Na koniec 2024 roku Kraków miał najwyższe zadłużenie nominalne wśród wszystkich miast w Polsce – 6,84 mld zł.Druga w zestawieniu była Warszawa (5,78 mld zł), trzecia Łódź (ponad 5,2 mld zł), a czwarty Wrocław (4,4 mld zł). W czołówce znalazły się też Szczecin, Lublin i Poznań – każde z nich z długiem w przedziale 2,2–2,4 mld zł. Gdańsk, Rzeszów i Kielce miały zobowiązania przekraczające 1,3 mld zł.

Wysokie zadłużenie na mieszkańca

Kraków znalazł się także w pierwszej dziesiątce miast o najwyższym zadłużeniu w przeliczeniu na mieszkańca – tzw. długu per capita. W stolicy Małopolski wynosi on 8,4 tys. zł na osobę. Dla porównania – w Łodzi to 8,1 tys. zł, w Świnoujściu 8,9 tys. zł, a rekordowe Sulmierzyce notują aż 14,6 tys. zł na głowę. Na liście znalazły się również Uniejów, Ścinawa, Brześć Kujawski i inne mniejsze gminy.

Wysokie wartości długu per capita pokazują, że problem nadmiernego zadłużenia nie dotyczy wyłącznie największych miast.

Co mówi krakowski magistrat

Władze Krakowa przekonują, że poziom zadłużenia nie powinien budzić obaw. W rozmowie z „Rzeczpospolitą” urząd miasta wskazał na aktualny rating kredytowy Krakowa – A- ze stabilną perspektywą – jako potwierdzenie wiarygodności finansowej i odpowiedzialnej polityki budżetowej.

Urzędnicy przyznają jednak, że przed samorządem stoją nowe wyzwania i potrzeba bardziej rozważnego zaciągania zobowiązań. W tle pozostaje również konieczność odbudowania nadwyrężonych dochodów po reformach podatkowych w ramach Polskiego Ładu.

Komentarze innych miast

Władze Łodzi zaznaczają, że mimo wysokiego długu sytuacja miasta jest stabilna. – Wysoki poziom zadłużenia nie zagraża finansom miasta – mówi cytowany przez „Rzeczpospolitą” Piotr Lewandowski z tamtejszego urzędu. Przypomina, że rating Łodzi wynosi BBB+ i także ma stabilną perspektywę. W mieście planowane jest stopniowe ograniczanie długu po zakończeniu perspektywy unijnej w 2027 roku.

W Szczecinie skarbnik miasta Dorota Pudło-Żylińska mówi, że obecne zadłużenie nie stanowi zagrożenia, a jego poziom wynika z wieloletnich inwestycji o wartości 10,5 mld zł. Podobnie wypowiadają się przedstawiciele Kielc, gdzie również prowadzona jest aktywna polityka zarządzania długiem, obejmująca m.in. jego restrukturyzację i plan stabilizacji miejskich finansów.

Są też przypadki kryzysu

Nie wszystkie samorządy radzą sobie z obsługą zobowiązań. W Łagowie (woj. świętokrzyskie) konieczne było wdrożenie programu naprawczego i uzyskanie ratunkowej pożyczki z budżetu państwa. Gmina popadła w tarapaty finansowe już w 2021 roku – przyczynami były m.in. złe decyzje inwestycyjne, przerost zatrudnienia i zaciąganie wysoko oprocentowanego kredytu w parabanku.

Problemy pojawiły się również w Zabrzu, gdzie dług wynosi 1,1 mld zł.