Natalia Grygny: 10 września Szpital Babińskiego otwiera Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży. To kolejny krok szpitala w celu pomocy młodym pacjentom – wcześniej została otwarta Poradnia Zdrowia Psychicznego, Dzienny Oddział Psychiatryczny oraz trzy poradnie psychologiczne.

Maciej Bóbr, rzecznik Szpitala Klinicznego im. dr. Józefa Babińskiego: W ostatnim czasie media alarmują o złym stanie polskiej psychiatrii dziecięcej. Co prawda nasz szpital po wojnie posiadał oddział dziecięcy, ale przez ostatnie 30 lat zajmowaliśmy się głównie osobami dorosłymi w kryzysie psychicznym. W 2019 roku podjęta została decyzja  że szpital zajmie się psychiatrią dziecięcą.

Warto zaznaczyć, że ta specjalizacja różni się tej dedykowanej dorosłym.

Odrębność tej dziedziny może wskazywać już to, że w województwie mamy dwójkę konsultantów – jeden ds. psychiatrii, drugi ds. psychiatrii dziecięcej. O ile dzieci też niekiedy dotykają podobne choroby jak dorosłych, to w ich przypadku mówimy raczej o zaburzeniach emocjonalnych. To okres, w którym człowiek dorasta, zmienia się, przewartościowuje pewne sprawy. Do tego dochodzą zmiany hormonalne, więc to też oddziaływuje  na psychikę. W Polsce mamy wielki problem z deficytem specjalistów. Nam udało się pozyskać troje. W kwietniu 2019 roku otworzyliśmy Poradnię Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży, która do końca tamtego roku udzieliła ponad 1000 porad!

To pokazuje skalę problemu, jakim jest utrudniony dostęp do specjalistów jak i to, że takie miejsca były, są i będą potrzebne.

Jesienią 2019, w zasadzie tuż przed wybuchem pandemii, otworzyliśmy niewielki oddział dzienny, nastawiony głownie na nastolatków. Nie każde dziecko, które przeżywa trudności emocjonalne, musi od razu trafiać do psychiatry. Zwłaszcza, że stwierdzenie „Moje dziecko leczy się u psychiatry” jest nadal  nadal trochę stygmatyzujące. W starym rozumieniu psychiatra to specjalny lekarz, a nie po prostu lekarz taki  internista czy pulmonolog, tylko zajmujący się innym aspektem naszego zdrowia.

Jak pan podkreślił – dzisiaj często nadal pokutuje przekonanie, że psychiatra „to lekarz specjalny”. Ale jak na przykład coś nam dolega, chociażby zwykłe przeziębienie, idziemy szukać jakiejś pomocy medycznej.

Oczywiście. Uważamy, że człowiek jest jednością psychofizyczną, a psychiatra zajmuje się naszą psychiką i nie należy go demonizować. Nie każde dziecko musi trafić od razu do psychiatry. Najpierw jego stan powinien ocenić wyspecjalizowany psycholog dziecięcy, stwierdzając czy istnieje konieczność, aby od razu podejmować leczenie psychiatryczne, czy wystarczy oferowana przez szpital psychoterapia. 2/3 dzieci, które doświadczają problemów emocjonalnych, nie potrzebuje konsultacji psychiatry. Od kwietnia 2020 roku funkcjonują trzy poradnie psychologiczno-terapeutyczne dla dzieci i młodzieży. Jedna działa w samym szpitalu i obejmuje swoim zakresem Podgórze, druga na Azorach i obejmuje Krowodrzę, a trzecia Skawinę. Dostanie się do psychiatry dziecięcego jest mocno utrudnione, a tutaj w poradniach psychologicznych ten czas jest zdecydowanie krótszy- liczony w dniach, a nie miesiącach. Dzięki temu znacząco poprawia to dostępność pierwszej diagnostycznej interwencji w sytuacji, gdy rodzice czy nauczyciele dostrzegają, że ze zdrowiem psychicznym czy zachowaniem młodego człowieka jest coś nie tak. Teraz – 10 września zostanie otwarte  Centrum Zdrowia Psychicznego dla Dzieci i Młodzieży które będzie działać w południowej części Krakowa. Na jego utworzenie szpital  otrzymał środki europejskie,. Centrum będzie się mieścić w wyremontowanym budynku i będą tu działać dwie jednostki – jedna w ramach projektu we współpracy  z wydziałem edukacji urzędu miasta i Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej, drugi to przeniesione tu – działające już wcześniej Poradnia Zdrowia Psychicznego i  Oddział Dzienny Profilaktyka obejmie szkoły w południowej części Krakowa, w których szpital będzie  współpracować z nauczycielami, a poprzez szkoły oddziaływać na rodziców, aby mieli świadomość, jak wychwycić niepokojące sygnały u dzieci. Druga jednostka będzie się zajmować tym co do tej pory – interwencją w momencie, gdy już konieczna jest interwencja psychiatry. Jeśli warunki w domu dziecka nie są odpowiednie ze względu na różną sytuacją życiową, i dziecko nie ma tam warunków do normalnej nauki  mamy możliwość zaoferowania mu miejsca w części hostelowej.

10 września to również Światowy Dzień Przeciwdziałania Samobójstwom. Otwarciu centrum towarzyszy sympozjum poświęcone profilaktyce samobójstw nie tylko wśród osób starszych, ale również dzieci i młodzieży.

Wszystkie europejskie kraje mają programy profilaktyki samobójstw z wyjątkiem Polski. Dlatego ten dzień wykorzystujemy, aby zaprezentować pierwszy w kraju, taki z prawdziwego zdarzenia, regionalny program profilaktyki samobójstw u dzieci i młodzieży. Statystyki są przerażające, w związku z tym przygotowany między innymi przez szpital  program profilaktyczny będzie finansowany przez  samorząd województwa malopolskiego. . W jakimś sensie jesteśmy w Krakowie pionierami na tej drodze. W działaniach na rzecz dzieci i młodzieży współpracujemy z Kliniką Psychiatrii  CMUJ i Oddziałem psychiatrii dla dorosłych, dzieci i młodzieży Szpitala Uniwersyteckiego. Tegoroczny Światowy  Dzień Zapobiegania Samobójstwom dedykowany seniorom. Ważne, aby i oni byli objęci działaniami profilaktycznymi, a nie pozostawieni sami sobie z negatywnymi myślami, niską samooceną i poczuciem opuszczenia. Pierwotnie planowaliśmy lokalne sympozjum, ale zainteresowanie przekroczyło nasze najśmielsze oczekiwania. Wszystkie wystąpienia zostaną nagrane i udostępnione na naszej stronie internetowej, by wszyscy zainteresowani mogli z nich skorzystać. Widzimy potrzebę wskazania rozwiązań różnych problemów, z którymi borykają się nie tylko osoby starsze, ale i te młodsze.