Decyzję o przeznaczeniu niemal 70 milionów złotych na budowę w Krakowie Fabryki Sztucznej Inteligencji rada ministrów podjęła pod koniec października. To jeden z elementów nowelizacji ustawy budżetowej, a kwota 69,6 mln ma być przekazana Akademii Górniczo-Hutniczej w formie subwencji na realizację projektu, współfinansowanego przez Komisję Europejską. Jak zapewniał wiceminister cyfryzacji Dariusz Standerski, środki miały zostać przekazane od razu po uchwaleniu ustawy w przyjętym przez rząd kształcie.

Wzmocnienie superkomputerów

Na czym ma polegać projekt? Przede wszystkim na rozbudowie zasobów Akademickiego Centrum Komputerowego Cyfronet AGH, w którym znajdują się superkomputery Helios, Athena, Ares i Prometheus.

Największe moce obliczeniowe mają obecnie Athena i Helios (odpowiednio 7,7 i 35 PFlops; Helios w tym roku był na liście TOP500 najmocniejszych superkomputerów na świecie numerem 55) i to m.in. dzięki ich wykorzystaniu niedawno AGH mogło się pochwalić stworzeniem pierwszego polskiego modelu językowego pod nazwą Bielik. Określany jako polska odpowiedź na Chata GPT, ma doskonale radzić sobie z naszym językiem i kontekstem kulturowym, z czym problem mają zagraniczne modele. Do jego stworzenia posłużyły właśnie moce obliczeniowe krakowskich superkomputerów. cha

Dzięki przyznanym środkom sprzęt ma zostać rozbudowany i wzmocniony w znaczne zasoby mocy obliczeniowej, co, jak tłumaczy Ministerstwo Cyfryzacji, ma pozwolić na „dołączenie do europejskiego ekosystemu sztucznej inteligencji”. Fabryka ma być w istocie centrum badawczo-rozwojowym, w którym polscy naukowcy i naukowczynie będą mogli pracować nad najnowszymi technologiami opartymi na sztucznej inteligencji.

Dane i moce obliczeniowe

Przedstawiciele resortu podkreślają przy tym, że budowa Fabryki ma nieść za sobą bardzo dużo korzyści. – To, czego sztuczna inteligencja bardzo potrzebuje, to po pierwsze moce obliczeniowe, a po drugie: dane – podkreślał Standerski tłumacząc decyzję o sfinansowaniu projektu. – Jeżeli chodzi o dane, o otwartość danych, to my już jesteśmy liderem na świecie. A moce obliczeniowe to jest właśnie ten obszar, gdzie jeszcze musimy inwestować. I decyzja o budowie „Fabryki AI”, do której dołoży się Unia Europejska, to ogromny krok w tym zakresie.

Jak z kolei zaznacza rektor AGH prof. Jerzy Lis, inwestycja w budowę Fabryki AI to „kluczowy krok w kierunku umocnienia pozycji Polski w europejskim ekosystemie sztucznej inteligencji”, a projekt ma ogromny potencjał i znacznie dla technologicznej przyszłości Polski.

– Dzięki wsparciu finansowemu ze strony państwa oraz współpracy z Komisją Europejską rozwiniemy infrastrukturę obliczeniową, która pozwoli naszej uczelni i krajowi wkroczyć na nowy poziom zaawansowania technologicznego. Jestem przekonany, że ten projekt przyniesie nie tylko znaczące korzyści naukowe, ale także pozytywnie wpłynie na rozwój gospodarki opartej na innowacjach – przekonuje rektor krakowskiej uczelni.

Fabryka Sztucznej Inteligencji to pierwszy taki projekt w Polsce, a jego realizacja ma się zakończyć jeszcze w przyszłym roku.