Każdego roku do urzędu miasta wpływa ok. 20 -30 propozycji murali. W różnych miejscach Krakowa jest już łącznie prawie 300 wielkoformatowych malowideł.
Spadochrony
– Po kilku udanych realizacjach w latach 2010 – 2015, inicjowanych przez miasto czy instytucje, miasto zostało zawłaszczone przez amatorów realizujących projekty nie uwzględniające kontekstu miejsca. Kopiują znane wcześniej wzory i rozwiązania, które nie są oryginalne. To forma spadochronów, które przypadkowo spadają na określone przestrzenie w mieście. Batalia toczy się tak naprawdę o zaznaczenie, zawłaszczenie miejskiej przestrzeni – mówi plastyk miejska Agnieszka Łakoma.
Dlatego też w uporządkowaniu murali ma pomóc specjalny zespół, którym będą koordynować Artur Celiński i zespół DNA Miasta, analizujący funkcjonujące polityki kulturalne i tworzący nowoczesne narzędzia wspierające rozwój kultury.
W prace została zaangażowana również Aleksandra Litorowicz z Fundacji Puszka, pomysłodawczyni i koordynatorka pierwszego ogólnopolskiego badania malarstwa monumentalnego przeprowadzonego przez Instytut Badań Przestrzeni Publicznej ASP w Warszawie w 2016 roku.
Nowe zasady
– Murale często tworzą miejscy aktywiści, społecznicy, powstają też w ramach miejskich inicjatyw. Ich powstawanie wiąże się z wyzwaniami konserwatorskimi, finansowaniem czy współzarządzaniem przez różne miejskie komórki. Chcemy chronić dobre murale i zadbać o to, by w Krakowie powstawały realizacje na najwyższym poziomie – mówi Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta ds. kultury.
Przejrzysty sposób oraz wypracowany zestaw rekomendacji i wytycznych ma pomóc w sprawnym zarządzaniu tym polem sztuki.
– Finałem rozmów mają być opracowane zasady i regulaminy dotyczące tego w jaki sposób postępować, aby stworzyć mural dobrej jakości. Takie malowidło będzie wizytówką danego miejsca, nie spowoduje chaosu w przestrzeni i nie będzie nieprzemyślaną ekspozycją – zaznacza Katarzyna Olesiak, dyrektor wydziału kultury urzędu miasta.
– Do współpracy zapraszamy wszystkie osoby i instytucje, posiadające doświadczenia w tym zakresie, jak też chcące włączyć się we wsparcie miasta – dodaje Robert Piaskowski.
Tak dla zespołu
Małgorzata Jantos, przewodnicząca komisji kultury i ochrony zabytków przyznaje, że uporządkowanie kwestii związanych z powstawaniem murali jest konieczne. Radna dodaje, że z utworzeniem każdego muralu jest mnóstwo pracy.
– W związku z realizacją każdego, zbieraliśmy kilku dyrektorów, żeby wyrazili zgody na jego powstanie. Kilka razy zwracałam się do prezydenta w celu powołania zespołu, który będzie wspomagał i kontrolował ten proces. Może powstanie baza ścian, pojawi się jedna idea dotycząca malowania murali? Chciałabym, żeby ten zespół pomagał i wspierał dobre inicjatywy estetyczne – zaznacza Małgorzata Jantos.
Prace nad muralową polityką rozpoczną się od debaty online na facebookowym profilu DNA Miasta, która odbędzie się 15 grudnia. Dyskusja będzie poświęcona zagadnieniom artystycznym i konserwatorskim.
Prace nad dokumentem mają się zakończyć wiosną 2021 roku.
