Kraków traci najstarszy most – tak decyzję o wykreśleniu z rejestru skomentowała dotychczasowa Wojewódzka Konserwator Zabytków. Pojawiło się wiele głosów sprzeciwu. Czy naprawdę nie było możliwości, by uratować wiadukt nad ul. Grzegórzecką?

Mateusz Wanat, dyrektor Regionu Południowego Centrum Realizacji Inwestycji PKP Polskich Linii Kolejowych SA: Naszej Spółce zależy na wszystkich obiektach zabytkowych, które współtworzą linie kolejowe. Jeżeli jest taka możliwość, staramy się je zachować. Przykładem niech będą obiekty w Przemyślu, Ostrowcu Świętokrzyskim czy Rzeszowie, gdzie zabytkowym mostom i kładce znaleźliśmy lub szukamy nowych zastosowań. Wracając do Krakowa – dwa lata temu, na wniosek Małopolskiego Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków powołana została komisja interdyscyplinarna. Tam wspólnie z wykonawcami, naukowcami i ekspertami z zakresu budownictwa staraliśmy się znaleźć rozwiązanie, które pozwoliłoby zachować zabytek, a jednocześnie przygotować go do współczesnych wymogów i obciążeń. Efekty tych prac nie były jednak zadowalające. Przede wszystkim rozwiązanie, które zostało wypracowane, nie dawało gwarancji bezpieczeństwa, zarówno podczas samych prac jak i podczas przyszłej eksploatacji obiektu. Przy tym było bardzo drogie i czasochłonne. Dlatego byliśmy zmuszeni poszukać innej drogi.

Co na tym etapie wiadomo o tym rozwiązaniu? Czy to będzie po prostu zbudowanie wiaduktu w takiej formie, jak część od strony Hali Targowej?

O ostatecznym wyglądzie odtworzonego wiaduktu decydują służby konserwatorskie, bo wciąż pracujemy w zabytkowym obszarze miasta. Ale generalnie na nowej konstrukcji, którą wykonawca postawi w tym miejscu, zostanie odtworzona zabytkowa elewacja z materiałów pozyskanych z XIX-wiecznego wiaduktu. Zarówno ściana, podpory jak i łuki będą wykonane z oryginalnych materiałów pozyskanych z demontażu. Konserwatorzy zdecydują czy budulec powinien być oczyszczony, odrestaurowany czy ma pozostać w niezmienionej formie. Dodatkowym atutem historycznym będzie odbudowa kamiennej bariery, wieńczącej ściany wiaduktu, która niestety nie doczekała współczesnych czasów.

Czy wiadomo już coś o nowym harmonogramie prac?

Przygotowujemy się od strony formalnej do rozpoczęcia prac przy tym obiekcie. Przypomnę, że Wojewódzki Inspektorat Nadzoru Budowlanego wstrzymał prace po wykryciu złego stanu technicznego wiaduktu dwa lata temu. Jesteśmy w trakcie uzgadniania robót budowlanych z konserwatorem i nadzorem budowlanym. Spodziewamy się, że wykonawca będzie mógł przystąpić do prac za kilka tygodni, chcielibyśmy aby to było na przełomie października i listopada.

Ile czasu będzie potrzebował, żeby rozebrać wiadukt i wybudować nowy?

Kształt prac rozbiórkowych będzie zależeć od ostatecznych uzgodnień zmian w organizacji ruchu, o czym będziemy rozmawiać z przedstawicielami miasta. W sumie rozbiórka i budowa nowego obiektu powinna potrwać ok. 15 miesięcy. Pierwsze prace będą polegały na rozbiórce górnej części wiaduktu, zdjęciu wszystkich kamieni, zabezpieczeniu i zdjęciu tond, które ponownie znajdą się na nowej elewacji. Te prace będą wymagać niewielkich zmian w organizacji ruchu i zawężeń jezdni. Ale jest też brany pod uwagę scenariusz, że w pewnym momencie będziemy chcieli rozebrać wszystkie pięć łuków w tym samym czasie, a to wymagałoby kilkutygodniowego zamknięcia ulicy Grzegórzeckiej.

Problemy z wiaduktem były przedstawiane jako powód opóźnienia całej inwestycji. Czy podczas prac na Grzegórzeckiej wszystkie inne brakujące odcinki zostaną zmodernizowane w takim stopniu, żeby nie było już przeszkód do oddania całej linii?

Niezależnie od tego, jak będą przebiegać prace przy wiadukcie, kiedy tylko będzie gotowy most na Wiśle, uruchomimy dwa tory kolejowe między Krakowem Głównym i Krakowem Płaszowem. W rejonie ul. Grzegórzeckiej zostaną wykonane dodatkowe zabezpieczenia, które pozwolą poruszać się pociągiem po dwóch torach, obok prowadzonych prac. Natomiast rzeczywiście wiadukt będzie jednym z ostatnich obiektów realizowanych w ramach inwestycji i zakończenie prac przy nim będzie wstrzymywać uruchomienie wszystkich czterech torów kolejowych. W pierwszej połowie 2023 roku, gdy prace przy wiadukcie będą się kończyć, również kończyć będziemy prace na innych odcinkach tej linii.