Sprawdziliśmy, jak gminy, które tworzą tak zwany obwarzanek krakowski, zareagowały na wprowadzony we wtorek trzeci stopień zagrożenia smogowego. Miejscowości w różnym stopniu angażowały się w akcje informacyjne. Poza nimi niewiele mogły zrobić.

Kod czerwony został ogłoszony pierwszy raz w historii. Wszystko przez to, iż na sześciu z ośmiu stacji monitorujących jakość powietrza odnotowano stężenia zanieczyszczeń powyżej 300 mikrogramów na metr sześcienny.

Po ogłoszeniu alarmu smogowego w życie miały wejść działania krótkoterminowe, mające na celu ograniczenie emisji. Wiele z nich okazało się być fikcją. W zimie nie można myć ulic na mokro, badać spalin samochodów (minimalna temperatura to 5 stopni). Bez względu na pogodę urzędnicy nie mogli zawiesić „uciążliwych prac budowlanych”, wprowadzić ograniczeń w ruchu czy wstrzymać uciążliwe procesy technologiczne w zakładach produkcyjnych. W Krakowie można było tylko sprawdzać paleniska, co robiła straż miejska, a darmowa komunikacja, która również jest wtedy zalecana, funkcjonowała od kilku dni.

Informują, przekonują, wymieniają piece

Szacuje się, że w gminach ościennych jest nawet 50 tys. palenisk węglowych. To one w pewnym stopniu odpowiadają za smog w mieście, ponieważ powietrze naturalnie się przemieszcza. Sprawdziliśmy, jak gminy zareagowały na ogłoszenie alarmu, który przestał obowiązywać 2 lutego o godzinie 12.

Zabierzów. Jak informuje Anetta Kucharska, kierownik Wydziału Ochrony Środowiska i Gospodarki Odpadami, urzędnicy zamieścili na gminnej stronie internetowej informacje o możliwości przekroczenia dopuszczalnych norm.

– Gmina posiada również zakładkę na stronie „Czyste powietrze, wspólna sprawa”, w której znajdują się informacje dotyczące podejmowanych przez gminę działań w zakresie poprawy jakości powietrza. Obecnie prowadzone są dwa nabory dotyczące wymiany nieekologicznych palenisk – informuje Kucharska.

Igołomia-Wawrzeńczyce. Jak mówi zastępca wójta, Henryk Jończyk, władze poprzez informacje na stronie gminnej oraz Facebooka przekazały wiadomości mieszkańcom o aktualnym, bardzo wysokim zanieczyszczeniu powietrza i jego szkodliwym działaniu na zdrowie każdego człowieka.

–  Oprócz tego we wtorek poprzez radnych gminy oraz sołtysów puściliśmy ulotki do mieszkańców o szkodliwym dla zdrowia spalaniu śmieci w piecach, o tym jak można palić i nie szkodzić tak środowisku oraz jak w naszej gminie można się pozbyć śmieci nieodpłatnie – opowiada Jończyk.

Czernichów. Urząd gminy poinformował nas, że na stronach internetowych zostały zamieszczone informacje w tej kwestii łącznie z zaleceniami, które w komunikacie występowały.

Liszki. Wójt Paweł Miś również zamieścił na internetowych stronach gminnych oraz na Facebooku informacje na temat szkodliwości ówczesnych stężeń zanieczyszczenia powietrza. – Na tych stronach mamy również zakładki, dzięki którym mieszkańcy mogą śledzić aktualne informacje związane z jakością powietrza – informuje wójt.

Krzeszowice. –  Każdorazowo ostrzeżenia o zanieczyszczeniu powietrza (określonej skali i stopniu) dla gminy umieszczane są na stronie internetowej urzędu oraz przekazywane do szpitali, przychodni podstawowej opieki zdrowotnej, domów pomocy społecznej, placówek opiekuńczych, szkół, przedszkoli z terenu gminy. Ostrzeżenia zawierają stosowne informacje i zalecenia – informuje Maciej Nowak, główny specjalista w Wydziale Edukacji i Spraw Obywatelskich.

Jak mówi Nowak, w związku z ogłoszeniem III stopnia zagrożenia pojawiła się informacja i apel do mieszkańców o zwrócenie szczególnej uwagi na konieczność stosowania węgla wysokiej jakości, powstrzymania się od palenia w kominkach (tam, gdzie jest to możliwe) oraz bezwzględnego zaprzestania spalania odpadów.

Skawina. To jedno z niewielu miast, które posiada stację monitorującą jakość powietrza. W Skawinie działa również tamtejszy Alarm Smogowy, który w ranki, gdy stężenie zanieczyszczeń było szczególnie duże, informował mieszkańców poprzez megafony o tym fakcie.

Natomiast władze miasta kilkukrotnie przekazywały komunikaty informujące o aktualnym stanie powietrza oraz na tematy związanie z ekologicznym ogrzewaniem, przekonuje Dawid Kapust z Wydziału Rozwoju i Strategii.

Słomniki. –  Po ogłoszeniu III stopnia zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza dla Krakowa, gmina Słomniki umieściła na swojej stronie internetowej oraz na profilu Facebook komunikat dotyczący wystąpienia zagrożenia oraz informacje dotyczące środków ochrony, które powinny być podjęte w czasie występowania zagrożenia – mówi Aleksandra Fraś-Zdeb,
ekodoradca.

Przedstawicielka gminy dodaje, że mieszkańcy są na bieżąco informowani o stanie jakości powietrza w całym województwie. – Prowadzimy również kampanie edukacyjne odnośnie wpływu zanieczyszczenia powietrza na zdrowie ludzi oraz sposobów na ograniczanie niskiej emisji – stwierdza Fraś-Zdeb.

Świątniki Górne. Jak wszystkie gminy, również ta opublikowała informacje na wszystkich możliwych stronach internetowych oraz w mediach społecznościowych.

Dariusz Tylek, główny specjalista ds. obronnych i kryzysowych przypomina, że w 2016 roku gmina zatrudniła ekodoradcę. – Prowadzi on działania informacyjne w formie akcji ulotkowych, spotkań z mieszkańcami oraz artykułów w prasie lokalnej. Wymieniamy również piece na te bardziej ekologiczne. Właśnie trwa nabór do drugiej edycji programu – mówi urzędnik.

Świątniki podpisały również umowę na dostawę sprzętu i usługi polegającej na zamontowaniu czujników pomiarowych, które będą monitorowały stan powietrza. Urządzenia w kilku lokalizacjach mają przekazywać dane na stronę map.airly.eu.

Michałowice. – Na stronie internetowej  została umieszczona informacja o wprowadzeniu III stopnia zagrożenia zanieczyszczeniem powietrza na terenie Krakowa. Jednocześnie zwrócono uwagę mieszkańcom na konieczność stosowania węgla wysokiej jakości oraz powstrzymania się od palenia w kominkach (tam, gdzie jest to możliwe). Przypomniano również o zakazie spalania odpadów – tłumaczy Monika Firszt z urzędu gminy.

Wielka Wieś. Podobne działania podjęła również ta gmina. – Na stronie internetowej publikujemy wszystkie komunikaty oraz ostrzeżenia meteorologiczne od Powiatowego Centrum Zarządzania Kryzysowego Starosty Krakowskiego, które wpływają do gminy wraz z informacjami m.in. dotyczącymi szkodliwości zanieczyszczeń w powietrzu czy zaleceń dla ludzi starszych oraz dzieci, poniżej przykładowy link do ogłoszenia – informuje Joanna Zając, Inspektor ds. promocji i rozwoju gminy.