2 lutego Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha wznowiło działalność po długiej przerwie.

W gmachu instytucji widzowie mają okazję zobaczyć trzy wystawy: „Botaniczne poszukiwania. Sztuka botaniczna w XXI wieku”, „Paradise 101” i „Maria Sibylla Merian z kolekcji Kunstkabinett Strehler”, które miały zostać zaprezentowane jeszcze w 2020 roku.

Takiej wystawy jeszcze nie było

„Botaniczne poszukiwania” to pierwsza w Polsce ekspozycja prezentująca fenomen współczesnej sztuki botanicznej w Europie i Japonii. To prace 35 twórców m.in. z Austrii, Francji, Polski, Japonii, Irlandii czy Włoch.

Prace artystów współczesnych zostały zaprezentowane w kontekście dzieł dawnych mistrzów ilustracji botanicznej: Basiliusa Beslera, Crispijna van de Passe Starszego i Młodszego, Jacoba Hoefnagela, Emanuela Sweerta, Elizabeth Blackwell i Marii Sibylli Merian. Pracom towarzyszą obrazy kwiatów i ptaków Hiroshiego.

– W sztuce polskiej XXI wieku rośliny zazwyczaj stanowią stały rekwizyt pracowni artysty lub element martwych natur, często nasyconych skomplikowanymi znaczeniami symbolicznymi – mówią kuratorki wystawy Anna Król i Sylvia Peter. – I choć w Polsce trudno odnaleźć twórców związanych ze zjawiskiem współczesnej sztuki botanicznej, kontynuującej tradycję nowożytnej ilustracji roślinnej z albumów i herbariów, to bez wątpienia obecna jest głęboka, oryginalna refleksja o naturze i botanice, m.in. w kręgu młodych artystek, absolwentek krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.

Człowiek-natura

Kilka z nich jest prezentowanych w przestrzeni ekspozycji – to zarówno malowane akwarelą lub temperą żółtkową na papierze „piękne i brzydkie stworzenia” przez Katarzynę Makiełę-Organisty,  projekt fotograficzny Edyty Dufaj czy rzeźbiarski Kamili Piazzy dotykające relacji człowiek – natura, baśniowe kompozycje Justyny Stoszek, wizualizacje „Heliotropie” Łukasza Huculaka, jak i komputerowe „Ogrody z Nowej botaniki” Bożki Rydlewskiej czy seria „Stwory” Karoliny Kowalskiej.

Nie zabraknie nawiązań do pandemicznego 2020 roku. Serie „Żywioły – woda i liście”, „Żywioły –  lilie” Iwony Ornatowskiej-Semkowicz z wiosny ubiegłego roku to reakcja autorki na pandemię, na zamknięcie, to przywołanie ocalającej mocy natury.

– „Sztuka botaniczna w XXI wieku” jest prezentowana w szczególnym momencie, gdy świat roślin i owadów, który uwiecznili w swoich dziełach artyści, zarówno współcześni, jak i dawni, zagrożony jest wyginięciem. Być może zobaczenie tych niezwykłych i pięknych prac skłoni nas do refleksji, a także pozwoli inaczej przetrwać czas pandemii – przyznają kuratorki.

Fascynująca twórczość Marii Sibylli Merian

To nie koniec „botanicznej podróży”. Manggha po raz pierwszy w Polsce przedstawia również wystawę Marii Sibylli Merian, przyrodniczki i artystki-malarki uznawanej za wczesną entomolożkę.

Na wystawie znajduje się 69 miedziorytów, które w większości były przez artystkę ręcznie kolorowane, w tym lustrzane odbitki (contre-épreuve) i kilka czarno-białych rycin z jej najważniejszych atlasów botaniczno-entomologicznych.

–  Fascynująca twórczość artystki zdaje się w XXI wieku bardziej aktualna niż kiedykolwiek wcześniej. Świat owadów i roślin, który uwieczniła w swoich dziełach, zagrożony jest wyginięciem – mówi kuratorka ekspozycji Anna Król.

Podsumowanie pewnej ery

W Galerii Europa – Daleki Wschód na widzów czeka ekspozycja „Paradise 101”, która stanowi podsumowanie 29 lat fotografowania i filmowania Japonii przez artystę Wojtka Wieteskę.

„Ramy czasowe projektu korespondują z konkretnym okresem w historii Japonii: erą Heisei, która przypada na czasy panowania cesarza Akihito” – czytamy w opisie wystawy.

W kwietniu 2019 roku, pierwszy raz od 200 lat, cesarz ustąpił z tronu, by oddać władzę swojemu synowi – Naruhito. Koronacja księcia w maju 2019 oficjalnie rozpoczęła nową erę: Reiwa.

Artysta specjalnie udał się w tym okresie do Japonii, aby rejestrować tę symboliczną przemianę czasu i domknąć pracę nad projektem rozpoczętym w 1991 roku.