Wiodąca rola Krakowa

Na pewno to Kraków jest motorem napędowym dla całej Małopolski. To przede wszystkim w stolicy województwa mamy do czynienia z prawdziwym boomem technologicznym wpływającym na rozwój młodej i nowoczesnej przedsiębiorczości. Kraków zdecydowanie dominuje pod względem liczby startupów. Zaznaczmy, że przez startupy rozumiemy organizacje, bazujące na innowacyjnych technologiach, które poszukują rentownego, skalowalnego i powtarzalnego modelu biznesowego. To również pod Wawelem odbywa się największa liczba najważniejszych wydarzeń startupowych i kreatywnych. Powód tej sytuacji jest oczywisty, wszak Kraków jest najważniejszym centrum akademickim i biznesowym Małopolski, co zdecydowanie sprzyja przyciąganiu talentów, a co za tym idzie – rozwojowi nowych innowacyjnych projektów biznesowych. Działają tu 23 instytucje szkolnictwa wyższego, w tym 7 uniwersytetów, na których kształci się aż 132 tys. studentów, w tym ponad 9,5 tys. obcokrajowców. W całej Małopolsce na 30 uczelniach studiuje prawie 150 tysięcy osób.

Bardzo mocna pozycja w rankingach

Marszałek Województwa Małopolskiego Łukasz Smółka nie kryje satysfakcji: „Przeglądając eksperckie rankingi przygotowywane w Polsce i zagranicą na temat rozwoju nowoczesnej przedsiębiorczości i startupów w praktycznie każdym dostrzegamy jak mocną pozycję mają Kraków i Małopolska. De facto ustępujemy jedynie Warszawie i Mazowszu, systematycznie pnąc się do góry również w porównaniu do innych tradycyjnie silnych europejskich ośrodków. Tak wysoka pozycja nie powinna być zaskoczeniem. Korzystamy ze znakomitego potencjału ludzkiego, świetnie reagujących na potrzeby współczesności uczelni, a my staramy się wspierać te trendy jako samorząd Województwa. Wszystkie te czynniki miały wpływ na to, że Małopolska została wyróżniona przez Komitet Regionów UE w konkursie Europejskiego Regionu Przedsiębiorczości 2024”.

Optymistyczne dane

Aby lepiej unaocznić pozycję Krakowa na europejskiej i krajowej mapie przedsiębiorczości skorzystajmy z danych zawartych w najbardziej wiarygodnych rankingach. Według raportu „Global Startup Ecosystem Index Report 2024” Kraków znajduje się na 12. miejscu wśród ekosystemów Europy Wschodniej (awans o 2 miejsca w porównaniu do 2023 r.) i na 184. miejscu na świecie (wzrost o 9 miejsc w ostatnim roku). W Krakowie działa ok. 14% wszystkich polskich startupów. Przodują one w takich w obszarach jak marketing i sprzedaż, hardware i Internet rzeczy, software & data. Firmy z tych trzech branż reprezentują ok. 60% wszystkich startupów z Krakowa.

Także według mapy ekosystemu startupowego opracowanej przez Polski Fundusz Rozwoju małopolski ekosystem znajduje się na 2. miejscu w Polsce. W bazie startupów PFR znajduje się 306 startupów z Małopolski zatrudniających ok. 17 tys. osób.

Raport „Krakow IT Market Report 2024” przytacza natomiast dane istotne w kontekście branży IT i kadr dla rozwoju innowacji i technologii. Według tego źródła w Krakowie działa obecnie ponad 500 firm IT, ponad 60 tysięcy specjalistów IT pracuje w regionie, a corocznie ok. 2,6 tys. osób kończy uczelnie na kierunkach związanych z tą branżą.

Krakow Startup Report

10 grudnia 2024 roku Fundacja Wspierająca #OMGKRK – organizacja, wokół której ogniskuje się życie krakowskiego środowiska startupowego, opublikowała wyczekiwaną drugą edycję raportu „Krakow Startup Report”. To źródło bardzo precyzyjnie ilustruje specyfikę rynku startupów w stolicy Małopolski. Skupmy się na najważniejszych wnioskach płynących z tego raportu.

49% startupów powstało w ciągu ostatnich pięciu lat, co świadczy o utrzymującej się dynamice rozwoju tego rynku. Zdecydowana większość, bo 87% krakowskich startupów to małe firmy zatrudniające do 50 pracowników. Największa grupa startupów, tj. 36% to firmy pomiędzy liczące do  5 pracowników.

Krakowski ekosystem startupowy w Krakowie jest bardzo zróżnicowany, a najczęściej reprezentowane sektory działalności to zdrowie, biotechnologia i nauki przyrodnicze (26%), budownictwo i nieruchomości oraz handel (po 21%). Wiele startupów (24%) działa w kilku branżach równocześnie.

Większość krakowskich startupów, bo aż 85% działa w modelu Business-to-Business (B2B), 32% startupów koncentruje się na obsłudze klientów biznesowych (B2C). 13% z nich wykorzystuje model B2B2C (łączący dwa wspomniane powyżej warianty), ponadto 15% skupia się na kontaktach z sektorem publicznym (B2G). Tak różnorodna gama modeli biznesowych odzwierciedla przede wszystkim zdolność adaptacji do warunków rynkowych.

Startupy z Krakowa koncentrują się na współpracy zarówno z partnerami krajowymi, jak i zagranicznymi. 49% obsługuje głównie klientów polskich, natomiast 36% ma znaczących klientów międzynarodowych.

Liderzy rynku

Każde zdrowe środowisko biznesowe kreuje liderów. Nie inaczej jest w przypadków małopolskich startupów. Bez trudu można wymienić kilka firm, które cieszą się zasłużoną renomą również na rynkach globalnych. Na pewno trzeba tu wymienić działającą w branży edukacyjnej Brainly, pionierską w dziele pozyskiwania danych o jakości środowiska Airly czy LiveKid, skupioną na dostarczaniu narzędzi wspomagających proces zarządzania instytucjami. Do dobrze rozpoznawalnych na rynku zalicza się również Autenti – firmę dostarczającą narzędzia do elektronicznego podpisywania dokumentów, MedApp, skupiającą się na technologiach wspomagających diagnostykę obrazową i medycynę cyfrową nowej generacji, SALESmanago, tworzącą narzędzia do automatyzacji marketingu oraz Cardiomatics tworzącą rozwiązania wykorzystujące sztuczną inteligencję do diagnostyki kardiologicznej.

W kolejce do uzyskania wyjątkowo mocnej pozycji na rynku ustawiają się kolejne startupy. Znajdujemy tu m.in. Omni Calculator, pracującą nad systemami do prowadzenia obliczeń ułatwiających podejmowanie decyzji, IntoDNA, diagnozującą uszkodzenia nici DNA, czy Synerise - platformę umożliwiającą firmom personalizację interakcji z klientami, efektywne zarządzanie danymi i optymalizację procesów biznesowych.

Wsparcie publiczne

Według Krakow Startup Report starania o pozyskanie dotacji publicznych czyniło 58% startupów. Liczą one głównie na pozyskanie dotacji na działalność badawczo - rozwojową, wsparcie w budowaniu relacji inwestorskich i poszerzenie możliwości networkingowych. Jest też spora grupa firm, które oczekują wsparcia przy testowaniu wdrażanych innowacji prowadzonych przez nie na wstępnym etapie rozwoju.

Tym oczekiwaniom stara się sprostać samorząd Województwa Małopolskiego. Marszałek Łukasz Smółka deklaruje: „Od lat Województwo Małopolskie oferuje szereg form wsparcia dla początkujących przedsiębiorców i nie zamierza z tego rezygnować. Spoglądamy także poza Kraków. W ramach konkursu „Małopolska – tu technologia staje się biznesem” promujemy wydarzenia aktywizujące społeczności także w mniejszych ośrodkach i inspirujemy tamtejsze organizacje wspierające biznes. W 2024 roku budżet programu wynosił milion złotych.

Chcemy także kontynuować, z wykorzystaniem środków europejskich, programy akceleracyjne i inkubacyjne dla początkujących przedsiębiorstw. Głównie po to, by dzięki wiedzy eksperckiej młodzi ludzie, pełni pasji i wiedzy o nowoczesnych technologiach, potrafili przekuć swoje pomysły na sukcesy biznesowe. Ponadto pamiętajmy, że w najnowszej europejskiej perspektywie finansowej na badania, wsparcie techniczne, innowacje, rozwój cyfryzacji, wdrażanie dostępnych już rozwiązań technologicznych, a wszystko są to działania skierowane do przedsiębiorców, przeznaczymy ponad 300 mln euro”.

Fabryka sztucznej inteligencji

Pozycji Krakowa na innowacyjnej mapie naszego kraju świetnie odzwierciedla fakt, że to właśnie w stolicy Małopolski ma powstać pierwsza w Polsce fabryka sztucznej inteligencji. Ze środków budżetu państwa zostanie na ten cel przeznaczonych prawie 70 mln złotych. Fabryka powstanie poprzez rozbudowę zasobów w Akademickim Centrum Komputerowym Cyfronet AGH. Projekt może liczyć też na  współfinansowanie ze strony Komisji Europejskiej. To nie może dziwić, bo sztuczna inteligencja uznawana jest za jedną z najważniejszych technologii przyszłości, a działania na rzecz jej rozwoju są jednym z priorytetów Unii Europejskiej.