Przy okazji niedawnych prac archeologicznych w miejscu po zdemontowanym słupie energetycznym u zbiegu ulic Halickiej i Podgórskiej odkryte zostały elementy pierwszego mostu kolejowego z połowy XIX w. To kolejny przypadek, kiedy trwająca inwestycja PKP Polskich Linii Kolejowych SA odsłania ślady historii miasta.
O odkryciach, jakie przyniosły prace ziemne w rejonie kolejowej inwestycji, pisaliśmy szerzej w 2020 roku. Były to m.in. nieznane wiadukty i kanały, fragment dawnej ulicy, zabudowania sprzed wieków czy monety.
Choć inwestycja PLK zbliża się już do końca, archeolodzy wciąż mają co robić. Tak było w miejscu, w którym niedawno zdemontowany został słup wysokiego napięcia, u zbiegu ulic Podgórskiej i Halickiej.
W rejonie planowanego przyczółku odkryto pale, będące najprawdopodobniej pozostałością pierwszego mostu kolejowego, który powstał w tym miejscu w połowie XIX-wieku. – Przypuszczamy, że jest to pozostałość dawnego mostu, ale nie mamy jeszcze ostatecznie potwierdzonej daty. Pobraliśmy próbkę drewna i będziemy przeprowadzać analizę dendrochronologiczną, aby określić wiek drewna – stwierdza Krzysztof Mazur, biorący udział w nadzorach.
Historia krakowskiej kolei
Znalezisk na końcowym odcinku ul. Halickiej było znacznie więcej. Część z nich wymusiła wydłużenie prac na wcześniejszych etapach inwestycji.
– Odkryliśmy w nasypie pozostałości budynków. Na wysokości budynku przy ul. Halickiej 15 były to dwa posterunki odgałęźne Wesoła, jeden z czasów austriackich, z 1899 roku, drugi z czasów drugiej wojny światowej, z roku 1943. Najbliżej mostu, na wysokości Halickiej 17, znajdował się dom strażnika kolejowego Kolei Karola Ludwika z roku ok. 1865 – wylicza Anna Mazur – kierowniczka badań.
Po usunięciu nasypu w tym rejonie, na wysokości budynku przy Halickiej 16, odnaleziono też pozostałości cegielni, która funkcjonowała w tym miejscu i można ją zobaczyć na dawnych planach miasta. Działała ona do czasu rozpoczęcia budowy kolei i została zniwelowana w związku z budową nasypu kolejowego. Archeolodzy odkryli m.in. dwie studnie, wkopaną w ziemię skrzynię do przygotowywania surowca przed formowaniem cegieł, pozostałości (filary) lekkiej konstrukcji halowej do magazynowania cegieł przed wypałem i same piece do wypalania cegieł.
W rejonie skrzyżowania ulic Halickiej i Podgórskiej (Halicka 18), było zlokalizowane ujęcie wody dla stacji Kraków Główny. – Cała instalacja do pozyskiwania wody z Wisły, zbudowana została w latach 1880-81, a oddana do użytku w roku 1882. I właśnie obok tego ujęcia wody udało się znaleźć pozostałości mostu – stwierdzają zgodnie archeolodzy.
Pod słupem
Pale dawnego mostu pozostały na swoim miejscu, ponieważ próba ich wyciągnięcia skończyłaby się uszkodzeniem. Pomiędzy nimi wbite zostały długie betonowe elementy wzmacniające podłoże i tak zostanie to już na kolejne lata.
Obecnie wykonawca prowadzi już prace przy budowie przyczółku mostu. Przęsło po stronie ulicy Podgórskiej jest ostatnim, jakie powstanie w ramach trwającej budowy nowych przepraw na Wiśle. Dwa z trzech mostów są już gotowe, po trzecim pociągi mają pojechać w czerwcu przyszłego roku.
W najbliższym czasie znikną wszystkie, widoczne na pierwszy rzut oka, pozostałości po starej przeprawie kolejowej nad Wisłą. – Chodzi przede wszystkim o podpory, które znajdują się jeszcze w nurcie rzeki, pod środkowym mostem – mówi Piotr Hamarnik z zespołu prasowego PKP Polskich Linii Kolejowych SA. – Dzięki inwestycji krakowianie zyskają nie tylko lepsze możliwości podróży pociągiem, ale również nowy trakt dla pieszych i rowerzystów, który połączy oba brzegi rzeki i ułatwi dostęp do przystanku kolejowego Kraków Zabłocie – dodaje.
