Dwa obrazy Stanisława Wyspiańskiego trafią do Muzeum Narodowego w Krakowie. Będzie je można zobaczyć od 15 stycznia na wystawie „Wyspiański. Nieznany”.
"Autoportret” z 1897 roku i „Portret doktora Jana Raczyńskiego” z 1904 roku już niedługo będzie można oglądać w MNK. Dzieła zostały zakupione dzięki dotacji resortu kultury. Póki co zostały zaprezentowane w środę 28 listopada, w siedzibie ministerstwa kultury – w 111. rocznicę śmierci artysty,
– Zwłaszcza pierwszy obraz jest niezwykle cenny dla polskiego dziedzictwa i dla naszej kolekcji. W polskich zbiorach istnieje tylko 10 autoportretów Wyspiańskiego – mówi Andrzej Betlej, dyrektor MNK.
Znany tylko ze zdjęć
– Co więcej, ten autoportret nigdy nie był pokazywany publicznie, dotychczas znaliśmy go tylko ze zdjęć. Można wręcz powiedzieć, że został cudownie odnaleziony – dodaje Betlej.
Oblicze artysty, który spogląda na widza błękitnymi oczami, jest radosne i pełne energii. Jak w większości swych obrazów poświęconych człowiekowi, Wyspiański wybrał neutralne tło, a kadr jest niezwykle bliski, pozwalający skoncentrować się na psychice portretowanego.
Obraz był własnością Ferdynanda Hoesicka – polskiego księgarza, wydawcy, pisarza, historyka literatury. Prawdopodobnie już w roku 1902, posłużył za ilustrację tekstu poświęconego Wyspiańskiemu w dodatku „Życie i Sztuka” do czasopisma „Kraj”, wydanego w Petersburgu w styczniu 1902 roku.
Po raz drugi zdjęcie tego pastelu Hoesick reprodukował w tekście wspomnieniowym o Wyspiańskim, kilka dni po śmierci artysty („Świat. Pismo Tygodniowe Ilustrowane” z 7 grudnia 1907 r., Kraków).
Wzmianki o portrecie pojawiły się w literaturze po roku 1907 dwukrotnie: w monografii „Stanisław Wyspiański” autorstwa Heleny Blum w r. 1963 i w albumie „Świat Wyspiańskiego” Janusza Wałka w r. 1993.
Warto podkreślić, że Wyspiański tworzył własne portrety rzadko. Powstawały
w ważnych momentach jego życia i miały charakter symboliczny.
Wyspiański na nowo
Nowe nabytki MNK krakowianie będą mieli okazję zobaczyć już od 15 stycznia. W 150. rocznicę urodzin artysty zostanie otwarta ekspozycja „Wyspiański. Nieznany”. Znajdą się na niej dzieła graficzne oraz te związane z sztuką książki - w tym również biblioteka artysty oraz prace wcześniej nie eksponowane publicznie. Główną rolę wśród tych ostatnich będą pełnić zakupione dzisiaj portrety.
Muzeum Narodowe w Krakowie ekspozycję otworzy 15 stycznia 2019 roku, w 150. rocznicę urodzin artysty. Przypomnijmy, że w Gmachu Głównym rok temu otwarto wystawę „Wyspiański”. Do tej pory odwiedziło ją prawie 200 tysięcy widzów.
