W czwartek w Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego, mieszczącym się w zabytkowym forcie przy ul. Fortecznej 28, zostanie otwarta ekspozycja stała pt. „Fort Jugowice. Dziedzictwo miejsca”. Do tej pory w oddziale Muzeum Krakowa realizowane były jedynie zajęcia edukacyjne. Teraz historyczna przestrzeń będzie na stałe dostępna dla zwiedzających.

– Otwieramy pierwszą część wystawy, która opowie o forcie jako części Twierdzy Kraków, dziedzictwie tego miejsca i historii. Chcemy, by przez lato fort służył już publiczności. Z kolei pod koniec września zaprezentujemy ekspozycję poświęconą historii ruchu harcerskiego – zapowiada Michał Niezabitowski, dyrektor Muzeum Krakowa.

Fort Jugowice jako świadek historii

Dzięki wystawie stałej „Fort Jugowice. Dziedzictwo miejsca” zwiedzający będą mogli zapoznać się z dziejami południowych obszarów miasta i powstaniem Twierdzy Kraków. Nie zabraknie opowieści o jej architekturze czy mieszkańcach, czyli żołnierzach austro-węgierskich. Jednak najważniejszym elementem będzie sam fort – świadek historii.

W poszczególnych pomieszczeniach umieszczono specjalne plansze, na których prezentowane są informacje o pierwotnych funkcjach sal i korytarzy, uzupełnione wizualizacją ich wyglądu na początku XX wieku. Przy wejściu na wystawę zwiedzający będą mogli zobaczyć fragment odtworzonego kamiennego płaszcza detonacyjnego, który miał powodować wybuch pocisków ostrzeliwujących fort z dala od jego konstrukcji.

Ścieżka zwiedzania poprowadzi przez dawną salę opatrunkową, a następnie miejsce będące pierwotnie jednym z pomieszczeń mieszkalnych dla żołnierzy. Mijając aranżacje pokoju komendanta, latryny oraz windy amunicyjnej, zwiedzający dotrą do zachodniego bloku bojowego. Będą mieli również okazję, by zapoznać się z cywilnym dziedzictwem okolic fortu Jugowice.

Najmłodszych po fortecznych zakamarkach oprowadzi kot Jacek. Z kolei dla starszych dzieci i młodzieży przygotowano stanowiska edukacyjne, za pomocą których będą mogli dowiedzieć się, jak mieszkańcy bronili swoich miast, a także poznać dzieje Twierdzy Kraków i siarkowe dziedzictwo Swoszowic.

Nowe życie fortu

Rewitalizacja i rozbudowa fortu w celu utworzenia Muzeum i Centrum Ruchu Harcerskiego została uznana przez Polski Związek Inżynierów i Techników Budownictwa za jedną z najlepszych inwestycji budowlanych 2021 roku.

Prace objęły nie tylko modernizację zabytkowych części obiektu, ale także dobudowę dwukondygnacyjnego budynku o powierzchni trzech tys. mkw. Obiekt został częściowo usadowiony w ziemi, by nie zakłócić historycznego układu fortu.

– To modelowy przykład rewaloryzacji przestrzeni fortecznej, która zachowuje autentyczność i daje nowe możliwości funkcjonalne – podkreśla dyrektor Muzeum Krakowa.

Koszt remontu fortu, budowy nowego obiektu i rewitalizacji zieleni wyniósł około 34 mln zł. Za inwestycję odpowiedzialny jest Zarząd Budynków Komunalnych w Krakowie.