Miasto wraz z naukowcami z AGH i renomowanym Norweskim Instytutem Badań Powietrza zamierza ponownie poddać badaniom źródła zanieczyszczeń obecnych w powietrzu. Jednak to nie wszystko, w projekcie znajdzie się szereg innych działań. Pytanie, czy to krok w tył, czy uzupełnienie naszej wiedzy na temat smogu? A może wyniki badań wywrócą do góry nogami to, co zostało już ustalone?

Jak mówi prezydent Jacek Majchrowski, Kraków to miasto, które robi wszystko, aby walczyć ze smogiem. – Skupiamy się przede wszystkim na niskiej emisji – wymianie kotłów i programie osłonowym. Poprosiliśmy dwa niezależne podmioty, aby nam pomogły w badaniach. Chcemy wiedzieć, jak wygląda struktura smogu bo występują różne dane mówiące o udziale komunikacji miejskiej w całości zanieczyszczeń – stwierdza Jacek Majchrowski.

– Celem porozumienia jest wypracowanie innowacyjnych rozwiązań w obszarze inżynierii środowiska. Skupimy się na poprawie jakości powietrza, wzroście efektywności energetycznej, wykorzystaniu energii odnawialnej i rozwiązaniach technicznych dla energetyki rozproszonej – dodaje prezydent.

– Cieszę się, że będziemy współpracować z uniwersytetem i władzami miasta. Nasz instytut  zajmuje się nie tylko badaniem jakości powietrza, ale również dostarczaniem gotowych rozwiązań dla miast. Mamy nadzieję, że pozytywnie wpłyniemy na jakość powietrza w mieście – mówi dr Kari Nygaard, dyrektor Norweskiego Instytutu Badań Powietrza.

Prof. Słomka: Smog musiał dojść do Warszawy

Jak twierdzi rektor AGH, aby Polska zwróciła uwagę na problem zanieczyszczonego powietrza, musiało ono dotrzeć aż do Warszawy. – To zagrożenie to kilkadziesiąt tysięcy zgonów rocznie. To 10 razy więcej niż z wypadków samochodowych. Wreszcie zdaliśmy sobie z tego sprawę – podkreśla prof. Tadeusz Słomka.

Dokształcić mieszkańców

– Władze miasta, krakowskie uczelnie i KAS prowadziły akcje według swoich możliwości. Jednak bez dużych środków i zmian w prawie nie da się wiele zrobić. Cieszę się więc z tego porozumienia. W AGH mamy wielu specjalistów, ale rozproszonych. Teraz będzie możliwa integracja pracowników i podjęcie wspólnych badań, które przeniesiemy na wyższy poziom. Oprócz tego, mamy kilka zadań, które powinny polepszyć krakowskie powietrze. Jest światełko w tunelu, że zrobimy coś szybko i będzie to konkretne – uważa rektor.

Prof. Józef Pacyna Dyrektor NILU d/s badań dodaje, że jest kilka zadań do zrealizowania. –  Zanim stworzymy strategię i opracujemy technologię usuwania smogu, zdefiniujemy główne źródła zanieczyszczenia powietrza. Chcemy też w nasze prace włączyć samych mieszkańców, dokształcać ich w tej kwestii – zapowiada naukowiec.

Za norweskie pieniądze badaj

Witold Śmiałek, doradca prezydenta ds. jakości powietrza dodaje, że operacja wymiany pieców węglowych oraz dopłat do ogrzewania będzie kosztować w bieżącej kadencji około 250 mln złotych. W związku z tym wymagana jest „rzetelna i pogłębiona naukowa wiedza dotycząca przyczyn, metodyki i tworzenia całego instrumentarium zarządzania jakością powietrza”.

– Po likwidacji przyczyn powietrze się poprawi, ale to nie będzie nam dane na zawsze. Trzeba czuwać. Stąd badania i potrzeba wdrożenia systemu zarządzania jakością powietrza, który będzie funkcjonował latami i będzie  stale rozbudowywany – mówi doradca prezydenta.

Śmiałek stwierdza, że wiedzy nigdy dosyć. – Mamy dane z badań, które były przeprowadzane do Programu Ochrony Powietrza w 2013 roku dotyczące źródeł smogu, ale musimy mieć dokładną wiedzę, czego powinniśmy oczekiwać na przestrzeni kilku lat. Zwłaszcza, że naukowcy gwarantują znacznie lepszą jakość badań, niż to, czym teraz dysponujemy. A więcej niż połowa środków na to przeznaczonych pochodzi z grantów norweskich, więc dlaczego z tego nie skorzystać? – podsumowuje.

Plan działań jest następujący:

• określenie potencjalnych źródeł pochodzenia pyłów w powietrzu Krakowa na podstawie analizy ich właściwości fizycznych i chemicznych
• mapa zapotrzebowania na ciepło: rozwój narzędzia w środowisku GIS, służącego do planowania energetycznego na obszarze Krakowa
• mapa odnawialnych źródeł energii: rozwój narzędzia w środowisku GIS, służącego do promowania wykorzystania energii odnawialnej na obszarze Krakowa
• baza danych do monitorowania zużycia energii w gminnych obiektach użyteczności publicznej
• program pilotażowy do monitorowania zużycia energii w gminnych obiektach użyteczności publicznej