Na problem dostępności audiodeskrypcji w miejskich teatrach dla osób niewidomych i niedowidzących zwróciła uwagę radna Nina Gabryś. W swojej interpelacji zasugerowała miastu poszerzenie teatralnej oferty właśnie o audiodeskrypcję.
– Osoby niewidome i niedowidzące deklarują chęć uczestnictwa w kulturze. Teatr Stu i Teatr Słowackiego realizują już takie spektakle, głównie dla dzieci. Zwiększanie dostępności instytucji kultury dla osób z niepełnosprawnościami powinno być priorytetem dla Krakowa – mówi w rozmowie z LoveKraków.pl Nina Gabryś.
Podkreśla, że aby tworzyć miasto „wrażliwe i inkluzywne”, do rozmowy trzeba włączać bezpośrednio zainteresowanych.
– Dzięki temu możliwe jest wspólne i solidarne tworzenie życia kulturalnego miasta – przyznaje.
Miejskie teatry nadrobią zaległości?
Miasto w odpowiedzi na interpelację radnej Gabryś podkreśla, że część miejskich teatrów realizowała już spektakle z audiodeskrypcją, a pozostałe podjęły już starania, by takie przedstawienia do swojego repertuaru wprowadzić.
Dla osób z dysfunkcją wzroku i słuchu Teatr Stu proponuje spektakl „Mały Książę”. Chociaż Teatr Variete w swoim repertuarze nie ma przedstawienia z audiodeskrypcją, to w 2019 roku przygotował ją dla spektaklu „Powróćmy do tamtych lat”, który został zaprezentowany dwukrotnie, a wstęp na niego był nieodpłatny. Teatr planuje ponownie wystawić wspomnianą sztukę w nadchodzących miesiącach.
W latach 2012–2015 Teatr Bagatela przygotował szesnaście przedstawień z audiodeskrypcją, wystawił również spektakl „Pan Zemsta” z udziałem uczniów i wychowanków Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego dla Dzieci Niewidomych i Słabowidzących w Krakowie.
W ubiegłym roku Wydział Polityki Społecznej i Zdrowia – Referat ds. Problematyki Osób z Niepełnosprawnościami UMK zakupił dla osób niepełnosprawnych bilety na przedstawienia z audiodeskrypcją w Starym Teatrze w ramach Tygodnia Osób z Niepełnosprawnościami „Kocham Kraków z Wzajemnością”.
– Potrzeby osób niepełnosprawnych staramy się uwzględniać w całym spektrum różnych zadań realizowanych przez miasto. Realizując zadania z obszaru kultury, nie podchodzimy wybiórczo do pewnych kwestii, ale traktujemy je w sposób horyzontalny – zwraca uwagę w rozmowie z LoveKraków.pl Bogdan Dąsal, pełnomocnik prezydenta miasta ds. osób z niepełnosprawnościami.
Teatr Ludowy przewodnikiem zmysłów
Prawdziwą niespodziankę szykuje Teatr Ludowy. Od września 2018 roku i przez cały 2019 rok instytucja organizowała w Nowej Hucie bezpłatne warsztaty dla osób niewidomych i niedowidzących w ramach projektu „Przewodnicy zmysłów”.
Więcej o projekcie >>> Nowe otwarcie na sztukę w Teatrze Ludowym
– Wraz z osobami niewidomymi chcemy sprawdzić inne sposoby widzenia i opowiedzieć o świecie scenicznym za pomocą innych zmysłów. Nie przychodzimy z gotowymi receptami. Tu liczą się otwartość dwóch stron na siebie, empatia, ale i wymaganie od siebie nawzajem – mówiła jesienią 2018 roku Katarzyna Peplińska-Pietrzak z Katedry Performatyki Uniwersytetu Jagiellońskiego, kiedy startował projekt „Przewodnicy zmysłów”.
Dzięki temu w 2020 roku teatr planuje realizację dwóch spektakli w pełni dostosowanych do potrzeb osób niewidomych i niedowidzących – „Rozbitkowie” w reż. Justyny Łagowskiej i „Solaris” w reż. Marcina Wierzchowskiego. Co ciekawe, bez audiodeskrypcji.
To jednak nie koniec. Teatr Ludowy zakupił zestaw do audiodeskrypcji, odbyły się również szkolenia dla pracowników działów: literackiego i promocji z tworzenia audiodeskrypcji, dla aktorów z jej czytania, a dla obsługi teatru z zakresu wsparcia odbiorcy z niepełnosprawnością wzroku w trakcie trwania spektaklu. Trwa również przygotowanie do wykorzystania audiodeskrypcji w niektórych spektaklach.
Widzom z niepełnosprawnością wzroku został już zaprezentowany eksperymentalnie spektakl „Viagra”, podczas którego aktorzy tworzyli audiodeskrypcję na żywo.
Ważna kropla w morzu
W kwestii dostępności sporo dzieje się również w Teatrze Słowackiego. Instytucja podległa województwu małopolskiemu i w miarę możliwości poszerza ofertę dostępności spektakli, czy spotkań. Instytucja wprowadza spektakle z tłumaczeniem na Polski Język Migowy, audiodeskrypcją i napisami.
– Gdy patrzymy na liczbę teatrów w Krakowie i spektakli granych każdego dnia i zestawiamy to z ofertą spektakli dostępnych, można powiedzieć, że to jest kropla w morzu. Natomiast jest to już przynajmniej ta kropla! To jest bardzo ważne. – ocenia Dominika Feiglewicz, reżyserka spektaklu „Wojna w niebie”, w którym łączą siły osoby niesłyszące, niedosłyszące i słyszące.
– Temat wykluczenia będzie chyba zawsze obecny. Natomiast obraz osób z niepełnosprawnością na pewno się zmienia, przestaje być tematem tabu. Myślę, że jeżeli instytucje kultury będą się otwierać na niepełnosprawności, to temat wykluczenia będzie się odmieniał – podsumowuje Dominika Feiglewicz.
