30 parkingów P&R, uruchomienie carsharingu i ekologiczny tabor

fot. Krzysztof Kalinowski/LoveKraków.pl

Wciąż rosnące potrzeby transportowe mieszkańców wymuszają podejmowanie działań w kierunku poprawy integracji systemu transportu indywidualnego i zbiorowego. Wynika z tego również konieczność poprawy dostępu do infrastruktury parkingowej. Stąd też bardzo ważny jest rozwój parkingów funkcjonujących w systemie Park&Ride (dla samochodów osobowych), a także Kiss&Ride (krótkiego postoju dla samochodów podwożących podróżnych).

Rozwijanie systemu parkingów Park&Ride w Krakowie wynika wprost z zapisów Polityki Transportowej dla Miasta Krakowa na lata 2016-2025, przyjętego w 2014 roku Studium Uwarunkowań i Kierunków Zagospodarowania Przestrzennego Miasta Krakowa oraz programu parkingowego dla miasta Krakowa.

Istotą funkcjonowania systemu Park&Ride jest przejęcie przez transport publiczny większości podróży wykonywanych obecnie samochodami osobowymi z obszarów zewnętrznych do Krakowa, szczególnie do jego centrum. Atrakcyjniejsza oferta przewozów komunikacją zbiorową oraz możliwość kontynuowania podróży na podstawie biletu parkingowego, stanowić będzie dla użytkowników rekompensatę za ograniczoną dostępność samochodem do centrum miasta.

Funkcjonujący system umożliwi efektywne przemieszczanie osób, dzięki czemu stopniowo ograniczona zostanie uciążliwość transportu dla środowiska. Dodatkowo poprawie ulegnie dostępność komunikacyjna do centrum zarówno z terenu Krakowa, jak i aglomeracji krakowskiej.

6 zasad

Planowany układ parkingów funkcjonujących w systemie P&R ma za zadanie zachęcać do korzystania z komunikacji zbiorowej, zwłaszcza przy dojazdach do Śródmieścia.

Zgodnie z przyjętymi zasadami rozwoju układu transportowego miasta Krakowa, parkingi funkcjonujące na zasadzie P&R (traktowane jako parkingi strategiczne) mają być:

  • lokalizowane w sąsiedztwie III i IV obwodnicy poza obszarami koncentracji mieszkalnictwa i miejsc pracy,
  • powiązane z liniami tramwaju szybkiego i tradycyjnego (przy pętlach tramwajowych) oraz z liniami kolejowymi (uwzględniając również projektowane osobowe przystanki kolejowe),
  • planowane przy dworcach autobusowych w przypadku obszarów, które nie są obsługiwane systemem zbiorowego transportu tramwajowego lub kolejowego,
  • powstawać przy peryferyjnych przystankach kolejowych i dworcach autobusowych zarówno w mieście jak i na terenie aglomeracji.
  • przy wyborze lokalizacji oraz budowie parkingów P&R należy zwrócić uwagę m.in. na wykorzystanie narzędzi telematyki transportu w celu zapewnienia dogodnego dojazdu do parkingu P&R, tj.:
  • tablice zmiennej treści podające informacje dla podróżnych o najbliższych parkingach P&R, wskazujące dojazd do nich oraz ilość dostępnych miejsc parkingowych;
  • aplikacje na wykorzystywane przez użytkowników samochodów osobowych programy do nawigacji, pozycjonujące oraz sygnalizujące dostępność parkingów P&R.

Ponadto należy ograniczać dostęp do parkingów P&R kierowcom podróżującym poza systemem Park&Ride w celu zagwarantowania jak największej liczby miejsc postojowych dla podróżnych zmieniających środek transportu z indywidualnego na zbiorowy. Co więcej, trzeba zadbać o zapewnienie odpowiedniej liczby miejsc parkingowych dla osób o ograniczonej mobilności oraz stanowisk dla rowerów (Bike&Ride).

30 parkingów

W związku z tym na terenie Krakowa przewidziano lokalizację parkingów typu P&R na głównych kierunkach wlotowych do miasta, w rejonach, w których istnieje, bądź będzie istniała, z uwagi na realizację inwestycji komunikacyjnych, możliwość zmiany środka transportu z indywidualnego na zbiorowy, tj. tramwaj, kolej i autobus. Łącznie planuje się realizację ok. 30 parkingów P&R. Tym samym pełnić one będą funkcję integratora systemu transportu drogowego z systemem komunikacji publicznej.

Podejmując działania w zakresie realizacji parkingów, konieczne będzie prowadzenie kampanii zachęcających użytkowników, głównie tych dojeżdżających z terenu gmin ościennych Krakowa, do pozostawiania samochodu jak najdalej od centrum miasta. Działaniem dodatkowym, umożliwiającym osiągnięcie tego celu jest m.in.: wprowadzenie zasady „bliżej – drożej” (w miarę możliwości w zależności od uregulowań prawnych wynikających z ustawy o drogach publicznych), stopniowa redukcja miejsc parkingowych w ścisłym centrum, a także uwalnianie przestrzeni dla pieszych poprzez eliminację parkowania na ulicach i chodnikach (bez zwiększania potencjału parkingowego).

Wymieniamy tabor

Działaniami wspierającymi ograniczanie emisji komunikacyjnej w Krakowie jest prowadzona przez Miejskie Przedsiębiorstwo Komunikacyjne polityka wymiany taboru. W efekcie przyspieszone zostało wycofywanie autobusów z silnikami Euro 1, Euro 2,  Euro 3 i Euro 4,  zmniejszając tym samym emisję szkodliwych związków do atmosfery. W bieżącym roku MPK S.A. odebrało 60 autobusów spełniających najwyższe normy EURO 6 oraz 4 autobusy elektryczne. W trakcie odbioru są autobusy hybrydowe – 12 sztuk.

Ponadto do końca roku odebrane będą jeszcze autobusy euro 6 – 15 szt. W 2017 roku planowana jest dostawa 77 szt. autobusów przegubowych spełniających normy EURO 6 oraz 20 szt. autobusów elektrycznych. Efektem tych działań będzie możliwość wprowadzenia  w obszarze I i II obwodnicy Krakowa wyłącznie taboru ekologicznego (autobusy z silnikami Euro 6, autobusy hybrydowe, autobusy elektryczne).

Carsharing  i zmiany w prawie

Miasto liczy również, że nastąpi powrót do zmiany ustawy Prawo ochrony środowiska, która dopuszczałaby możliwość wprowadzania przez miasta strefy ograniczonej emisji komunikacyjnej. Wymienione strefy stanowiłyby odpowiedź na coraz większą liczbę pojazdów niespełniających norm emisji spalin, a każdego dnia wjeżdżających z gmin ościennych do miasta.

Uzupełnieniem powyższych działań będzie planowana do uruchomienia przez Miasto wypożyczalnia samochodów elektrycznych Carsharing, która będzie usługą w pełni zintegrowaną z innymi środkami komunikacji publicznej.

Wdrożenie efektywnego systemu Carsharing oznacza udostępnienie mieszkańcom usługi znacznie polepszającej jakość dostępnych rozwiązań komunikacyjnych i szansę na długofalowe radykalne zmniejszenie problemów związanych z parkowaniem pojazdów. Wprowadzenie pojazdów systemu Carsharing w wyznaczonym obszarze funkcjonowania systemu pozwoli na zastąpienie samochodów spalinowych ekologicznymi pojazdami elektrycznymi.

Kraków był pierwszym miastem w Polsce, w którym wprowadzono system bezobsługowej wypożyczalni rowerów miejskich, a obecnie jest pionierem w kwestii wprowadzenia najnowocześniejszych rowerów czwartej generacji. System Carsharing cieszy się w Europie coraz większą popularnością, a Kraków może stać się jednym z pierwszych miast w Polsce, w którym zostanie uruchomiona miejska wypożyczalnia tego typu.

Minimum 100 samochodów

W ramach projektu zakłada się wyznaczenie 50-70 miejsc dla użytkowników wypożyczalni, które będą wyposażone w stacje do ładowania pojazdów elektrycznych. Każdy punkt bazowy posiadał będzie 2-3 oznakowanych miejsc postojowych. Początkowo system będzie wyposażony we flotę minimum 100 samochodów. Zgodnie z założeniami, samochody będą zeroemisyjne, wielkoseryjne z możliwością użytkowania ich przez cały rok.

Usługa na początek ma być dostępna w ścisłym centrum miasta (czyli obszarze o największym deficycie miejsc parkingowych), jednak z czasem, wraz ze wzrostem zainteresowania, możliwe będzie stopniowe zwiększanie zasięgu systemu.

Carsharing  jest systemem wspólnego użytkowania samochodów osobowych. Stosowanie tego systemu zwiększa intensywność wykorzystania pojazdów w ciągu doby, co prowadzi do zahamowania wzrostu liczby samochodów rejestrowanych prywatnie. Samochody udostępniane są użytkownikom za opłatą poprzez operatorów floty pojazdów. System jest atrakcyjny dla klientów, którzy tylko sporadycznie korzystają z pojazdu, a także dla tych, którzy chcieliby okazjonalnie mieć dostęp do samochodu innego typu.

Dzięki rozwojowi najnowszych technologii mobilnych i internetu na przestrzeni ostatnich lat narodziła się nowa generacja bezobsługowych systemów, które pozwalają na łatwy i bezpieczny dostęp do aut stojących na publicznych miejscach parkingowych w centrum miast.

Tak jest w Europie

Carsharing to zjawisko stosunkowo nowe, ale tam gdzie się pojawia, zyskuje popularność. Według danych BMW z końca 2015 roku, w Berlinie 800 samochodów dostępnych w modelu DriveNow wypożyczanych jest 5-6 razy dziennie. W Rzymie z systemu miejskiego wypożyczania aut korzysta regularnie 3 tys. osób, a blisko 20 proc. sprzedało własne samochody.

Wzorem może być system uruchomiony w Paryżu pod koniec 2011 r. W dniu uruchomienia wypożyczalnia oparta była o flotę 250 samochodów, a dziś dostępnych jest 2500 pojazdów z których korzysta ponad 160 tys. stałych abonentów.

Doświadczenia innych miast europejskich wskazują, że jeden pojazd zastępuje do kilku aut prywatnych/spalinowych, co w znaczący sposób przyczynia się do uwolnienia miejskich powierzchni parkingowych oraz zmniejszenia zakorkowania ulic. Użytkownicy jeżdżą średnio ok. 30 proc. rzadziej, niż kiedy korzystają z prywatnego auta, a do atmosfery wydobywa się znacznie mniej szkodliwych substancji. Statystycznie, samochód prywatny jest użytkowany średnio przez zaledwie  godzinę dziennie. Auto użytkowane w systemie zwiększa tę efektywność do 8 godzin.