Fort 31 „św. Benedykt” na Podgórzu ma potencjał, by stać się stałym punktem na turystycznej mapie Krakowa. Zlokalizowany blisko centrum miasta, z niezwykle oryginalną bryłą, lepiej zachowany niż wiele innych zabytków Twierdzy Kraków, a do tego w miejscu, z którego rozciąga się piękny widok. Ta szansa od wielu lat pozostaje niewykorzystana.
Długa historia zaniedbania
Kiedy fort w 1918 roku przestał pełnić funkcje wojskowe, umieszczono w nim mieszkania i tak wykorzystywano go aż do lat 80-tych. Po tym okresie uporządkowano budynek i jego otoczenie, ale potrzebna była gruntowna renowacja, a nie częściowe remonty. Od 2000 roku dzierżawiło go Stowarzyszenie Kultury Akademickiej „Instytut Sztuki”, które proponowało kilka wariantów przebudowy. Ingerowały one jednak mocno w charakter i bryłę budynku i nie uzyskały zgody Wojewódzkiego Konserwatora Zabytków.
W 2012 roku, po protestach mieszkańców i stowarzyszeń zajmujących się ochroną zabytków, „Instytut Sztuki” zrzekł się prawa użytkowania obiektu i fort wrócił pod opiekę miasta. Opiekę – dodajmy – raczej teoretyczną, ponieważ budynek w dalszym ciągu nie jest zagospodarowany. Zainteresowani nim turyści mogą jedynie znaleźć dziurę w ogrodzeniu, obejść zamknięty zabytek i wrócić do domu przez niewykoszoną łąkę. Zarząd Budynków Komunalnych deklaruje, że utrzymuje porządek na działkach fortu, likwiduje akty wandalizmu i zabezpiecza wnętrza budynku przed nieuprawnionym dostępem.
Miasto nie potrzebuje fortu, są inni chętni
– Gmina Miejska Kraków nie planuje bezpośredniego wykorzystania nieruchomości na cele własne lub gminnych jednostek – informuje Filip Szatanik z Urzędu Miasta. Trwa procedura podziału działki na wzgórzu Lasoty, tak by wydzielić sam grunt, na którym stoi fort. Wtedy miasto ma podjąć decyzję co do dalszego zagospodarowania budynku, oczywiście w uzgodnieniu z Wojewódzkim Konserwatorem Zabytków. – Zainteresowanie nabyciem i zagospodarowaniem fortu św. Benedykta wyraziły dwa podmioty – mówi Szatanik.
Miejscowy plan zagospodarowania przestrzennego dopuszcza przeznaczenie fortu na cele usługowe. Można w jego sąsiedztwie wybudować ścieżki piesze i rowerowe, postawić ławki i inne elementy małej architektury. Plan pozwala też na przygotowanie ścianki wspinaczkowej oraz na taką odbudowę fortu i jego najbliższych okolic, by w wierniejszy sposób odtworzyć pierwotny wygląd.
