Rynek Główny 22, ścisłe centrum. Od kilku miesięcy interesujemy się stanem technicznym kamienicy „Tuczowska”, która na pierwszy rzut oka wygląda na zaniedbaną, przynajmniej z zewnątrz. W oczy rzuca się przede wszystkim odrapana, zabrudzona elewacja, wyróżniająca się w tym względzie na tle sąsiednich, które wydają się zdecydowanie bardziej zadbane. Na parterze kamienicy pod numerem 22 znajdują się restauracja oraz pizzeria. Nieruchomość jest wpisana do rejestru zabytków – na podstawie decyzji z 1965 r.

Nadbudowa kamienicy

O stan techniczny budynku pytaliśmy w różnych urzędach, które były jednak bardzo zdawkowe w przekazywaniu informacji. Zacznijmy od Powiatowego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Krakowie. Jego przedstawiciele poinformowali, że PINB prowadził postępowania w sprawie rozbudowy i nadbudowy interesującego nas budynku. Zostały zakończone, jednak decyzje administracyjne nie są ostateczne, ponieważ zostały od nich złożone odwołania. – Wraz z aktami sprawy zostały przekazane do organu nadzoru budowlanego II instancji – przekazała LoveKraków.pl Małgorzata Boryczko, powiatowy inspektor nadzoru budowlanego.

Przedstawiciele Wojewódzkiego Inspektoratu Nadzoru Budowlanego w Krakowie potwierdzili nam, że dokumenty faktycznie do nich trafiły. Przekazali, że wszczęte z urzędu przez PINB postępowanie dotyczyło „legalności robót budowlanych polegających na nadbudowie budynku frontowego”. Zakończyło się wydaniem decyzji, w której nakazano „rozbiórkę części obiektu budowlanego”. – Dane osobowe osób, zobowiązanych do wykonania obowiązku, nie są informacją publiczną – twierdzi WINB.

Jak się okazuje, postępowanie odwoławcze, prowadzone przez Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego, zostało zawieszone. Dlaczego? Tego WINB w odpowiedzi na nasze pytania nie wskazał.

Zdawkowe informacje przekazał nam również Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków w Krakowie. – Tutejszy urząd nie może potwierdzić, że kamienica przy Rynku Głównym 22 jest utrzymywana i konserwowana zgodnie z przepisami ustawy o ochronie zabytków i opieki nad zabytkami: za wyjątkiem dwóch lokali gastronomicznych na parterze – twierdzi Sebastian Stanik, rzecznik prasowy WUOZ. Zdaniem urzędu są „poprawnie utrzymywane i konserwowane”.

Rzecznik dodaje: – W 2021 r. Wojewódzki Urząd Ochrony Zabytków przeprowadził kontrolę nieruchomości na podstawie ustawy o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami. Czynności pokontrolne nie zostały zakończone.

Budynek w złym stanie

Ponieważ informacje przekazane przez PINB, WINB oraz WUOZ niewiele mówią nam o stanie technicznym kamienicy, podjęliśmy próbę dotarcia do właścicieli budynku: udaną. Kamienica należy do dwóch osób prywatnych (nie chcą występować w artykule pod nazwiskami), które zakupiły ją już w 1995 roku. Korespondujemy z jedną z tych osób: to mężczyzna, z zawodu prawnik. Twierdzi, że w momencie zakupu budynek był w bardzo złym stanie, dlatego wraz ze współwłaścicielem przystąpili do jego generalnego remontu.

„Do roku 2008, po uzyskaniu wszelkich wymaganych decyzji i zgód, w tym małopolskiego konserwatora zabytków, wykonaliśmy wszystkie prace budowlane w zakresie naprawy i zabezpieczenia konstrukcji budynku, tj.: stropów, ścian, części dachu, klatki schodowej wraz z szybem dźwigowym. W całości wykonano remont i konserwację parteru oraz piwnic budynku na cele gastronomiczne. Prace wykonano zgodnie z prawem, a jedynym naszym zamierzeniem było uratowanie i naprawienie zniszczonego w okresie do 1989 roku zabytku oraz przywrócenie jego pełnej funkcjonalnosci” – przekonuje nas prawnik.

Dodaje, że dalsze prace budowlane zostały wstrzymane decyzjami PINB, który stwierdził, że część robót zrealizowano niezgodnie z prawem. „Tymczasem wszystkie prace zostały wykonane zgodnie z decyzjami i pozwoleniami konserwatora zabytków. Informacja, że wykonaliśmy nadbudowę, jest nieprawdziwa, a takie stanowisko PINB jest oparte na błędnej interpretacji przepisów, co potwierdził wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Krakowie z około 2013 roku” – dodaje nasz rozmówca.

Przekonuje, że od kiedy roboty budowlane zostały wstrzymane przez nadzór budowlany, w kamienicy są wykonywane jedynie „bieżące zalecenia pokontrolne wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz niezbędne prace konserwacyjne i zabezpieczające”. „Kamienica znajduje się już w dobrym stanie technicznym, co jest sprawdzane okresowo zgodnie z obowiązkami przez uprawnionego konstruktora” – zapewnia nas współwłaściciel budynku.

Dodaje, że na skutek decyzji PINB o nakazie wstrzymania wszelkich robót nie zostały wykonane prace wykończeniowe powyżej pierwszego piętra, jak również nie odnowiono elewacji. Nie doszło też do wymiany frontowej części dachu. Nie zamontowano także windy w klatce schodowej, „która jest niezbędna dla uruchomienia użytkowania budynku powyżej pierwszego piętra”.

Prawnik zapewnia, że zakończenie remontu i dalsze użytkowanie górnej części budynku zależy przede wszystkim od zakończenia postępowań administracyjnych, prowadzonych przez nadzór budowlany. „Kolejna decyzja PINB o rozbiórce rzekomej nadbudowy została wydana ze zignorowaniem wiążących organy administracji wytycznych, zawartych w wyroku WSA. Złożone od niej odwołanie od 7 lat do dzisiaj nie jest rozstrzygnięte” – zauważa.

Kiedy koniec remontu?

Jednak zdaniem współwłaścicieli budynku nie tylko decyzje nadzoru budowlanego wstrzymują skończenie remontu kamienicy. „Drugim elementem jest uchwalony w 2011 roku plan miejscowy, który zasadniczo ograniczył możliwość dalszego funkcjonalnego zagospodarowania budynku. Jako właściciele nie możemy zagospodarować budynku zgodnie ze swoimi planami, jakie mieliśmy w chwili kupna, gdyż plan przewiduje powyżej pierwszego piętra wyłącznie funkcję mieszkalną. Ze względu na obecne społeczne zmiany oraz ze względu na szczególną konstrukcję i układ tej kamienicy oraz wymiar ekonomiczny, realizacja tej funkcji, o ile w ogóle byłaby możliwa, jest ekonomicznie nieopłacalna” – zapewnił nas prawnik.

Dodaje, że z drugim właścicielem kamienicy cały czas podejmuje działania, które mają pozwolić na kontynuację remontu. „Pytanie tylko, czy będziemy mogli zaprojektować inną funkcję w górnej części budynku niż mieszkalna czy hotelowa, które to funkcje w centrach historycznych miast występują w nadpodaży, powodując liczne kontrowersje społeczne i lokalne” – podsumowuje.