Renowacja dawnej kaplicy św. Mikołaja w katedrze na Wawelu dobiegła końca. Podczas prac udało się odsłonić relikty architektoniczne, m.in. gotyckie ostrołukowe arkady czy fragment gotyckiego portalu.
Dawna kaplica św. Mikołaja powstała prawdopodobnie w XIII wieku. Obecnie stanowi sień katedralną i umiejscowiona jest w północnej nawie bocznej, pomiędzy kaplicami Maciejowskiego a Czartoryskich. Jej konserwacja rozpoczęła się latem zeszłego roku.
– Największą zagadką są dla nas ukryte pod nawarstwieniami malarskimi polichromie, które mogą pochodzić nawet z XV wieku. Ze względu na zły stan tynku, odkrywki trzeba prowadzić spokojnie, przy dobrym oświetleniu, by nie doprowadzić do uszkodzeń – mówiła wówczas Bożena Opiłło, konserwatorka zabytków i kierowniczka prac.
Jakie tajemnice skrywała dawna kaplica?
Po zakończeniu prac okazało się, że nawarstwienie jest bardzo zniszczone i zachował się tylko niewielki fragment polichromii. Nie będzie on eksponowany. Zwiedzający oraz wierni będą mogli natomiast zobaczyć fragment muru z kostki romańskiej, dwie gotyckie ostrołukowe arkady oraz inne relikty architektoniczne.
– Odkryliśmy m.in. fragment gotyckiego portalu, który kiedyś prowadził na zewnątrz do kamiennej empory, na której prawdopodobnie eksponowano relikwie głowy św. Stanisława. Ponadto odsłoniliśmy relikt gotyckiego okna, analogicznego do tego, które położone jest w przekształconej części katedry. Było zamurowane, ale postanowiliśmy odsłonić pełny profil razem z nawarstwieniami historycznymi – wyjaśnia Bożena Opiłło.
Konserwacji poddane zostały także wszystkie detale wystroju dawnej kaplicy, np. drewniane schody pochodzące z XVIII wieku i epitafia. Część elementów została przewieziona do pracowni konserwatorskiej w Rzeszowie. Wśród nich znalazły się m.in. balustrady czy obraz św. Joachima, liczący ponad 2 metry szerokości i ponad 3 metry długości.
– To jeden z nielicznych obrazów, który jest wykonany na jednym kawałku blachy miedzianej. Powstał w XVIII wieku. Wyjątkowy jest zarówno format, jak i przedstawienie św. Joachima. Do tej pory nie jest ustalony autor obrazu, jednak wstępne podejrzenia badaczy wskazują na krąg malarzy z Wiednia – podkreśla Maciej Filip, generalny wykonawca prac przy obrazach z kaplicy.
Czas na wieżę
Chociaż renowacja dawnej kaplicy św. Mikołaja dobiegła końca, nie oznacza to zakończenia prac w katedrze. Jak poinformował ksiądz kanonik Paweł Baran, proboszcz parafii archikatedralnej na Wawelu, przyznane są już środki na remont elementów drewnianych Wieży Zegarowej i hełmu.
To jeden z projektów kluczowych zatwierdzonych przez SKOZK, które otrzymają zapewnienie czteroletniego finansowania z Narodowego Funduszu Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.
Na prace, planowane w latach 2022–2025, SKOZK przeznaczy dofinansowanie w wysokości ok. 5,8 mln zł. Łączna wartość projektu to 7,5 mln zł.