Na ekspozycji zaprezentowane zostały m.in. liczne portrety rodziny oraz rysunki z lat 1941–1992, w tym „Portret Jana Wąsowskiego”, który Czapski narysował w obozie jenieckim NKWD w Griazowcu w 1941 roku. Dzieła te nie były dotąd pokazywane publiczności.

Kolekcja prac Józefa Czapskiego w Muzeum Narodowym w Krakowie liczy obecnie dwadzieścia siedem obrazów olejnych, trzy akwaforty oraz piętnaście rysunków.

– W latach 2019–2022 MNK otrzymało w darze lub nabyło cztery obrazy olejne, rysunek tuszem oraz stół Czapskiego ze zbiorów Renaty i Marka Szypulskich i Polskiego Funduszu Humanitarnego we Francji, a także akwaforty z kolekcji Barbary i Richarda Aeschlimannów – opisuje Agnieszka Kosińska, kuratorka ekspozycji i autorka scenariusza.

Najnowsze nabytki zwiedzający mogą aktualnie podziwiać na wystawie „Czapski nabytki. Norwid w dziennikach” w Pawilonie Józefa Czapskiego.

Cenny dar

Marek Szypulski urodził się w 1946 roku w Warszawie, jednak od 50 lat mieszka we Francji. To właśnie tam nawiązał osobisty kontakt z Józefem Czapskim. W latach 1986–1992 prowadził w Montluçon pracownię opraw i konserwacji książek „La Renaissance du Livre”, a od połowy lat 80. XX wieku Szypulski oprawiał książki z biblioteki Instytutu Literackiego, wydawcy „Kultury”.

Wtedy też na prośbę samego Józefa Czapskiego, który mieszkał we Francji, oprawił kilkanaście jego najbardziej zniszczonych dzienników. Otrzymał za to dwa cenne dzieła artysty „Młodzieńcy na plaży w Dinard” oraz „Para”. Z kolei Polskiemu Funduszowi Humanitarnemu Czapski podarował obrazy „Snopki” i „Kwiaty”.

Norwid w dziennikach

Na najnowszej wystawie w Pawilonie Józefa Czapskiego zaprezentowane zostały także dzienniki słynnego malarza związane z Cyprianem Kamilem Norwidem. Poeta ten, obok Simone Weil, Stanisława Brzozowskiego i Marcela Prousta, był najważniejszym duchowym przewodnikiem Czapskiego.

– Poszukiwania w Archiwum Józefa i Marii Czapskich, również należącym do zbiorów MNK, pozwoliły opowiedzieć nieoczekiwaną historię nabytków (np. jeden z obrazów należał do Zbigniewa i Katarzyny Herbertów) oraz dopowiedzieć wątki warsztatu twórczego artysty (np. w jaki sposób powstały akwaforty, kto zainteresował malarza Norwidem) – podkreśla Agnieszka Kosińska.

Ekspozycję „Czapski nabytki. Norwid w dziennikach” zwiedzający mogą oglądać do 18 czerwca 2023 roku. Wystawa prezentowana jest na pierwszym piętrze w Pawilonie Józefa Czapskiego przy ul. Piłsudskiego 12.

Z kolei w czytelni na parterze pawilonu można zobaczyć stół artysty, który Marek Szypulski ofiarował Muzeum Narodowemu w Krakowie.