– W 2022 r. dochody budżetów jednostek samorządu terytorialnego wyniosły 29,8 mld zł, podczas gdy wydatki 31,2 mld zł. W ujęciu rocznym dochody zwiększyły się o 0,5 proc., a wydatki o 10,3 proc. Rok budżetowy zamknął się deficytem wynoszącym 1,4 mld zł, podczas gdy w 2021 r. odnotowano nadwyżkę w wysokości 1,3 mld zł – poinformował Główny Urząd Statystyczny.

W deficycie

Jak podaje agencja rządowa na kwotę 1,4 mld złotych złożyły się: ujemny wyniki budżetów miast (Kraków, Tarnów i Nowy Sącz – razem 926 mln zł), gmin (482,6 mln zł) i powiatów (ponad 130 mln złotych). – Nadwyżkę odnotowano jedynie w budżecie samorządu województwa (85,9 mln zł) – zauważa GUS. Ogólnie ponad 65 proc. jednostek budżetowych skończyło zeszły rok z deficytem budżetowym.

W podziale wygląda to następująco. Spośród 179 gmin 115 przekroczyło dochody. W 64 miejscowościach na koniec roku zostały jakieś pieniądze.

– Gminą, która osiągnęła największy – w stosunku do swoich dochodów – deficyt budżetowy, był Jodłownik (relacja 26,6 proc.). Jednocześnie gminą z największą nadwyżką w budżecie były Wadowice, w których relacja wyniku do dochodów wyniosła 14 proc. – informuje agencja rządowa.

Na koniec 2022 roku Kraków zanotował 11,5-procentowy deficyt. Nowy Sącz i Tarnów kolejno 7,1 proc. i 5,1 proc.

Na co wydają miasta i gminy?

81,5 proc. wydatków stanowią te bieżące. Z tej kwoty najwięcej środków, bo prawie 10 mld, zostało przeznaczonych na wynagrodzenie wraz z pochodnymi. – Znaczący udział w strukturze wydatków bieżących miały także zakupy materiałów i usług (6,3 mld zł) oraz świadczenia na rzecz osób fizycznych (4,7 mld zł) – wylicza GUS.

Warto również zauważyć, że na inwestycje w Małopolsce wydano blisko 5,4 mld złotych. – Największy udział wydatków inwestycyjnych odnotowano w budżecie samorządu województwa ( 33 proc.), a najmniejszy w budżetach miast na prawach powiatu (13 proc.) przy średniej dla wszystkich JST wynoszącej 17,3 procent – informuje Główny Urząd Statystyczny.

W 2022 r. wydatki gmin w przeliczeniu na jednego mieszkańca wyniosły przeciętnie 6558 złotych. Największy wskaźnik zanotowano w Ciężkowicach (10,3 tys. złotych). Jeśli chodzi o trzy miasta to na pierwszym miejscu znalazł się Kraków z identyczną kwotą, co Ciężkowice. Na drugim miejscu Nowy Sącz –  9659 zł, a następnie Tarnów –  8283 zł per capita.

Skąd JTS mają pieniądze?

W zeszłym roku dochody własne gmin czy miast wyniosły blisko 15 mld złotych, co stanowiło blisko połowę ogólnych dochodów. Pieniądze pochodzą głównie z PIT-u i CIT-u.

W 2022 r. wpływy z PIT wyniosły 5,8 mld zł, a wpływy z CIT 11,6 mld zł, co stanowiło odpowiednio 40 proc. i 8 proc. dochodów własnych (rok wcześniej odpowiednio 41,3 proc. i 8,4 proc.). W strukturze dochodów własnych, dochody z podatku od osób fizycznych miały największy udział w budżetach powiatów – 55,2 proc., a z podatku od osób prawnych w budżecie województwa – 65,9 proc. – wylicza GUS. 28,8 proc. budżetu stanowią również dotacje (w zeszłym roku było to prawie 8,6 mld zł). Ponad 22 proc. to subwencja w wysokości 6,7 mld zł z czego przeważająca część, bo ponad 5 mld złotych była przeznaczona na oświatę.