Kto nie zna wspaniałych wielkanocnych tradycji takich jak Emaus i Rękawka? Który z krakowian nie kupował na Salwatorze, w drugi dzień Świąt Wielkanocnych: serc z piernika, odpustowych cukierków czy drewnianych figurek? Kto nie uczestniczył w zabawach i festynach organizowanych na kopcu Krakusa, w pierwszy wtorek po świętach? Jeśli jest taka osoba, to koniecznie powinna wziąć udział, w tych niezwykłych krakowskich wydarzeniach.

Emaus - kolorowy odpust
Emaus jest to zwyczaj niemal wyłącznie krakowski. Odpust na Zwierzyńcu sięga swą tradycją XII wieku, zaś pierwsze wzmianki o festynie pochodzą z wieku XVI. Tradycja ta próbuje odrodzić się w innych polskich miastach, ale tylko w grodzie Kraka ma ona tak niepowtarzalny urok. Przetrwała tu bowiem do dziś, bez wyraźnych zmian i przerw. W drugi dzień Świąt, w tzw. lany poniedziałek, tłumy mieszkańców (zwłaszcza tych pochodzących ze Zwierzyńca) przybywają licznie w okolice kościoła sióstr Norbertanek, aby zachować ją dla następnych pokoleń.

Nazwa święta Emaus pochodzi od biblijnej wsi, do której podążał Zmartwychwstały Chrystus. Dawniej odpust odbywał się między kościołem św. Salwatora, kaplicą św. Małgorzaty i klasztorem Norbertanek. Z czasem przeniesiony został na ul. Kościuszki i tu pozostał do dziś. W tym dniu uroczystą sumę odpustową odprawia arcybiskup Krakowa. Na zbiegu ulic: Tadeusza Kościuszki, Św. Bronisławy i właśnie ulicy Emaus stoją barwne kramy, na których można nabyć dosłownie wszystko. Można więc kupić: serce z piernika, odpustowy miodek, zabawki, biżuterię, gliniane kogutki, dzwoneczki i chyba najbardziej kojarzone z tym wydarzeniem drewniane figurki Żydów, przyodziane w tradycyjne stroje, grających na instrumentach muzycznych lub czytających Torę. Zakup ich przynosi podobno szczęście i bogactwo.

Podczas odpustu Emaus często organizowane są atrakcje dla dzieci takie jak loterie, czy też strzelnice sportowe. Dorośli mogą rozkoszować się pięknem tradycji i oczywiście, jeśli pogoda na to pozwala, wybrać się na jedną z wielu tras spacerowych rozpoczynających się na Zwierzyńcu. Najczęściej zdecydowana większość wybiera drogę prowadzącą na kopiec Kościuszki skąd inąd bardzo malowniczą.

Rękawka połączyła pogaństwo z chrześcijaństwem
Rękawka z kolei, to krakowski zwyczaj odbywający się w Starym Podgórzu. Jest on związany nierozerwalnie z kopcem Krakusa, czyli mogiłą legendarnego założyciela miasta. To tutaj tradycja chrześcijańska na stałe połączyła się z pogańską. Ze źródeł historycznych wiemy, że do XIX wieku Rękawka, której nazwa najprawdopodobniej pochodzi od „grobowca usypanego rękami”, była obchodzona na samej mogile Kraka.

Tradycja polegała na tym, iż z kopca Kraka zamożniejsi mieszkańcy zrzucali resztki święconego i jedzenie w postaci chleba, jajek, obwarzanków, owoców, pierników, a także rozdawali jałmużnę ubogim. Z czasem to tego zwyczaju dołączył jarmark, podczas którego można było nabyć głównie słodycze i inne drobiazgi.

Z czasem poprzez plany infrastrukturalne austriackiego zaborcy, świętujący z roku na rok systematycznie przesuwali się ku wzgórzu Lasoty gdzie mieści się zabytkowy kościół Św. Benedykta. W 1897 roku Austriacy definitywnie zabronili krakowianom uczestniczącym w Rękawce rzucania żywności, ale do dzisiejszego dnia na wzgórzu przetrwała tradycja odpustu i jarmarku. Pod kopcem Krakusa z kolei odbywają są występy artystyczne organizowane głównie przez drużyny, które odtwarzają stroje, walki i tradycje rycerskie związane z okresem średniowiecza. Każdy bez względu na wiek, może wziąć udział w licznych konkursach takich jak strzelanie z łuku czy rzut oszczepem. Podczas Rękawki można nabyć podobnie jak na salwatorskim Emaus tradycyjne: serca z piernika, miodki tureckie, odpustowe cukierki, a także zabawki.

Mieszkańcy miasta chętnie uczestniczą w tych dwóch krakowskich zwyczajach. Zawsze tłumnie, często całymi rodzinami gromadzą się zarówno na Salwatorze jak i w Podgórzu. Zatem gorąco zachęcamy wszystkich, aby przybyli w Poniedziałek Wielkanocny na Emaus, zaś dzień później wybrali się pod kopiec Krakusa, aby wziąć udział w święcie Rękawki.