„Witryny z zabawkami” to kameralne pokazy historycznych zabawek zgromadzonych przez krakowską rodzinę Sosenków. Przez dwa miesiące kilkunastoosobowe grupy kuratorów pracowały nad dwiema nowymi wystawami, by w grudniu zaprezentować je szerszemu gronu odbiorców.

– W cyklu pięciu wystaw oddaliśmy władzę publiczności, a my realizujemy ich decyzje kuratorskie i koordynujemy całość organizacyjnie i technicznie – mówi Katarzyna Jagodzińska, pomysłodawczyni projektu i dyrektorka ds. programowych Muzeum Zabawek. – My patrzymy z boku i uczymy się, co jest ważne dla publiczności, dlaczego, na co osoby niezwiązane z kolekcją zwracają uwagę. W czasie spotkań warsztatowych poznajemy się i wzajemnie nawiązujemy relacje. W ten sposób tworzymy społeczne muzeum. Bo taki jest właśnie pomysł na Muzeum Zabawek – aby było to muzeum nie tylko dla publiczności, ale także tworzone wraz z publicznością – dodaje.

Dworki i potworki

Ekspozycja zabawek w Muzeum Podgórza powstała jako epilog do wystawy o podgórskich dworach szlacheckich. Jej tytuł „Dworki i potworki” nawiązuje do świata dworów, który również był światem dzieci. W gablotach zwiedzający mogą znaleźć takie eksponaty jak czerwono-granatowy statek, figurki żołnierzyków, barwne lale, akcesoria do nauki m.in. tabliczki, rysiki, zeszyt do kaligrafii, drewniany piórnik, a nawet ściągę.

Dzieciństwo w dworku to nie tylko zabawa i nauka, ale także spędzanie czasu w rodzinnym towarzystwie, a w okresie świątecznym wykonywanie ozdób.

– Zaangażowanie całej rodziny w przygotowywanie ozdób na choinkę miało charakter integrujący, uspołeczniający – wspomina Marek Sosenko, twórca kolekcji Muzeum Zabawek w Krakowie. – To sprawiało dużo radości i zostawało na całe życie w pamięci dzieci. Robienie zabawek ze słomy, papieru, kawałeczków drewna, wydmuszek z jajek, żołędzi, kasztanów i rozmaitych owoców było podstawową działalnością świąteczną. To był jeden z ważnych elementów budujących atmosferę świąt.

Świąteczne wspomnienia

Druga świąteczna wystawa zabawek zagościła w Kamienicy Szołayskich, oddziale Muzeum Narodowego. Historyczne eksponaty zwiedzający mogą podziwiać w oknach. To nawiązanie do fantazyjnie aranżowanych, zwłaszcza w okresie świątecznym, witryn sklepów z zabawkami.

W świątecznych gablotach pojawiły się przedmioty, które dawniej można było znaleźć pod choinką, np. misie, lale, pociągi, ozdoby czy gry planszowe. Na wystawie znalazł się także dziadek do orzechów oraz formy do czekoladek i pierników.

Nie brakuje też nawiązania do słynnych szopek krakowskich. Tradycyjne, szopkowe staniole, czyli kolorowe folie, posłużyły jako opakowania na świąteczne zabawki, a gabloty w kształcie harmonijkowego loga muzeum zamieniły się w szopki.

Wystawy zabawek w Muzeum Podgórza oraz Kamienicy Szołayskich można oglądać do 15 stycznia 2023 roku.