Władze krajowe nałożyły na samorządy obowiązek zmniejszenia zużycia prądu o 10% w budynkach urzędu miasta. Sprawdziliśmy, jak do tego zadania na tle innych większych ośrodków miejskich podchodzi Kraków.
Ministerstwo Klimatu i Środowiska zakłada, że władze samorządowe znajdą oszczędności w urzędach. Zasada mówiąca o obniżeniu zużycia energii elektrycznej o 10% nie dotyczy oświetlenia ulicznego, jednostek oświatowych, infrastruktury wodno-kanalizacyjnej czy systemów informatycznych. Miasta mają obliczyć średnie zużycie prądu na podstawie lat 2019-2019 i odpowiednio je zmniejszyć. Jak planują to zrobić?
Takie same dwa pytanie wysłaliśmy do kilku polskich miast. Zapytaliśmy o zużycie energii przez wszystkie samorządowe jednostki w danych samorządach w okresie od 1 października 2021 do 1 października tego roku oraz poprosiliśmy o podane planu oszczędnościowego.
Prośba o rozsądek
Rozpoczynamy od Rzeszowa. Z informacji uzyskanych z kancelarii prezydenta miasta wynika, że zużycie energii przez wszystkie miejskie jednostki i Miejski Zarząd Dróg wyniesie około 22,8 GWh i podobne zużycie planowane jest w przyszłym roku.
Plan na obcięcie 10%? Jeszcze w opracowaniu. – Dokument ma być gotowy do końca roku, aby z początkiem stycznia można było go wdrożyć. Niezależnie od prac nad planem, wszystkie nasze jednostki i wydziały zostały poproszone o rozsądne gospodarowanie energią – informuje Bartosz Gubernat z Kancelaria Prezydenta Rzeszowa.
Gdańsk za to nie wie, ile prądu zużył. – Nie mamy żadnych narzędzi zbierających zużycie prądu przez wszystkie nasze jednostki. Wyniki są analizowane przez każdą jednostkę indywidualnie, na podstawie faktur – stwierdza Paulina Chełmińska z biura prezydenta Gdańska.
I też każda z jednostek została zobowiązana do oszczędności. – Miasto przygotowało rekomendowane działania do podjęcia w przestrzeni miasta, np. optymalizowanie efektywności cieplnej – mówi urzędniczka.
„Wariant autostradowy”
Nieco więcej do powiedzenia mieli przedstawiciele Katowic, które zużywają w sumie 54 GWh rocznie. Tu plan na zmniejszenie zużycia prądu jest dość rozbudowany i nie dotyczy jedynie urzędu.
– Przede wszystkim ograniczona została iluminacji budynków – w tym urzędu miasta, kościołów, pomników, budynków użyteczności publicznej. Oświetlenie działa do godziny 23.00, a w godzinach od 23 do 5 rano jest wyłączane. Zmniejszona została także intensywność oświetlenia LED-owego – wymienia Sandra Hajduk z Urzędu Miasta Katowice.
To nie wszystko: wyłączone zostało oświetlenie na fragmentach kilku ulic, gdzie nie ma chodników dla pieszych. – Uruchomiony został tam tzw. „wariant autostradowy”, co oznacza, że w ciągu nocy funkcjonuje jedynie oświetlenie węzłów i skrzyżowań – mówi Hajduk. Ciemniej będzie również w budynkach urzędowych: sprzęt komputerowy ma być wyłączony po skończonej pracy, a na korytarzach oświetlenie zostanie ograniczone.
Katowice postanowiły zaoszczędzić też na dekoracjach świątecznych. – W dzielnicach, gdzie dotychczas pojawiały się świąteczne drzewka, przyozdabiana będzie tylko jedna choinka – usłyszeliśmy.
Ciepło/zimno
Stolica Wielopolski również ma swój plan na oszczędzanie. – Zmniejszenie zużycia energii będzie odbywać się poprzez działania beznakładowe, jak również poprzez działania inwestycyjne – wyjaśnia Łukasz Musieliński, zastępca dyrektora Wydziału Gospodarki Komunalnej Urzędu Miasta Poznania.
Wachlarz działań jest dość szeroki, cytujemy kilka z nich: podwyższenie temperatury w pomieszczeniach wymagających ciągłego chłodzenia, ograniczenie temperatury na grzejnikach znajdujących się na korytarzach i klatkach schodowych, montaż czujników obecności w toaletach i pomieszczeniach socjalnych, oklejanie szyb foliami w celu poprawy przenikalności ciepła, wymiana sprzętu AGD na urządzenia energooszczędne, organizacja pracy zdalnej.
Poznań zużywa ok. 44,3 GWh rocznie.
Szczecin natomiast nie był w stanie tego policzyć, musielibyśmy to zrobić sami, najpierw wnioskując o konkretne dane do każdej jednostki samorządowej osobno. Plan jednak jest. – Polega on na wyłączeniu iluminacji charakterystycznych miejskich obiektów (mosty, pomniki, gmachy) oraz na ograniczeniu używania energii elektrycznej wewnątrz naszych obiektów, np. na korytarzach. Pracownicy zostali także ponadto pouczeni, aby z rozwaga używać światła w pokojach etc. – mówi Dariusz Sadowski z Centrum Informacji Miasta.
Urząd popracuje krócej
Na tle wcześniej wymienionych miast Kraków nie zużywa ani mniej, ani więcej energii. Z urzędu miasta otrzymaliśmy informacje, że zużycie wyniosło 43,3 GWh. Są to jednak wstępne wyliczenia, mogą ulec zmianie.
– Jeśli wziąć pod uwagę same tylko budynki i lokale użytkowane przez Urząd Miasta Krakowa, to średnioroczne zużycie energii elektrycznej na przestrzeni ostatnich lat utrzymywało się na poziomie około 3,5 GWh rocznie – informuje Małgorzata Tabaszewska z krakowskiego magistratu.
Krakowscy urzędnicy będą szukać oszczędności tam, gdzie inni, ale z małym wyjątkiem. Jednym z najszerzej komentowanych ruchów było ograniczenie godzin pracy poszczególnych urzędów (przy pozostawieniu godzin pracy punktów obsługi w centrach handlowych). Teraz urzędnicy zamiast o 18, będą kończyć pracę o 15:30.
Biuro prasowe podało nam, że urząd stara się oszczędzać m.in. poprzez instalowanie czujników ruchu do oświetlenia w pomieszczeniach wspólnych, inwestowanie w sprzęt o wysokiej klasie energetycznej, obniżenie temperatury w pomieszczeniach ogrzewanych energią elektryczną do temperatury zgodnej z obowiązującymi przepisami czy też takie prozaiczne rzeczy, jak wyczyszczenie i wyregulowanie opraw oświetleniowych. Urzędnicy mają też otrzymać informacje o racjonalnym korzystaniu z klimatyzacji czy komputerów. Wciąż wymieniane są… tradycyjne żarówki na te bardziej energooszczędne.
Ale to nie wszystko.
Ciemnej za (niezmienną) cenę biletu
Dowiedzieliśmy się również, że miejskie instytucje kultury oszczędzają, by rachunki za prąd nie odbiły się na odwiedzających. Jest więc ciemniej: na korytarzach, na zewnątrz, budynki nie są oświetlone.
– Ograniczenie do niezbędnego minimum pracy wszelkich urządzeń klimatyzacyjnych w przestrzeniach galeryjnych i wspólnych, a także całkowite wyłączenie urządzeń klimatyzacyjnych w przestrzeniach biurowych, praca hybrydowa – to wybrane przykłady zmian wdrażanych przez krakowskie instytucje kultury – wymienia Małgorzata Tabaszewska. Również teatry muszą oszczędzać. Jak? W trakcie prób pracuje jedynie oświetlenie robocze.
– Wiele instytucji rezygnuje także z oświetlenia dekoracyjnego, świątecznego czy neonów. Warto zaznaczyć, że instytucje kultury dawno już wdrożyły różne ekologiczne rozwiązania w codziennym funkcjonowaniu, a wprowadzane teraz ograniczenia mają na celu dodatkowo zmniejszyć zużycie prądu w poszczególnych siedzibach i oddziałach – mówi urzędniczka.
