Kraków wkrótce będzie miał 18 nowych pomników przyrody. Na liście drzew objętych ochroną są dęby szypułkowe, wiązy, buki, ale także wierzba biała, jesion i olsza czarna. Najwięcej drzew zostało zgłoszonych do ochrony w dzielnicy Dębniki.
Na jednej z najbliższych sesji Rada Miasta Krakowa zdecyduje o dopisaniu tych drzew do istniejącego już wykazu. Obecnie na krakowskiej liście pomników znajdują się już 342 obiekty.
– Pojedynczych okazów jest jednak znacznie więcej, gdyż kiedyś grupy drzew oraz drzewa tworzące aleję były obejmowane pojedynczym wpisem do rejestru. Warto dodać, że Kraków w ostatnich latach jest miastem o największym przyroście liczby nowych pomników przyrody w Polsce. Tylko w ostatnich pięciu latach przybyło u nas ponad 60 nowych pomników przyrody – mówi Ewa Olszowska-Dej, zastępca dyrektora Wydziału Kształtowania Środowiska.
Najwięcej, bo pięć drzew zostało zgłoszonych do ochrony w dzielnicy Dębniki. Cztery pomniki będą także w dzielnicy Łagiewniki – Borek Fałęcki, trzy w dzielnicy Zwierzyniec, dwa w Krowodrzy i po jednym na Grzegórzkach, w Czyżynach, Bronowicach i Prądniku Białym.
Większość ze zgłoszonych drzew przekracza 20 metrów wysokości. Pod względem obwodu pnia dwa najbardziej okazałe to wiązy szypułkowe, które rosną przy ul. Tynieckiej 7. Jeden z nich ma 434 cm, drugi 435 cm obwodu.
Wszystkie zgłoszone drzewa zasługują na ochronę ze względu na walory przyrodnicze, jak również wiek, wielkość oraz pokrój. Potwierdzają to oceny dendrologiczne wykonane w 2019, 2020 oraz 2021 roku.
W Krakowie króluje dąb
Najwięcej pomników w Krakowie stanowią drzewa gatunków rodzimych takich jak: dąb szypułkowy, wiąz szypułkowy oraz lipa drobnolistna. W rejestrze pomników znajdują się także bardzo wyjątkowe okazy, będące gatunkami drzew obcych dla flory Polski.
To m.in.: metasekwoja chińska, miłorząb dwuklapowy, tulipanowiec amerykański, iglicznia trójcierniowa, bożodrzew gruczołowaty, orzech czarny.
Za najciekawsze z krakowskich pomników, które jednak nie są drzewami, można uznać ponad 150-letnie sagowce: stangerię dziwną i sagowca podwiniętego oraz ponad 100-letnią palmę, daktylowca kanaryjskiego. Znajdują się one w szklarniach Ogrodu Botanicznego UJ. Warte uwagi są rosnące także w Ogrodzie Botanicznym dwa krzewy derenia jadalnego posadzone według tradycji przez Jana Śniadeckiego około 1790 roku.
Ciekawymi obiektami na terenie miasta są również pomniki przyrody nieożywionej takie jak źródło „Świętojańskie” w Tyńcu oraz głaz narzutowy granit czerwony „Rapa Kiwi” przy ul. Spółdzielców.
