W miniony poniedziałek wielkim finałem w ICE Kraków zakończył się tegoroczny Smogathon. Choć to młody projekt, dzięki zaangażowaniu ambitnych organizatorów i partnerów do Krakowa udało się sprowadzić międzynarodowe ekipy, które rywalizowały o nagrodę główną, walcząc przy okazji z krakowskim smogiem. O Smogathonie, projektach i walce ze smogiem rozmawiamy z Maciejem Rysiem, jednym z organizatorów projektu.

Michał Rodak: Smogathon 2017 za nami. Ogromne wydarzenie, międzynarodowy skład, ciekawe pomysły. Coś się nie udało?

Maciej Ryś: W tym roku nie udał się jedynie półfinał w Pekinie, który planujemy już od 2016 roku. I wynika to tylko ze względów organizacyjnych - chcemy do współpracy namówić rząd chiński, a to nie należy do najłatwiejszych. Jednak mam nadzieję, że 2018 będzie w tym aspekcie przełomowy. I to nie tylko życzenie, mam podstawy do bycia optymistą!

Jak udało się Wam dotrzeć z informacją o całej akcji do tak szerokiego, międzynarodowego grona?

Używamy wielu metod. Po pierwsze, zawsze szukamy lokalnych partnerów, którzy mają swoje zasięgi i pozwalają nam dotrzeć tam gdzie potrzeba. Potem staramy się znaleźć inne podmioty, które rozszerzają taką siatkę kontaktów. Na koniec sami, przez wyszukiwanie, promocje i social media szukamy projektów na całym świecie.

Niemałe pieniądze jako nagrody, ciekawi partnerzy, wsparcie samorządu lokalnego. Ciężko ich było namówić do współpracy?

Oczywiście, że ciężko. Od tego roku pracujemy zarówno z samorządem lokalnym, jak i ogromnymi, światowymi markami. Mam szczerą nadzieję, że będzie już łatwiej, bo mam dość wstawiania do pociągu do Warszawy o 5 rano (śmiech).

Kiedy zobaczyłem go po raz pierwszy, nie do końca dostrzegałem jego potencjał. Jednak szybko do mnie dotarło, że jest to ogromna rewolucja, brakujące ogniwo w oczyszczaniu powietrza wewnątrz pomieszczeń i niezwykle ciekawa technologia, która działa! Bo nawet jeżeli mamy oczyszczacz, to w pewnym momencie chcemy wpuścić do domu "czyste powietrze" i otwieramy okno - a wtedy cały smog "wpełza" do naszego domu, biura czy mieszkania. Instalacja Artveoli produkuje tlen, redukuje CO2 i jeszcze do tego wygląda świetnie. Więc teraz powietrze w domu możemy mieć i czyste, i świeże, nawet jeżeli na zewnątrz panuje najgorszy smog. I to jest super!

Może inny podobał Ci się bardziej?

Ja nigdy nie mam faworytów, sam też nie oceniam projektów. Myślę, że wiele z nich zostanie wdrożonych w Krakowie i w całej Polsce - część wyjeżdżających uczestników miała już podpisane zamówienia od klientów z naszego miasta - ludzi, którzy przyszli na Global Clean Air Summit.

Jak na Kraków zareagowali uczestnicy z całego świata? Zauważyli od razu nasz krakowski smog?

No niestety - tak. Większość z nich mówiła o tym, że wychodząc na zewnątrz myśleli, że coś się pali - a nie paliło się nic, poza węglem, mułem i śmieciami w piecach. Niektórzy byli bardzo zaskoczenia, ale to dobrze - dowiedzieli się, z czym będą walczyć. Bo chyba wszyscy w samym mieście się zakochali.

Jak takie innowacje zaprezentowane na wydarzeniu można zaimplementować nie tylko w Krakowie, ale w całym regionie? Czy są jakieś sygnały od firm zainteresowanych rozwojem produktów?

To bardzo proste - wystarczy skontaktować się z projektami i działać. Jak wspominałem, część już wyjechała z zamówieniami. Jeden z projektów przyjechał z dużym sprzętem, a wyjechał... z plecakami, bo jeden z uczestników spotkania z finalistami postanowił wykupić cały ich sprzęt. I to nie jedyna taka historia.

Projekty i pomysły przedstawione na Smogathonie faktycznie można w pełni wdrożyć i mogłyby stać się częścią krakowskiej walki ze smogiem?

Nie można, ale trzeba. I będą wdrażane, coraz bardziej widoczne. Choć oczywiście to kolejna cegiełka - dla sukcesu kluczowa jest wojna z kopciuchami. Jednak wspólnymi działaniami damy radę wypędzić smog z Krakowa jak Dratewka smoka.

Różne rozwiązania mają różne koszta. Okna zawierające filtry jednego z finalistów nie są dużo droższe niż tradycyjne. Przenośne oczyszczacze to wydatek paruset złotych. Niektóre czujniki jeden z finalistów będzie chciał rozdawać za darmo lub za paręnaście złotych. Są też kompleksowe rozwiązania do biur i mieszkań, które kosztują już parę lub paręnaście tysięcy. Wszystko zależy od odbiorcy - każdy ma różne potrzeby i każdy może znaleźć coś na własną kieszeń.

Niektórzy pesymistycznie stwierdzają, że to tylko walka ze skutkami. A trzeba problem smogu załatwiać od podstaw – właśnie walcząc ze starymi piecami i paleniem w nich najgorszej jakości opałem. Pojawiają się też w waszym gronie pomysły bardziej edukacyjne czy społeczne – jak docierać do ludzi i namawiać ich do rezygnacji z kopciuchów?

Zdecydowanie tak, od samego początku bardzo mocno wspieramy zarówno edukację, jak i wymianę pieców w Krakowie. Technologia dodaje swoją cegiełkę, ale trzeba działać kompleksowo i holistycznie. My działamy często "za kulisami", organizujemy spotkania, staramy się przekonywać ludzi i dociskać pewne tematy. Przede wszystkim działamy z zupełnie innej perspektywy - chcemy współpracować z każdym, staramy się łączyć różne środowiska. No i zdajemy sobie sprawę, że Smogathon, ale również działania Polskiego Alarmu Smogowego i samego Miasta Kraków, sprowadziły na miasto uwagę całego świata - jeżeli do września 2019 nie wymienimy wszystkich pieców, a jakość powietrza nie będzie dużo lepsza, czeka nas absolutnie międzynarodowy blamaż. Z drugiej strony czeka na nas totalnie międzynarodowy sukces - wszystko zależy od nas i od naszych działań.

Twoim zdaniem można w jakiś sposób angażować krakowskie środowiska startupowe, branże technologiczne czy korporacje mające siedziby w Krakowie - aby włączały się w walkę ze smogiem i tworzyły innowacyjne rozwiązania w trybie, nazwijmy to, ciągłym, a nie tylko przy okazji dużych eventów jak Smogathon?

Akurat Smogathon jest ciągły, działa cały rok, choć kulminację faktycznie przewidujemy na jesień. Tak, zdecydowanie - firmy mają do dyspozycji wiele narzędzi, w tym finansowe, które mogą pomóc w redukcji smogu i wypełnianiu planu miasta na walkę z tym problemem. Będę to powtarzać do znudzenia - musimy współpracować i działać razem, wszyscy mieszkańcy oraz wszystkie organizacje - ponad podziałami - bo smog dotyczy każdego z nas, a razem jesteśmy w stanie problem rozwiązać zdecydowanie szybciej.

Jakie macie już pomysły i plany na Smogathon 2018?

Półfinały w 6 krajach na 4 kontynentach. Jesteśmy globalni i będziemy jeszcze więksi - no i oczywiście krakowscy, ale działający międzynarodowo!