Od kilku miesięcy zawoalowane smogiem centrum Krakowa rozwesela intensywnie żółty kolor. Żółte są parasole rynkowych kwiaciarek; za żółtymi parasolami, uwieńczonymi dodatkowo flagą, podążają także grupy turystów chcących poznać historię i zabytki Krakowa. Napis na parasolach głosi: FREE walking TOUR.
Fundacja FREE walking TOUR, która jest odpowiedzialna za to drugie ożywienie, związana jest z Krakowem od zawsze. To tutaj w 2007 roku grupa studentów, po ukończeniu kursu przewodnickiego, rozpoczęła oprowadzanie turystów w języku angielskim dzierżąc, dla łatwiejszego rozpoznania, kije teleskopowe zaopatrzone w tabliczkę z napisem. Oryginalnym elementem wycieczki, poza mocno interaktywnym podejściem przewodników, była opcja dobrowolnej dotacji na końcu wycieczki (i nadal takowa pozostaje), pozwalająca na rozwój projektu. Z czasem liczba przewodników rosła, a kije zostały wyparte przez lepiej widoczne parasole z nadrukowanym logo. Inicjatywa podjęta na zasadzie młodzieńczego zrywu przez dziesięć lat stała się profesjonalną organizacją NGO świadczącą wysokiej jakości usługi edukacyjno-turystyczne przez wykwalifikowaną kadrę przewodników. Nie tylko w Krakowie, bowiem logo Fundacji zadomowiło się także w Warszawie, Wrocławiu, Poznaniu i Gdańsku. Szybko rozszerzono siatkę języków: początkowo był to tylko angielski, obecnie również hiszpański, niemiecki oraz włoski. Fundacja współpracuje też z Muzeum Historycznym Miasta Krakowa, Żydowskim Muzeum Galicja, JCC a także angażuje się w działania prospołeczne.
Co charakteryzuje przewodnika Fundacji? Po pierwsze: w znakomitej większości przypadków jest Polakiem, a jeśli nie, to i tak płynnie mówi po polsku. Po drugie: od dawna żyje w mieście, po którym oprowadza i zna je jak własną kieszeń. Po trzecie: ukończył lub jest w trakcie profesjonalnego kursu przewodnika miejskiego i nieustannie się doskonali m.in. zyskując uprawnienia w najważniejszych placówkach muzealnych. Po czwarte i najważniejsze: opowiadanie o zawiłej historii Polski i jej pokręconych zwyczajach ludziom wyrwanym z biało-czerwonego kontekstu jest dla niego czystą przyjemnością i niekiedy urasta do rangi misji. Brzmi nieco pompatycznie? Być może, ale przewodnicy Fundacji zawsze znajdują sposób, by o sprawach ważnych opowiedzieć w intrygujący sposób. W ofercie tras, po których regularnie oprowadzają przewodnicy, są te najbardziej popularne, czyli Stare Miasto czy żydowska historia, ale także zupełnie nietypowe, jak makabryczne historie czy szlak street artu.
No tak, ale co zrobić w sytuacji, gdy jest się na bakier z językami Shakespeare’a i Cervantesa? W ramach działań Fundacji powstał projekt FREE walking SPECIAL po polsku, którego celem jest pokazanie mniej znanych obliczy miasta. Przewodnicy tworzą więc własne, często unikatowe, trasy, prezentując co tydzień inne zagadnienie. W Krakowie już od kilku lat tzw. Speciale odbywają się co niedzielę w poobiedniej porze. Ich tematyka jest przeróżna: od krakowskich artystów, przez kulinaria po historię krakowską widzianą przez pryzmat wybranych postaci czy narodów. Czasami trasy obejmują tereny położone dalej od utartych turystycznych szlaków, jak Krzemionki, Zwierzyniec, Dębniki czy Nową Hutę. Informacje na temat nadchodzących tematów można znaleźć na krakowskim profilu facebookowym Fundacji, gdzie są one publikowane w wyprzedzeniem.
Za kilka dni marzec a z nim Fundacja wchodzi w wysoki sezon. Zwiększy się liczba wycieczek, pojawią się nowe trasy, a żółta parasolka jeszcze częściej będzie rzucać się w oczy jak miasto długie i szerokie. Na parasolach poza logo Fundacji znajdują się także napisy „join us” i „acompáñanos”. Po polsku „dołącz do nas”. Czy trzeba coś więcej dodawać?