Płachty z wielkoformatowymi fotografiami i konserwatorskie rusztowania. Taki widok czeka odwiedzających katedrę wawelską. Właśnie rozpoczęły się remonty królewskich sarkofagów.

– Podjęliśmy decyzję, aby prace wykonywać etapami – wyjaśnia ks. prałat Zdzisław Sochacki, proboszcz parafii archikatedralnej. – Nie chcieliśmy zakrywać w jednym momencie wszystkich sarkofagów ze względu na ruch turystyczny.

Koszt renowacji trzech królewskich sarkofagów to prawie 500 tys. zł. Większość z nich pokrywa dotacja Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa, resztę pokrywa parafia archikatedralna.

Prace czas-start

W czerwcu konserwatorzy zakończyli remont Grobów Królewskich, sarkofagów wieszczów i narodowych bohaterów pochowanych w kryptach wawelskich. Wszystkie prace trwały ponad 10 lat.

Teraz nadszedł czas na groby królów znajdujące się wewnątrz katedry. Na początek: rozpoznanie materiałowe, konstrukcyjne i oczyszczanie powierzchni.

– Obecnie prowadzimy przy nagrobkach Władysława Łokietka i Władysława Warneńczyka prace wstępne. We wrześniu mają się natomiast rozpocząć prace przy sarkofagu Władysława Jagiełły – mówi Ignacy Jakubczyk, konserwator dzieł sztuki, kierujący pracami konserwatorskimi w katedrze.

Już teraz okazało się, że sarkofag króla Łokietka jest w nieco gorszym stanie niż Warneńczyka.

– Proces oczyszczania sarkofagu pozwala rozpoznać zakres ingerencji wtórnych. I tak w przypadku sarkofagu Łokietka widać, które partie są oryginalne, a które zostały uzupełnione w XIX wieku i przekształcane w późniejszych latach – tłumaczy Jakubczyk.

Coraz więcej pytań

Sarkofag króla Łokietka to pierwszy królewski nagrobek wzniesiony w wawelskiej katedrze. Gotycki nagrobek prawdopodobnie powstał w latach 1341-1346 i wiele wskazuje na to, że jego twórca mógł pochodzić z Hesji.

Na płycie znajduje się wyobrażenie zmarłego króla. Nie wiadomo jednak, czy jego twarz jest autentyczna. Według sprawozdania bpa Andrzeja Trzebickiego z XVII wieku, postać na tumbie jest trudna do rozpoznania. Oprócz tego początkiem XIX wieku kamieniarze przekuli twarz króla Łokietka.

Baldachim nad nagrobkiem pochodzi z początku XX wieku. Został zaprojektowany przez Sławomira Odrzywolskiego. Odkrył on ślady pierwszego baldachimu, który prawdopodobnie został usunięty pod koniec XVII wieku. Uważano, że twórcą rzeźb na baldachimie był rzeźbiarz Jan Raszka. Jednak teraz badacze odkryli podpisy innych osób.

– Raszka na pewno był autorem projektu, ale rzeźby mógł stworzyć ktoś inny – zaznacza Jakubczyk.