ADHD to nie moda! Wszystko, co musisz wiedzieć o tym zaburzeniu u dzieci i dorosłych

Rozmowa z psychoterapeutką Aleksandrą Chyży.

Czy obecnie panuje „moda” na ADHD? Zdawałoby się, że co druga osoba dorosła już ma taką diagnozę lub jest w jej trakcie…

Przede wszystkim to efekt zwiększonej świadomości i rozumienia, czym jest ADHD. Bardziej dostępna jest też diagnostyka, a to z kolei powoduje, że ludzie częściej decydują się na wizytę u specjalistów. Wcześniej ADHD uznawano za problem dziecięcy, jednak najnowsze dane sugerują, że objawy mogą utrzymywać się także u dorosłych, co zwiększa diagnozowanie i leczenie w tej grupie wiekowej. Mało tego – badania przeprowadzone niedawno w Polsce i na świecie pokazują, że ADHD jest niedodiagnozowane. Szybkie tempo życia, zwiększone wymagania i bodźce zewnętrzne mogą sprawić, że objawy stają się bardziej widoczne. Szukamy zatem odpowiedzi na to, jak sobie pomóc i w ten sposób wiele osób dorosłych trafia na diagnozę.

Na co w takim razie powinniśmy zwracać uwagę? Jakie są najważniejsze symptomy ADHD u dzieci i dorosłych?

ADHD przejawia się w trzech głównych obszarach: jako zaburzenie uwagi, nadpobudliwość oraz impulsywność. U dzieci są to często trudności związane z nadmierną aktywnością w szkole i niedostateczną koncentracją uwagi. Niektóre zachowania to nie roztargnienie czy coś, co ze starszych lat znamy jako „gadatliwość” czy „dziecko, które jest niegrzeczne, bo rozmawia i przeszkadza na lekcji”. Warto też zauważać przejawy impulsywnego zachowania, unikanie odrabiania zadań domowych, gubienie rzeczy, nieumiejętność skoncentrowania się na podejmowanej czynności, popełnianie błędów wynikających z nieuwagi czy nagminne niesłuchanie rodzica.

Natomiast ADHD u dorosłych może objawiać się m.in. w nadruchliwości np. w postaci wiercenia się na krześle, w rozkojarzeniu, trudności z organizacją zadań i podejmowanych aktywności, w odkładaniu nudnych i trudnych zadań na później, trudności z opłaceniem rachunków na czas, gubieniu rzeczy, poczuciu wewnętrznego niepokoju lub pobudzeniu, impulsywności w postaci częstej zmiany pracy czy partnerów, przerywaniu innym w rozmowie lub narzucaniu się. Te symptomy u dorosłych mogą nieść za sobą wiele trudności, jak np. obniżona samoocena, utrudnione relacje z innymi czy problemy w codziennym życiu. Dlatego jeśli mamy podejrzenia co do przyczyny naszego zachowania, warto się pod kątem ADHD zdiagnozować, bo wsparcie terapeutyczne, czy w niektórych przypadkach leczenie farmakologiczne, daje szanse na lepsze życie.

A jak wyglądają takie testy na ADHD i czy jest jakaś różnica w diagnozowaniu dorosłych i dzieci?

Diagnoza ADHD obejmuje zazwyczaj opinię psychologa i lekarza psychiatry. U dzieci i młodzieży ADHD diagnozuje się na podstawie wywiadu psychologicznego, rozwojowego, opinii lekarza psychiatry oraz informacji zebranych od rodziców, opiekunów i nauczycieli. Często wykorzystuje się do tego narzędzie Conners 3 oraz testy takie jak MOXO. U dorosłych diagnoza polega na wywiadzie psychologicznym i rozwojowym, z uwzględnieniem, czy objawy ADHD były obecne już przed 12 rokiem życia. Stosuje się test DIVA-5 oraz opcjonalnie test MOXO. Wymagana jest również opinia lekarza psychiatry.

Dostajemy diagnozę… i co dalej? Jakie są możliwości terapeutyczne dla osób dorosłych i dzieci z ADHD?

U dzieci szczególnie ważna jest psychoedukacja rodziców na temat objawów ADHD i radzenia sobie z nimi, a także dostosowanie środowiska w domu i szkole. Wspierająca może być także terapia poznawczo-behawioralna, świetnie sprawdzająca się również u osób dorosłych z ADHD, która może pomóc poprzez naukę nowych strategii zarządzania swoim zachowaniem i emocjami. Oczywiście w niektórych przypadkach konieczna jest farmakoterapia, jednak decyzja o niej zawsze powinna być podejmowana we współpracy z lekarzem specjalistą. Bardzo przydaje się także stworzenie jasnych planów czy wypracowanie rutyny, która pomaga w zarządzaniu czasem i obowiązkami.

Największe centrum terapeutyczne w Krakowie MyTherapy zaprasza od 1 kwietnia do nowej, trzeciej już lokalizacji w Krakowie – przy ul. Mogilskiej 97. W centrum otrzymają Państwo wsparcie psychologów, psychoterapeutów, psychiatrów i seksuologów, wykonywana jest tam także diagnoza ADHD dzieci i dorosłych. Wolne godziny popołudniowe!

Umów się już dziś pod numerem 663 323 991 i na stronie mytherapy.com.pl.

Zespół nadpobudliwości psychoruchowej z deficytem uwagi – ADHD – to zaburzenie neurorozwojowe, którego oznaki widoczne są przed 12 rokiem życia według klasyfikacji DSM-5. Obejmuje on objawy z zakresu zaburzeń uwagi, nadpobudliwości oraz impulsywności opisane w międzynarodowych klasyfikacjach chorób ICD-10 i DSM-5. Widoczne są one w różnych sytuacjach i obniżają jakość życia osoby z ADHD.