Muzeum Stanisława Wyspiańskiego zostało otwarte w budynku dawnego spichlerza przy Placu Sikorskiego 6. Wielbiciele spuścizny artystycznej najwybitniejszego malarza, dramatopisarza i reformatora teatru polskiego modernizmu mogą tam zobaczyć 200 dzieł głównie plastycznych.
Muzeum Narodowe w Krakowie posiada największą i najcenniejszą kolekcję dzieł Wyspiańskiego w tym obrazy, szkice, projekty oraz wyroby rzemiosła artystycznego wykonane według jego wzorów. Ten wspaniały zbiór, liczący przeszło 1100 obiektów, dopełniają pamiątki osobiste, księgozbiór prywatny artysty oraz archiwalia – rękopisy i fotografie. Spuścizna artysty w większości została podarowana lub zakupiona do zbiorów wkrótce po jego śmierci w listopadzie 1907 roku.
Ówczesna dyrekcja MNK już wtedy planowała stworzyć oddział im. Stanisława Wyspiańskiego, by „pamięć zmarłego najpiękniej uczcić, a zarazem duchową jego spuściznę otoczyć opieką i zabezpieczyć dla potomnych pokoleń”.
– Współczesne docenienie Stanisława Wyspiańskiego nie powinno polegać na jego przesadnej aktualizacji, w tym wpisywaniu jego dzieła w paradygmat XX-wiecznej awangardy czy emancypacyjnej transgresji. Ważniejsze jest, abyśmy dzieła artysty uznali za wyjątkowy przykład ponadczasowych wartości kultury polskiej, które świadczą o uniwersalizmie naszego dziedzictwa i sile jego wyrazu, tak istotnych chociażby w obecnej debacie o narodowej podmiotowości, znaczeniu religijności, definicji wolności czy fundamentów kultury europejskiej – twierdzi Andrzej Szczerski, dyrektor Muzeum Narodowego.
Muzeum w dawnym spichlerzu
Muzeum Stanisława Wyspiańskiego mieści się w budynku dawnego spichlerza, wzniesionym w XVIII wieku poza murami ówczesnego miasta, na terenie największej i najstarszej jurydyki krakowskiej zwanej Garbary (lub Piasek). Zabytkowy budynek z biegiem lat pełnił różne funkcje, m.in. fabryki, sklepu oraz siedziby Stowarzyszenia Architektów Rzeczypospolitej. Po 1945 roku został przejęty przez MNK, stając się na wiele lat magazynem dzieł sztuki, a w latach 2013–2021, Ośrodkiem Kultury Europejskiej „Europeum”.
Na parterze w Muzeum Stanisława Wyspiańskiego można zobaczyć autoportrety Wyspiańskiego uzupełnione o wizerunki najbliższej rodziny: żony i dzieci, a także portrety przyjaciół, mecenasów oraz bliskich znajomych.
Uzupełnieniem tej części wystawy są przedstawienia miejsc, w których Stanisław Wyspiański żył i tworzył: widoki pracowni krakowskich i paryskich, pejzaże rozpościerające się za oknem mieszkania przy ulicy Krowoderskiej w Krakowie, widoki ulic rodzinnego miasta i krajobrazy podkrakowskich miejscowości, do których jeździł wraz z najbliższymi.
Trzy najważniejsze wątki
Na pierwszym piętrze prezentowane są dzieła Stanisława Wyspiańskiego poruszające trzy najważniejsze wątki w jego twórczości, stąd jej części zatytułowano: „Żywioły”, „Wawel – dramat królów” i „Apollo-Chrystus”. Wokół nich zbudowana została opowieść o artyście, który w swej twórczości w nowatorski sposób podejmował problematykę narodową i religijną, odnosił się do pamięci i historii, inspirował antykiem oraz średniowieczem. Najwybitniejsze prace Wyspiańskiego – między innymi projekt witraża „Bóg Ojciec” do zachodniego okna kościoła Franciszkanów w Krakowie i pastelowe projekty do dekoracji malarskiej tej świątyni, projekty witraży do katedry na Wawelu, propozycje dekoracji, mebli i tkanin do gmachu Towarzystwa Lekarskiego Krakowskiego i sali Towarzystwa Artystów Polskich „Sztuka” w krakowskim Towarzystwie Przyjaciół Sztuk Pięknych, model Akropolis – prezentują ciekawą formę artystyczną i wskazują na wielostronność twórczości artysty: od malarstwa przez sztukę stosowaną po architekturę.
W podziemiu budynku, w sali „Księgi moje”, pokazywany jest księgozbiór Wyspiańskiego z jego odręcznymi notatkami oraz pierwodruki wydań dramatów i utworów innych autorów, do których twórca wykonał okładki i ilustracje. Można tam też skorzystać z udostępnionego online katalogu zgromadzonych w MNK dzieł artysty. Obok, w drugiej sali o nazwie „Metamorfozy”, widzowie zapoznają się z twórczością teatralną: plakatami do sztuk Wyspiańskiego, wybranymi zdjęciami i fragmentami filmów z najsłynniejszych inscenizacji oraz ekranizacji dzieł literackich twórcy.
Muzeum Stanisława Wyspiańskiego
plac Generała Władysława Sikorskiego 6
Godziny otwarcia:
Poniedziałek - nieczynne
Wtorek: 10:00 - 17:30
Środa - czwartek: nieczynne
Piątek - niedziela: 10:00 - 17:30
Ceny biletów:
Bilet normalny- 28 zł
Bilet ulgowy- 17 zł
Bilet rodzinny- 56 zł (maksymalnie 4 osoby, w tym minimum 1 dziecko do 18 roku życia)
Bilet dla młodzieży od ukończenia 7 do 26 roku życia – 1 zł