W najbliższy wtorek w Krakowie rozpocznie się Narodowy Kongres Nauki. Jego głównym punktem będzie prezentacja założeń nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym. Uczelnie czekają m.in. zmiany w finansowaniu czy wydłużenie czasu studiów niestacjonarnych.

19 i 20 września w Centrum Kongresowym Ice Kraków odbędzie się Narodowy Kongres Nauki, w którym udział weźmie prawie 3000 przedstawicieli środowiska akademickiego, polityki, samorządu czy świata gospodarki. Głównym punktem wydarzenia będzie prezentacja założeń Konstytucji dla nauki – nowej ustawy Prawo o szkolnictwie wyższym.

Projekt nowej ustawy przewiduje m.in. zmiany w ich finansowaniu czy ustroju. Co więcej, Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego chce większej autonomii uczelni i wydłużenia studiów niestacjonarnych.

Uczelnie zawodowe i akademickie

Wśród najważniejszych założeń jest również nadawanie stopni naukowych i prowadzenie studiów o profilu ogólnoakademickim, w zależności od możliwości uczelni, jakie uzyska w danych dyscyplinach. Uczelnie mają zostać również podzielone na akademickie i zawodowe.

– Nie potrzebujemy aż takiej rzeszy studentów o profilu akademickim. Wszystkie prognozy wskazują, że w nadchodzących dziesięcioleciach poszukiwani na rynku pracy będą absolwenci studiów wyższych zawodowych. Uczelnie zawodowe muszą rangą odpowiadać uczelniom akademickim – tłumaczy Jarosław Gowin, minister nauki i szkolnictwa wyższego.

W ramach programu „Inicjatywa doskonałości – uczelnia badawcza” najlepsze uczelnie akademickie będą mogły walczyć o dodatkowe środki i pozyskać 10 proc. dotacji badawczo-dydaktycznej w danym roku.

Podczas poniedziałkowej konferencji przed Narodowym Kongresem Nauki minister wspomniał o powstaniu rady uczelni, która obok rektora i senatu również będzie pełnić organ szkoły wyższej. Jak uważa szef resortu nauki, pozwoli to kształtować politykę placówki – część przepisów ma zniknąć z ustawy, aby uczelnie mogły je regulować w swoich statutach.

Sporo zmian czeka również doktorantów. Na uczelniach mają powstać szkoły doktorskie, na których wszyscy mają mieć zapewnione stypendia. Jednak nie będzie tak łatwo, jak mogłoby się wydawać. Doktorantom będą stawiane większe wymagania, jeśli chodzi o jakość badań i publikacji.

– Polscy naukowcy niestety publikują mało artykułów w prestiżowych czasopismach. To wszystko musi ulec zmianie. Chcemy dowartościować znaczenie monografii – podkreśla Gowin.

Dłuższe studia niestacjonarne

Wydłużeniu mają ulec również studia niestacjonarne – o jeden semestr w przypadku studiów licencjackich i magisterskich, a w przypadku jednolitych magisterskich – o dwa semestry.

– Jeżeli chcemy, aby studia niestacjonarne dawały taką samą wiedzę i umiejętności, to nie możemy oszukiwać pracodawców. Te studia muszą trwać dłużej – ocenia wicepremier.

W przyszłości zmieni się również specyfika rekrutacji. Przyszli studenci będą się starać o przyjęcie na uczelnię, a nie konkretny kierunek studiów.

– Podobnie jak na wielu uczelniach świata student swobodnie wybiera sobie zajęcia, a dopiero po pierwszym roku, w sposób dużo bardziej przemyślany decyduje się na wybór kierunku. Nie może dotyczyć to wszystkich kierunków, takich jak np. medycyna  – informuje Gowin.

Dwudniowe spotkanie w stolicy Małopolski ma być jedną z okazji do rozmów o zmianach w szkolnictwie wyższym. Mają one być nadal kontynuowane.