Jednym kojarzą się z betonowymi osiedlami, innym z zielenią Parku Lotników Polskich. W naszym cotygodniowym cyklu dotarliśmy do pierwszej z nowohuckich dzielnic – Czyżyn.
Pięć lat temu o Czyżynach pisaliśmy tak:
Od dwóch lat działała już wówczas Tauron Arena, ale w jej najbliższym sąsiedztwie stało znacznie mniej bloków. Nad krajobrazem dzielnicy górowały dwa wysokie kominy, z których jeden został wyburzony w 2017 roku. Prace robiły wrażenie szczególnie na zdjęciach z drona – na samym szczycie ogromnej wieży zamontowana została specjalna platforma, a na niej, jak gdyby nigdy nic, pracowała koparka.
Osiedle – symbol?
W rejonie ulicy Orlińskiego trwała jeszcze budowa osiedla Avia. Ta inwestycja stała się na długi czas jednym z najczęściej pokazywanych w mediach rejonów dzielnicy, urastając do roli symbolu intensywnej zabudowy w Krakowie.
Zdjęcia wykonywane dziś wyglądają już nieco inaczej – choćby ze względu na to, że dzięki budżetowi obywatelskiemu pomiędzy osiedlem a ul. Stella-Sawickiego powstał park z atrakcyjnym placem zabaw. Tuż obok stopniowo postępują prace przy remoncie i adaptacji dawnego hangaru lotniczego na potrzeby muzeum. Atutem osiedla jest z pewnością duża liczba lokali usługowych, ale dużym problemem pozostaje niedobór miejsc parkingowych. Efektem tego są m.in. konflikty z sąsiednią spółdzielnią mieszkaniową czy spór wokół utworzenia linii autobusowej przez osiedle, co wymagałoby wygospodarowania miejsca na przystanki.
Cogiteon w budowie
Kontrowersji nie brakuje również po drugiej stronie ulicy Stella-Sawickiego. Trwa tam budowa Małopolskiego Centrum Nauki Cogiteon. Ogromna inwestycja ma szansę przyciągać do Czyżyn odwiedzających również spoza Małopolski i stać się ważną atrakcją na mapie miasta, ale równocześnie budzi sprzeciw części okolicznych mieszkańców, którzy zwracają uwagę m.in. na wycinkę drzew czy budowę drogi dojazdowej od strony ul. Stella-Sawickiego, a nie al. Bora-Komorowskiego. Obawiają się, że droga w tej wersji ułatwi budowę kolejnych budynków w sąsiedztwie ich osiedla. Za innym przebiegiem opowiadał się również Wojewódzki Konserwator Zabytków, wpisując pole wzlotów dawnego lotniska Rakowice-Czyżyny do rejestru zabytków. Pod koniec października, na skutek odwołania złożonego przez Zarząd Dróg Miasta Krakowa, wpis został uchylony.
Zmiany po latach
Ale nie całe życie Czyżyn toczy się wokół ul. Stella-Sawickiego. Nowe budynki wyrosły też m.in. w rejonie ulic Nowohuckiej, Centralnej i Sołtysowskiej. W tym roku ruszyła budowa zapowiadanego od lat ronda u zbiegu tych dwóch ostatnich ulic, co ma pomóc w rozładowaniu korków, jakie do tej pory tworzyły się przed skrzyżowaniem.
Co istotne, plany wobec tej okolicy ma także Zarząd Zieleni Miejskiej. Jeszcze w tym roku mają się rozpocząć konsultacje dotyczące zapuszczonego zielonego terenu pomiędzy ulicami Sołtysowską i Na Załęczu. Urzędnicy chcieliby wykorzystać w projekcie m.in. starą linię kolejową. Nieco bardziej na północ proponowany jest park łączący rejon ulic Tomickiego, Sołtysowską i Nowohucką – choć tutaj na przeszkodzie stoi m.in. stan własnościowy działek.
Zielone płuca
W kwestii zieleni wiele działo się w ostatnich latach w parku Lotników Polskich. W tym roku ukończone zostały prace przy budowie stawu w sąsiedztwie Tauron Areny. Wokół zbiornika – utworzonego w naturalnym zagłębieniu – powstały alejki i miejsca do odpoczynku. Wciąż niestety nie jest czynny zbudowany tam pawilon parkowy.
Wcześniej w parku pojawiło się wiele innych nowych elementów, m.in. fontanna od strony al. Jana Pawła II, profesjonalny pumptrack, plac zabaw. W połączeniu z sąsiadującym z parkiem Ogrodem Doświadczeń, w którym również można korzystać z nowych atrakcji, a także foodtrackami przy Tauron Arenie, cały zielony kompleks w pogodne dni przyciągał przez cały sezon tłumy odwiedzających, również z innych dzielnic miasta.
Outlet przyciągnie tłumy
Wiele osób zechce też pewnie przyjechać do Czyżyn, kiedy skończy się budowa kompleksu handlowego pomiędzy ulicami Galicyjską i Nowohucką. Pierwsze prace rozpoczęły się w połowie roku. – Na 15-hektarowym terenie wybudujemy dwa parki handlowe Atut o łącznej powierzchni 23 tys. mkw. powierzchni najmu, a także centrum Designer Outlet Kraków o powierzchni ponad 20 tys. mkw., w którym znajdzie się 120 sklepów – zapowiadał w styczniu tego roku Krzysztof Gaczorek, prezes KG Group.
U zbiegu al. Pokoju i ul. Nowohuckiej można się natomiast spodziewać w przyszłości powstania nowych biurowców – we wrześniu rada miasta, po wielu dyskusjach i zwrotach akcji, przyjęła plan zagospodarowania przestrzennego, który przewiduje tam zabudowę usługową.
Czy wszyscy utkną?
Przejazd ulica Nowohucką już dziś jest mocno utrudniony, nie tylko w godzinach szczytu. Budowa kolejnych osiedli i obiektów wymusi poszukiwanie nowych rozwiązań komunikacyjnych. Miasto wróciło niedawno do planu budowy Trasy Ciepłowniczej, która wraz z Trasą Nowobagrową ma domykać III obwodnicę miasta. Projektanci mają w swojej koncepcji uwzględnić czterokilometrową linię tramwajową, z różnymi wersjami przebiegu.
Realizacja tego zamierzenia to jednak wciąż odległa przyszłość. W minionych latach udało się natomiast przeprowadzić sporo mniejszych zmian, które ułatwiły poruszanie się po dzielnicy różnymi środkami transportu. Rowerzyści zyskali m.in. drogę dla rowerów wzdłuż ul. Nowohuckiej czy na fragmencie al. Pokoju. Ci jeżdżący rekreacyjnie mogą korzystać z asfaltowej ścieżki na przebudowanych wałach Wisły, od ujścia Białuchy do mostu Wandy – niestety wciąż bez kładki nad Białuchą zapewniającą ciągłość ruchu wzdłuż Wisły. Dużą zmianą dla bezpieczeństwa pieszych była nowa organizacja ruchu na ul. Marii Dąbrowskiej, wprowadzona w 2018 roku – to była pierwsza ulica, na której wprowadzono parkowanie na zewnętrznym pasie i ruch tylko jednym pasem na wprost. Z czasem to rozwiązanie pojawiło się także na wielu innych ulicach w mieście, w tym np. na al. Andersa czy ul. Dietla.
