Walka z zanieczyszczeniem powietrza jest ważna dla mieszkańców Krakowa. Potwierdzeniem tego może być wynik plebiscytu, w ramach którego krakowianie uznali, że największym sukcesem minionych trzech dekad okazała się skuteczna walka ze smogiem. 

Od 1 września 2019 roku w Krakowie obowiązuje zakaz palenia paliwami stałymi. Wraz z wprowadzeniem zakazu w sezonie grzewczym 2019/2020 strażnicy miejscy oraz pracownicy Wydziału ds. Jakości Powietrza UMK przeprowadzili ponad 7 tysięcy kontroli przestrzegania zakazów w ramach systemu kontroli uchwały antysmogowej. Ustalono dzięki temu 368 budynków, w których mimo zakazu spalane były paliwa stałe, 92 osoby zostały ukarane mandatami na łączną kwotę 23 500 zł. W pierwszym miesiącu sezonu grzewczego 2020/2021 strażnicy miejscy przeprowadzili 286 kontroli domowych instalacji grzewczych, podczas których ujawnili dziewięć wykroczeń nałożyli trzy mandaty karne w wysokości 500 zł, przygotowali dwie notatki pod wniosek o ukaranie do sądu oraz pouczyli cztery osoby.

Ocena jakości powietrza za rok 2019 pokazała, że stężenie średnioroczne pyłu zawieszonego PM10 na siedmiu spośród ośmiu stacji monitoringowych znajdujących się na terenie Krakowa wskazywało wartości zgodne z normą. Również stężenia średnioroczne PM2,5 zachowują tendencję spadkową osiągając (z wyjątkiem stacji komunikacyjnej) w 2019 roku poziom dopuszczalny.

Chociaż jest to doskonały dowód na to, że z roku na rok powietrze w Krakowie jest co raz lepsze, miasto nadal podejmuje projekty mające na celu zapewnienie mieszkańcom życia w zdrowej atmosferze. Pomimo pandemii i trudnej sytuacji gospodarczej w 2020 roku Gmina Miejska Kraków uruchomiła trzy nowe programy dotacyjne umożliwiające: przeprowadzenie termomodernizacji budynku jednorodzinnego; instalację odnawialnych źródeł energii: pompy ciepła, kolektorów słonecznych, a także instalacji fotowoltaicznej (po raz pierwszy). Nowe programy dotacyjne przyniosły rekordową liczbę złożonych wniosków. Tylko 1 dnia naboru do Wydziału ds. Jakości Powietrza wpłynęły 493 wnioski o dofinansowanie w ramach Programu rozwoju odnawialnych źródeł energii, których wartość to aż 10 mln zł. Do końca października Gmina Miejska Kraków udzieliła 890 dotacji, na kwotę ponad 16 mln zł– zaznacza Jan Urbańczyk, dyrektor Wydziału ds. Jakości Powietrza.

Poza, podejmowanymi na ogromną skalę, działaniami inwestycyjnymi, Gmina bierze udział w projektach finansowanych ze środków unijnych, a także angażuje się w działania edukacyjne.

Miasto Kraków jest jednym z partnerów Projektu zintegrowanego LIFE „Wdrażanie Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego – Małopolska w zdrowej atmosferze”, którego celem jest przyspieszenie działań służących poprawie jakości powietrza, które zostały zaplanowane w ramach Programu ochrony powietrza dla województwa małopolskiego.

W 2020 roku Kraków rozpoczął realizację projektu EKO TEAM, którego celem jest organizacja sieci ekodoradców, działających na terenie Metropolii Krakowskiej, których głównym zadaniem jest aktywne przyczynianie się do realizacji inwestycji, służących podniesieniu efektywności energetycznej budynków, wykorzystaniu odnawialnych źródeł energii oraz poprawie jakości powietrza w Krakowskim Obszarze Funkcjonalnym.

Kraków prowadzi także aktywną edukację ekologiczną z zakresu ochrony powietrza. Od 2019 roku swoją misję edukacyjną w krakowskich placówkach edukacyjnych prowadzi Kapitan Powietrze – superbohater, który zaznajamia najmłodszych z tematyką zanieczyszczenia powietrza, ich wpływem na nasze zdrowie oraz działaniami, które wpłyną na ich ograniczenie. Łącznie w trzech edycjach warsztatów, prowadzonych w 2019 i 2020 r. udział wzięło 3,5 tys. uczniów z krakowskich placówek edukacyjnych.

Miasto Kraków nadal będzie podejmowało wszelkie możliwe działania, które prowadzić będą do dalszej poprawy jakości powietrza. Mamy świadomość, że przed Krakowem jeszcze długa droga, jednak dziś wiemy, że odpowiedzialne zarządzanie prowadzone przy wsparciu mieszkańców przekłada się na sukces – mówi Jan Urbańczyk Dyrektor Wydziału ds. Jakości Powietrza.