Pandemia a przemoc domowa. Co mówią statystyki?

fot. Krzysztof Kalinowski

Podczas pandemii i kolejnych zamknięć gospodarki organizacje pozarządowe biły na alarm, ostrzegając o nasilonej przemocy domowej. Jak to wyglądało w Krakowie?

– Na całym świecie odnotowano gwałtowny wzrost liczby zgłoszeń dotyczących przemocy wobec kobiet i dziewcząt w czasie „zamknięcia kraju” i innych restrykcji związanych z pandemią. Skutkują one uwięzieniem wielu z nich w domach wraz z ich prześladowcami oraz pozbawieniem łatwego dostępu do instytucji oferujących pomoc i wsparcie – mówił Nils Muižnieks dyrektor Amnesty International ds. europejskich na oficjalnej stronie organizacji.

Ofiarami głównie kobiety

W Polsce z oficjalnych policyjnych statystyk wnika, że w 2019 roku ponad 65 tys. kobiet i 12 tys. dzieci padło ofiarami przemocy domowej. W 2020 roku było to 62,3 tys. kobiet oraz ponad 11 tys. dzieci. 2021 rok zakończył się ze statystykami na poziomie ponad 55 tys. kobiet i również ponad 11 tys. małoletnich, którzy doświadczali agresji od najbliższych. Co roku też około 10 tys. mężczyzn ulega przemocy domowej. Nie oznacza to automatycznie, że sprawcami są kobiety. Prawie dziesięciokrotnie częściej przemocy dopuszczają się mężczyźni.

Policyjne statystyki pokazują też, że ostatnie trzy lata wcale nie były najgorsze pod tym względem w ostatniej dekadzie. Osób, które mogły być dotknięte przemocą domową, najwięcej było w latach 2014-2017.

Osiem lat temu szacunki mówiły o ponad 105 tys. osobach mogących być ofiarami przemocy domowej. Rok później w statystykach zapisało się 97,5 tys. osób. W 2016 liczba ofiar sięgała 92 tys., a pięć lat temu przekroczyła 92,5 tys. osób. Od 2018 roku do 2021 roku liczba ta waha się od 88 tys. do 75 tys.

Przemoc inna niż fizyczna

Istnieje kilka typów przemocy domowej: fizyczna, psychiczna, seksualna i ekonomiczna. W statystykach pojawia się również tabelka „inna”.

Krakowska policja na wniosek radnego Rafała Komarewicza udostępniła statystyki z podziałem na poszczególne komisariaty/dzielnice za ostatnie trzy lata. I tak w 2019 roku policja zanotowała 1176 przypadków przemocy (głównie psychicznej – 445 przypadków i fizycznej – 364). Przemoc seksualna została zgłoszona 24 razy, a ekonomiczna dziewięć.

W 2020 roku liczba przypadków wzrosła o blisko 100. Natomiast 2021 rok zakończył się z 1346 zgłoszonymi przypadkami przemocy domowej. Znów dominował jej psychiczny rodzaj (518 i 544 przypadki). Fizycznych przypadków znęcania się nad najbliższymi odnotowano po 422 w 2020 i 2021 roku.

Do największej liczby tego typu przestępstw dochodziło w dzielnicach VIII, XI i XIII, a także w XV, XVI i XVII (obszar komisariatów V i VII).

Gdzie szukać pomocy?

Numer 112 i połączenie z policją. Funkcjonariusze mają obowiązek zareagować na zgłoszenie o przemocy w rodzinie: przeprowadzić interwencję, rozeznać sytuację i podjąć stosowne działania, w tym wszcząć procedurę Niebieskiej Karty.

Jeśli potrzebujesz pomocy psychologicznej, prawnej lub tymczasowego schronienia, skorzystaj ze wsparcia instytucji, która znajduje się w pobliżu miejsca zamieszkania.

Na terenie Krakowa są to ośrodki:

Specjalistyczny Ośrodek Wsparcia dla Ofiar Przemocy w Rodzinie (tel. 12 425 81 70, 606 618 014 – w godz. 7.00–19.00).

Ośrodek Interwencji Kryzysowej (całodobowy numer interwencyjny: 12 421 92 82).

Pomocy można również szukać w Miejskim Ośrodku Pomocy Społecznej w Krakowie, również on-line.

Wiele przydatnych informacji można również znaleźć na miejskiej stronie bezprzemocy.krakow.pl.