W sobotę, 24 czerwca, Kraków po raz kolejny wypełni się muzyką i kwiatami. Wszystko za sprawą Wianków. O nadchodzącym wydarzeniu opowiada Michael Łyczek, dyrektor ds. programowych Krakowskiego Biura Festiwalowego.
Ewelina Bajorek-Dziuban, LoveKraków.pl: Przed nami kolejna edycja Wianków – wydarzenia, które na stałe wpisało się w kulturalną mapę Krakowa. Jak daleko sięgają korzenie tego święta?
Michael Łyczek: Wianki to wydarzenie, które przez lata bardzo mocno zmieniało swoją tożsamość. Nawiązuje ono do tradycji Nocy Kupały i słowiańskich obrzędów, sięgających swymi korzeniami czasów przedchrześcijańskich. Wianki są nierozerwalnie związane z rzeką i odwołują się do ludowych tradycji, co widoczne jest także w obecnej formie. Kiedyś były to wydarzenia teatrów ulicznych, później widowisko nad Wisłą połączone z pokazem pirotechnicznym. Zapraszaliśmy też gwiazdy międzynarodowego formatu. Jednak w ostatnich latach Wianki były przede wszystkim świętem muzyki ukierunkowanym na rodzimych twórców. W tym roku zależy nam na bardziej interdyscyplinarnym charakterze wydarzenia – wychodzimy bliżej ludzi z kwiatami, warsztatami i piknikiem na Wesołej.
Zeszłoroczna edycja Wianków kładła nacisk na muzykę folkową. Jak będzie tym razem?
Podczas ubiegłorocznej edycji wyraźnie daliśmy sygnał, że koncentrujemy się programowo na Europie Środkowo-Wschodniej. Chcieliśmy pokazać, przy okazji nawiązywania do tradycji słowiańskich, że w naszym najbliższym kręgu kulturowym, dzieje się dużo ciekawych rzeczy w muzyce. W tym roku również stawiamy na polskich artystów oraz akcenty z Europy Środkowo-Wschodniej.
Kogo zatem usłyszymy na Powiślu?
Headlinerem wydarzenia jest raper Miuosh, a właściwie Miłosz Borycki, który wystąpi ze swoim projektem akustycznie. Rozmowy z tym artystą zaczęliśmy już wiele miesięcy temu. Ze względu na to, iż świętujemy Rok Wisławy Szymborskiej, zależało nam, by trafić z twórczością noblistki do nowej publiczności. Poprosiliśmy Miłosza, by opracował na nowo kilka jeszcze niezaadoptowanych muzycznie tekstów poetki. Po raz pierwszy na żywo publiczność będzie mogła usłyszeć je podczas Wianków. W koncercie Miuosha wezmą udział również zaproszeni goście: Piotr Zioła, Julia Pietrucha i Marek Dyjak.
Przed finałowym występem Miuosha o godzinie 20:30 na scenie na Powiślu zaprezentują się też Kasia Lins i Piotr Zioła ze swoim projektem i materiałem z ostatniej płyty. Koncerty rozpocznie zaś artystka z Macedonii Północnej (dzięki współpracy w ramach konkursu HEMI MUSIC AWARD 2023) – Dina Jashari z zespołem Drugari.
A co z atrakcjami dla najmłodszych mieszkańców Krakowa?
Myślimy o Wiankach jako o wydarzeniu interdyscyplinarnym, dlatego oprócz koncertów i plecenia wianków organizujemy też rodzinny piknik. W sobotę zielona polana na Wesołej (przy ul. Śniadeckich) zamieni się w przestrzeń dla młodych odkrywców i odkrywczyń. Będzie to niezwykłe wydarzenie z kosmicznymi atrakcjami, planetami i teleskopami nawiązującymi do obchodów Roku Kopernika (i bliskości ul. Kopernika), ale pojawią się również elementy przyrodnicze zaczerpnięte z tradycji nocy świętojańskiej, choćby takie jak kwiat paproci.
Czy muzyka zabrzmi również w innych częściach Krakowa?
Nie będziemy budować kilku dużych scen. Odchodzimy w tym roku od idei święta muzyki i chcemy potraktować Wianki bardziej interdyscyplinarnie, dlatego zmieniamy nieco format wydarzenia. Po pierwsze tegoroczne Wianki pokrywają się terminowo z Igrzyskami Europejskimi, a po drugie, podobnie jak wielu organizatorów kultury, działamy wielokierunkowo, czasem z mniejszym rozmachem produkcyjnym, w zamian proponując działania dla różnych grup odbiorców, utrzymując jakość i świeżość programu.
Główna scena na Powiślu podkreśla charakter wydarzenia, odwołując się do tradycji gramy blisko rzeki, ale chcemy ożywić centrum. Planty staną się takim wiankiem otaczającym Stare Miasto. Wyznaczyliśmy cztery strefy, w których będą koncerty w ramach Ulicznego Grania oraz stacje plecenia wianków.
Skoro mowa o kwiatach nie może zabraknąć konkursu na najpiękniejszy wianek.
To nieodzowny element Wianków, który nawiązuje do tradycji ludowych. Konkursowe dzieło będzie można wykonać na bulwarze Czerwieńskim w godzinach 14:00–16:00. Po południu ogłosimy zaś zwycięzców i wręczymy nagrody. Zapraszamy wszystkich do udziału w konkursie!
Nową tradycją jest za to koncert o świcie.
W zeszłym roku na kopcu Kraka po raz pierwszy zorganizowaliśmy koncert o świcie. Wydarzenie cieszyło się dużą popularnością, dlatego chcemy powtórzyć ten format, ale w innej lokalizacji. W tym roku spotkamy się w parku Jordana. 25 czerwca o godz. 4 rano odbędzie się koncert „Pieśni czterech stron świata”, który jednocześnie stanowi prolog jubileuszowej XXV edycji festiwalu EtnoKraków/Rozstaje. Bardzo cieszymy się z tej współpracy. To będzie niezwykłe wydarzenie nawiązujące do symboliki ognia i wody, podczas którego pojawią się nie tylko polscy wykonawcy, ale także artyści z Litwy czy Ukrainy. Zaśpiewają: Ola Bilińska & siostry Kriščiūnaitė (Polska/Litwa), Joanna Słowińska z grupą Dola, zespół Śpiewu Przyczyna oraz Iryna Klymenko & Babsky Kozachok (Ukraina). Świętojańska noc zakończy się więc w magiczny sposób.
Jak Pan wspomniał, Wianki przez wiele lat kojarzyły się z pokazem pirotechnicznym nad Wisłą. KBF postanowiło jednak zrezygnować z tej atrakcji. Czy w tym roku również nie będzie fajerwerków?
Tak i to z kilku względów. Od paru lat nie organizujemy pokazów pirotechnicznych ze względu na środowisko i dobro zwierząt, a w ostatnim czasie również na ilość emigrantów, którzy doświadczyli wojny.
Koncentrujemy się na wypełnieniu tego dnia dobrymi, atrakcyjnymi treściami dla naszych odbiorców. Będzie dużo kwiatów, warsztatów, muzyki i rodzinnej atmosfery. Chcemy w ramach Wianków promować wartości, które reprezentujemy jako KBF – działamy w duchu zrównoważonego rozwoju i z myślą o różnych mieszkańcach i mieszkankach Krakowa, programowo natomiast skupiamy się na prezentacji wątków związanych z tradycją, ale także, jako operator programu Kraków Miasto Literatury UNESCO, włączamy się w obchody 100. rocznicy urodzin Wisławy Szymborskiej.
Warto przypomnieć, że wszystkie wydarzenia w ramach Wianków są darmowe.
Chcemy, aby każdy mógł skorzystać z naszej oferty, dlatego Wianki są wydarzeniem bezpłatnym, ale wprowadziliśmy również wiele udogodnień, w tym dla dzieci, seniorów czy osób z niepełnosprawnościami. Jako miejska instytucja kultury chcemy proponować nie tylko dobry program, ale przede wszystkim być bliżej potrzeb naszych odbiorców. Na Wesołej będą nam towarzyszyć tłumacze języka migowego. Będą też warsztaty oswajające nas z ograniczeniami wynikającymi z niepełnosprawności. Bardzo dużą wagę przykładamy do tego, żeby wszystkie nasze wydarzenia były możliwie dostępne – to standard, który powinien być realizowany w ramach działalności kulturalnej.
