Podstawowy panel badań dla pacjentów z nadciśnieniem

Gdy lekarz podejrzewa nadciśnienie tętnicze, konieczne jest przeprowadzenie kompleksowej diagnostyki laboratoryjnej. Standardowo obejmuje ona:

• Morfologię krwi obwodowej – analiza składu krwi pozwala ocenić ogólny stan zdrowia pacjenta. W przypadku nadciśnienia tętniczego, odchylenia w morfologii mogą sygnalizować np. niedokrwistość lub zaburzenia gospodarki wodno-elektrolitowej.

• Profil lipidowy – służy do określenia stężenia różnych frakcji cholesterolu oraz triglicerydów we krwi. Nieprawidłowe wyniki w tym zakresie często towarzyszą nadciśnieniu i zwiększają ryzyko chorób sercowo-naczyniowych.

• Gospodarka węglowodanowa – oznaczenie glukozy na czczo oraz poziomu hemoglobiny glikowanej (HbA1c) pozwala zidentyfikować zaburzenia metabolizmu glukozy, takie jak stan przedcukrzycowy lub cukrzycę. Te schorzenia często współwystępują z nadciśnieniem tętniczym.

• Ocena czynności nerek – badanie stężenia kreatyniny w surowicy krwi oraz wyliczenie wskaźnika filtracji kłębuszkowej (eGFR) dostarczają informacji o wydolności nerek. Uszkodzenie tych narządów jest częstym powikłaniem nieleczonego nadciśnienia.

• Elektrolity – zaburzenia gospodarki elektrolitowej mogą być przyczyną lub skutkiem nadciśnienia tętniczego.

• Aktywność enzymów wątrobowych – zwiększona aktywność aminotransferaz alaninowej (ALT) i asparaginowej (AST) może wskazywać na choroby wątroby lub metaboliczne uszkodzenie tego narządu, co w niektórych przypadkach może być powiązane z nadciśnieniem.

• Badanie ogólne moczu – może ujawnić wczesne objawy uszkodzenia nerek.

• Oznaczenie kwasu moczowego – podwyższone stężenie kwasu moczowego we krwi (hiperurykemia) często towarzyszy nadciśnieniu tętniczemu i zwiększa ryzyko powikłań sercowo-naczyniowych.

• Badanie funkcji tarczycy (TSH) – zaburzenia czynności tarczycy mogą prowadzić do rozwoju nadciśnienia tętniczego. Dlatego ocena poziomu TSH jest niezbędna w diagnostyce.

Badania dodatkowe w nadciśnieniu tętniczym

Oprócz podstawowego panelu, w niektórych przypadkach lekarz może zlecić również inne testy laboratoryjne, w zależności od indywidualnej sytuacji klinicznej pacjenta. Jakie badania krwi przy nadciśnieniu warto jeszcze wykonać? Specjalista często decyduje się zlecić oznaczenie lipoproteiny (A). Podwyższone stężenie tego rodzaju lipoproteiny stanowi niezależny czynnik ryzyka chorób układu sercowo-naczyniowego. Dlatego jego oznaczenie jest zalecane u pacjentów z nadciśnieniem tętniczym.

Pomocne jest oznaczenie NT-proBNP. Ten marker wskazuje na istnienie niewydolności serca, która często współwystępuje z nadciśnieniem. Jego oznaczenie może pomóc w ocenie ryzyka powikłań sercowo-naczyniowych.

Natomiast oznaczenie cystatyny C jest lepszym wskaźnikiem czynności nerek niż standardowa ocena stężenia kreatyniny. Może być przydatny do identyfikacji wczesnych zaburzeń wydolności nerek u pacjentów z nadciśnieniem.