Pojawiające się w przerażająco szybkim tempie ekrany akustyczne mają chronić mieszkańców przed hałasem, a w rzeczywistości tną nasze miasto na kawałki, ograniczają widoczność i szpecą Kraków. Czy są potrzebne? Czy istnieje lepszy sposób na zastąpienie tych miejskich gigantów?
Jak grzyby po deszczu zaczęły wyrastać z początkiem minionej dekady przy nowo budowanych drogach, liniach tramwajowych i kolejowych. To efekt wejścia w życie unijnej dyrektywy, dotyczącej oceny i zarządzania poziomem hałasu w środowisku. Polska i Niemcy posiadają jedne z najbardziej rygorystycznych w Unii Europejskiej przepisów, dotyczących hałasu. Ekrany, w miastach powyżej 100 tysięcy mieszkańców, muszą stanąć przy drogach, które generują hałas o natężeniu 65 decybeli w dzień, lub 55 decybeli w nocy. Inne państwa europejskie akceptują hałas o 5 decybeli większy, zanim zaczną domagać się ekranów.
Inwestycje pełną parą
Ekrany akustyczne, jako forma ochrony przed hałasem, powstały już przy ul. Grzegórzeckiej, Lublańskiej, Opolskiej, na al. 29 Listopada oraz na Ruczaju, gdzie stanęły tak blisko budynków, że nie została zachowana przepisowa odległość czterech metrów. Wywołało to krytyczne opinie mieszkańców, bojących się o to, w jaki sposób do bloków dojedzie karetka czy straż pożarna.
Niepodważalna konieczność?
Pomysłów na zastąpienie ekranów akustycznych jest wiele. Zamiast szpecących miasto plastikowych ścian można by przecież zasadzić pasy zieleni lub zabudować budynek dookoła, zamykając w ten sposób osiedla narażone na hałas. Problemu ustawiania szpetnych ekranów można uniknąć już w chwili kształtowania przestrzeni przez miejskich planistów. Chodzi o to, by w pierwszej linii od drogi wznosić budynki komercyjne, które będą barierą dla hałasu, zagrażającego położonym nieco dalej budynkom mieszkalnym.
Stosowanie ekranów akustycznych to przymus? W polskim prawie niestety tak. Aby pasy zieleni były skuteczne, musiałyby mieć minimum 50 metrów szerokości, a na takie rozwiązanie w centrum miasta nie ma szans. Nie wszędzie też da się zastosować wspomniane rozwiązania planistyczne. – Nie jest to możliwe np. w centrum czy w śródmieściu, gdzie już istnieją zabudowania – informuje Jan Machowski z biura prasowego Urzędu Miasta Krakowa. Jak twierdzi, w takich przypadkach, aby poprawić klimat akustyczny stosuje się inne rozwiązania przewidziane prawem, czyli nic innego jak ekrany akustyczne. –Lokalizacja, niezbędne parametry geometryczne i akustyczne to metody, mające na calu ograniczenie nadmiernej emisji hałasu do środowiska – tłumaczy Machowski. Jak podkreśla przedstawiciel UMK, poza stawianiem ekranów, miasto zakłada cały szereg działań naprawczych ograniczających hałas u źródła. Wśród nich jest: wymiana nawierzchni, stosowanie cichych nawierzchni, działania o charakterze ograniczającym hałas na drodze jego rozprzestrzeniania się oraz w przyszłości – odpowiednie planowanie przestrzenne.
Co w tym wypadku ze środowiskiem? W większości, budowa ekranów akustycznych zakłada wycięcie znajdującej się w tym miejscu roślinności, a to przecież drzewa stanowią idealne pochłaniacze zanieczyszczeń gazowych i pyłowych. – Wycinka drzew to ostateczność – wykonuje się ją jedynie w sytuacjach, kiedy nie da się postawić ekranu bez usunięcia roślinności – zapewnia Jan Machowski. Dodatkowo przekonuje, że każdorazowo przy wycinaniu drzew musi być wydawana zgoda na ich usunięcie, która tym samym zawiera nakaz zasadzenia nowej roślinności – bądź w postaci obsadzenia ekranów, bądź w innym miejscu w Krakowie.
Wątpliwa przydatność
O wadach ekranów akustycznych można rozmawiać godzinami – szpecą miasto, dzielą je na kawałki, ograniczają widoczność, niszczą roślinność, ale stwarzają także okazje do niebezpiecznych sytuacji, zwłaszcza po zmroku. – Jak "fajne" są takie ekrany miał okazję przekonać się znajomy. Został parę dni temu ciężko pobity i okradziony klika metrów od ruchliwej ul. Opolskiej. Szedł od strony pętli tramwajowej, przejściem dla pieszych obok stacji benzynowej. Napadnięto go zaraz po wejściu za ekran – pisze na forum użytkownik Martinl.
Mimo wielu głosów sprzeciwiających się ekranom akustycznym, można – choć w znacznej mniejszości – znaleźć pozytywne opinie na ich temat. – Nie przeszkadzają mi ekrany, nie wiem po co ta cała afera, dlaczego nikomu one nie pasują? – zastanawia się pan Zbigniew, mieszkający przy al. 29 listopada. – Hałas jest duży, dlatego musieli je postawić. Ja jestem zadowolony, jest ciszej – dodaje.
ZIKiT: „Nie jesteśmy fanami ekranów”
Pojawianie się w mieście ekranów jest zawsze wynikiem nałożenia takiego obowiązku w decyzji środowiskowej, co z kolei wynika z regulacji rządowych o normach hałasu. – Przede wszystkim proszę pamiętać, że ZIKiT nie jest fanem ekranów – zaznacza Michał Pyclik. – Nie ma takich sytuacji, że sami z siebie je proponujemy – dodaje.
Trudno oszacować koszt ekranów akustycznych, ponieważ zależy on od wysokości, użytego materiału, rozwiązań technicznych czy wykonawcy, ale przedział cenowy waha się zazwyczaj od 300 zł do 2,5 tys. zł za metr bieżący. – Koszty są różne - nie ma jednej ceny - jednak zawsze są i są znaczne – twierdzi przedstawiciel ZIKiT-u. – Do tego dochodzą koszty utrzymania, choćby czyszczenia – dodaje.
fot. Jacek Smoter/lovekrakow.pl