Warto zwrócić uwagę, że choć mówimy o najnowszym raporcie ISKK, to dotyczy on jeszcze roku 2021. Zdecydowano wówczas, by pomimo obowiązujących wciąż jeszcze (przynajmniej formalnie) ograniczeń dotyczących liczby osób w kościołach i obowiązku korzystania z maseczek, przeprowadzić doroczne liczenie wiernych. Rok wcześniej badanie się nie odbyło.

26 września 2021 ogólnopolskie liczenie zostało przeprowadzone. – Mimo sytuacji, która jednoznacznie zniekształca wyniki, Instytut Statystyki Kościoła Katolickiego zdecydował się przeprowadzić badania, aby utrzymać roczny cykl prowadzonych statystyk – czytamy w komunikacie na stronie episkopatu.

Spada liczba księży i kleryków

W archidiecezji krakowskiej pracowało w 2021 roku 1145 księży, co jest drugim wynikiem w kraju po diecezji tarnowskiej, gdzie było ich 1512. W obydwu przypadkach widać jednak spadki w porównaniu z raportem z 2019 roku – liczba księży w diecezji tarnowskiej spadła o 61, a w archidiecezji krakowskiej o 37. Wśród polskich diecezji jest jeszcze tylko jedna z czterocyfrową liczbą księży – w diecezji katowickiej było ich 1007.

Kraków utrzymuje się na podium pod względem liczby kleryków przygotowujących się do święceń. W diecezji warszawskiej było ich 100, w tarnowskiej 98, a w krakowskiej 57. W tej dziedzinie w ostatnich latach nastąpił spory spadek: w 2017 roku było ich 92, w 2018 – 86, w 2019 – 69. Z kolei jeśli wziąć pod uwagę przeliczenie liczby alumnów na liczbę wszystkich księży, archidiecezja plasuje się bliżej końca stawki, z wynikiem 5 alumnów na 100 księży. Dla porównania, w archidiecezji warszawskiej było ich 11,1, a w bydgoskiej tylko 1,9.

Sakramenty – odbicie po 2020

Statystyki dotyczące chrztów, I Komunii Świętych, bierzmowania czy ślubów pokazują wyraźne wzrosty w porównaniu z epidemicznym rokiem 2020. A jak wypada porównanie do czasu sprzed Covid-19?

W 2021 roku udzielono w archidiecezji krakowskiej 17 826 chrztów. Rok wcześniej było ich mniej, 16 094, ale w poprzednich latach wynik ten był wyraźnie wyższy i wahał się pomiędzy 18 942 a 20 500.

Liczba dzieci, które w 2021 roku przystąpiły do I Komunii Świętej, wzrosła z 16 323 do 18 128. W tym przypadku oznacza to w praktyce powrót do średniej z lat sprzed epidemii: w latach 2016-2018 liczby te wahały się od 17 376 do 21 944, z jednorocznym wyraźnym spadkiem w roku 2019, na poziomie 12 328.

Podobnie było w przypadku bierzmowania – tu nastąpił wzrost z 11 430 do 17 720, a więc do poziomu wyższego niż w latach 2017 czy w 2018, choć niższego niż wyjątkowy rok 2019. Można założyć, że biskupi nadrabiali w 2021 roku „zaległości” z roku 2020, w którym w znacznie mniejszym zakresie organizowane były uroczystości związane z udzieleniem bierzmowania.

Nie widać natomiast powrotu do wcześniejszych statystyk dotyczących kościelnych ślubów. W tym przypadku co prawda również nastąpił wzrost w porównaniu ze szczytem epidemii (z 5 148 do 6 116), ale wciąż wpisuje się to w spadkowy trend z ostatnich lat. W 2016 roku sakrament małżeństwa został udzielony 7 752 razy, w 2017 – 7 624, w 2018 – 7 537, a w 2019 – 7 310.

Powyżej średniej, ale ze spadkami

Duże znaczenie przy prezentacji corocznych raportów przywiązuje się zwykle do wskaźników dominicantes i communicantes, a więc odsetka katolików uczestniczących w niedzielnych mszach i przyjmujących Komunię. Oblicza się go w stosunku do liczby zobowiązanych, a więc katolików powyżej 7. roku życia, z wyłączeniem osób obłożnie chorych i osób starszych o ograniczonych możliwościach poruszania się.

W tej dziedzinie widać wyraźne spadki w skali całego kraju. O ile jeszcze w 2019 roku średnia w Polsce wyniosła odpowiednio 36,9% oraz 16,7%, o tyle w 2021 było to odpowiednio 28,3% oraz 12,9%.

Archidiecezja krakowska jest wśród tych zawyżających średnią, z wynikiem 38,5% oraz 15,3%. Tutaj jednak również widać spadki: w 2019 roku na niedzielną mszę chodziło 46,9% wiernych, a komunię przyjmowało 18,4%. W 2018 roku dane te wynosiły 48,7% i 19,1%, w 2017 – 49,9% i 19,1%, a w 2016 – 48,2% i 18,3%.

Stopniowo zmniejsza się odsetek uczniów uczestniczących w katechezie, choć wciąż utrzymuje się na poziomie wyższym niż średnia krajowa wynosząca 82,4%. W archidiecezji krakowskiej w 2021 roku na lekcje religii zapisanych było 85,6% uczniów. Widać wyraźnie, że w skali kraju rezygnacja z katechezy postępuje znacznie szybciej – w porównaniu z rokiem 2019 w archidiecezji nastąpił spadek o 1,8 punktu procentowego, a w całej Polsce aż o 5,2 punktu procentowego.