Kraków walczy ze smogiem. Co zrobiło miasto, aby poprawić jakość powietrza?

fot. Krzysztof Kalinowski/LoveKraków.pl

Smog. Ogromny problem polskich miast – zwłaszcza tych położonych na południu kraju. Niestety, w tym niechlubnym rankingu znajduje się również Kraków. Co w tym roku zrobiły władze miasta, aby poprawić jakość powietrza?

Można powiedzieć, że ze smogiem trwa nierówna walka. Kraków jest jednym z  zanieczyszczonych miast w Polsce, tuż obok Żywca, Pszczyny, Rybnika, Nowego Targu czy Zakopanego. W mijającym roku władze miasta podjęły sporo inicjatyw, które miały na celu poprawę jakości powietrza. Wśród nich znajdują się m.in. wymiana starych nieekologicznych węglowych palenisk, kontrole gospodarstw domowych i przestrzeganie zakazu odpadów w piecach.

Tak dla czystego powietrza

Podjęto również działania w sferze organizacji ruchu – rozbudowa sieci tramwajowych, wymiana taboru autobusowego, utworzenie stref ograniczonego ruchu, budowa ścieżek rowerowych czy budowa parkingów P+R.

Istotny w walce o czyste powietrze będzie również zakaz palenia węglem, który wejdzie w życie 1 września 2019 roku. Wiąże się z to z wymianą pieców, na co jest udzielana dotacja celowa. Realizowany jest także Lokalny Program Osłonowy, który powstał z myślą o mieszkańcach, którzy muszą płacić więcej w związku z nowym systemem ogrzewania.

– W 2017 roku na wydatki związane z likwidacją niskiej emisji oraz instalacją odnawialnych źródeł energii zaplanowano kwotę blisko 160 mln zł. W tym roku. udzielono dotacji na łączną kwotę 95 mln zł,  co odpowiadać będzie likwidacji  ponad 7500 palenisk na paliwo stałe. Teraz trwają rozliczenia. Po ich zakończeniu będziemy znali ostateczną liczbę zlikwidowanych palenisk w 2017 roku – informuje Maciej Grzyb, dyrektor Biura Prasowego UMK.

Już wiadomo, że na lata 2018-2019 miasto planuje przeznaczyć na Program Ograniczania Niskiej Emisji i instalację odnawialnych źródeł energii kwotę prawie 160,5 mln zł.

W minionym roku mieszkańcy mogli bezpłatnie podróżować komunikacją miejską, jeśli normy zanieczyszczenia powietrza zostały przekroczone. Chodzi o przekroczenie poziomu średnich stężeń pyłów PM 10 powyżej 150 mikrogramów/m3.

– W tym roku Miasto zakupiło dodatkowe urządzenia do pomiaru jakości powietrza, które zostały włączone w sieć Państwowego Monitoringu. Rozbudowany został również system informowania mieszkańców o stanie jakości powietrza. Na terenie miasta funkcjonuje także Centrum Zarządzania Kryzysowego Miasta Krakowa. Jednym z zadań Centrum jest informowanie krakowian o przekroczeniu dopuszczalnego stężenia. Miasto prowadzi także szereg działań edukacyjnych takich jak kampania Tak dla czystego powietrza czy Rodzinny Piknik Ekologiczny – informuje Maciej Grzyb.

O swoich akcjach związanych z walką ze smogiem miasto informuje na stronach Biuletynu Informacji Publicznej – a także: www.krakow.plwww.wymianapieca.krakow.plwww.powietrzekrakow.pl. Stworzono również aplikację „Powietrze Kraków” monitorującą jakość powietrza, która pozwala przesłać zdjęcia do Straży Miejskiej dymiących kominów. Na podstawie tych fotografii i namiarów GPS strażnicy podejmuja kontrole palenisk.  Podróżujący komunikacją miejską na pewno nie raz zwrócili uwagę na wyświetlane w bus tv i tramwajach spoty. Wiadomości były również przekazywane za pomocą ulotek i plakatów oraz mediów, m.in. portali informacyjnych, radia i telewizji.

Jesienią przebadano także wszystkich krakowskich 3-cioklasistów pod kątem chorób układu oddechowego. Miasto rozdało ponad 30 tysięcy roślin poprawiających jakośc powietrza w domach i mieszkaniach. W szpitalach i poradniach wręczono chorym osobom 5 tysięcy masek antysmogowych.

Miasta razem przeciwko smogowi

W 2016 roku podpisano Stanowisko Polskich Miast ws. systemu działań na rzecz poprawy jakości powietrza. Jego celem było zmotywowanie rządu do podjęcia prac legislacyjnych, dzięki którym powstaną skuteczne narzędzia do walki ze smogiem. Wśród postulatów znalazły się m.in. wprowadzenie na terenie całego kraju minimalnych norm jakościowych dla indywidualnych palenisk na paliwa stałe jak i samych paliw stałych czy umożliwienie dodatkowej ochrony  obszarów wymiany powietrza – tzw. kanałów przewietrzania miasta, umożliwienie samorządom wprowadzania lokalnych stref ograniczonego ruchu.

Pod założeniami przedstawionymi przez prezydenta Krakowa Jacka Majchrowskiego podpisali się przedstawiciele miast, obecnych na konferencji, m.in. z  Bielska-Białej, Łodzi, Nowego Sącza, Nowego Targu, Pszczyny, Rybnika, Skawiny, Szczawnicy, Wieliczki, Zakopanego czy Żywca.

Co na to mieszkańcy?

Jak zawsze pojawiają się różne głosy mieszkańców, związanych z podejmowaniem przez miasto próby walki o czyste powietrze. Jak przyznaje Maciej Grzyb, ważne jest to, że krakowianie są zainteresowani walką ze smogiem.

O ich pozytywnej reakcji może świadczyć – przykładowo – zwiększające się zainteresowanie mieszkańców udziałem w Programie ograniczenie niskiej emisji. W 2012 roku złożonych zostało niecałe 400 wniosków  o udzielenie dotacji na zmianę systemu ogrzewania, w 2013 już ponad 1100, w 2014 nieco ponad 3000, w 2015 niemal 2400, a w roku 2016  ponad 7300 wniosków – wymienia nasz rozmówca.