Na terenie Strefy Płatnego Parkowania dla dodatkowego oznaczenia miejsc do parkowania dodano oznakowanie poziome w postaci linii pokazujących, "jak daleko" można parkować na chodniku. W wielu miejscach takie oznakowanie ma duży sens i uporządkowało ulice, jednak mieszkańców Krakowa zbulwersowały chodniki, gdzie zostawiono pieszym wyraźnie mniej niż 1,5 metra szerokości wolnego chodnika (np. Loretańska).
ZIKiT twierdzi, że takie rozwiązanie jest legalne, powołując się na Rozporządzenie Ministra Transportu i Gospodarki Morskiej z dnia 2 marca 1999 r. w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać drogi publiczne i ich usytuowanie - "§44 pkt. 4 Szerokość chodnika odsuniętego od jezdni lub szerokość samodzielnego ciągu pieszego nie powinna być mniejsza niż 1,5 m, a dopuszcza się miejscowe zmniejszenie szerokości chodnika do 1,0 m, jeżeli jest on przeznaczony wyłącznie do ruchu pieszych." Powoływanie się na ten przepis jest jednak bezprawne.
Dotyczy tylko nowych chodników
Zacznijmy od podstawy prawnej przywoływanego rozporządzenia (delegacji ustawowej): art. 7 ust. 2 pkt 2 ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. Prawo budowlane. To rozporządzenie ma zastosowanie przy przebudowach, remontach czy budowach dróg, ale nie przy prostym malowaniu pasów, do którego nie jest przecież wymagane pozwolenie na budowę. Przywoływany §44 pkt. 4 tyczy się jedynie "chodnika odsuniętego od jezdni", np. pasem trawnika – jak chodnik na Saskiej. Mowa też o "samodzielnym ciągu pieszym" – przykładem tego jest zlokalizowany obok Galerii Kazimierz chodnik łączący bulwary Wisły z chodnikiem na ul. Podgórskiej. Jest to właśnie samodzielny ciąg pieszy obok którego nie biegnie żadna jezdnia. Zwracam też uwagę na stwierdzenie: "jeżeli jest on przeznaczony wyłącznie do ruchu pieszych." Chodnik z wyznaczonymi miejscami postojowymi nie jest przeznaczony wyłącznie dla pieszych, więc powoływanie się na ten przepis jest z co najmniej kilku powodów bezprawne.
O chodnikach przyklejonych do jezdni mówi za to §44 pkt. 2: „Szerokość chodnika przy jezdni lub przy pasie postojowym nie powinna być mniejsza niż 2,0 m, a w wypadku przebudowy albo remontu drogi dopuszcza się miejscowe zmniejszenie szerokości chodnika do 1,25 m, jeżeli jest on przeznaczony wyłącznie do ruchu pieszych”. Oznacza to de facto, że przy budowie nowej drogi chodnik musi mieć przynajmniej 2 m szerokości, a przy remoncie czy przebudowie starej drogi chodnik może mieć miejscowo do 1,25m szerokości. Ale cały czas mówimy tutaj o konstrukcyjnej szerokości chodnika budowanego od podstaw. Malowanie pasów nie jest przebudową ulicy.
Minimum 2m, wyjątkowo 1,5m
Wszyscy wiedzą, że "znak jest ważniejszy niż przepis ogólny", jednak nie każdy wie, że zasady stawiania znaków są ściśle opisane w Rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 3 lipca 2003 r. w sprawie szczegółowych warunków technicznych dla znaków i sygnałów drogowych oraz urządzeń bezpieczeństwa ruchu drogowego i warunków ich umieszczania na drogach zwanego popularnie "czerwoną książeczką".
Jest to kilkuset stronicowa "biblia" ZIKiT, w której opisano, co może, a czego nie może zrobić urzędnik zajmujący się organizacją ruchu drogowego – począwszy od szerokości poszczególnych pasów, a skończywszy na zagadnieniach związanych z programami sygnalizacji świetlnych. Nas zainteresuje Załącznik nr 2 SZCZEGÓŁOWE WARUNKI TECHNICZNE DLA ZNAKÓW DROGOWYCH POZIOMYCH I WARUNKI ICH UMIESZCZANIA NA DROGACH
"5.2.4. Linie wyznaczające stanowiska postojowe:
(...) Jeżeli możliwe jest całkowite ustawienie pojazdów na chodniku, zaleca się wyznaczanie stanowisk postojowych w sposób przedstawiony na rysunku 5.2.4.3 lit. a, przy czym dopuszcza się umieszczenie na chodniku jedynie linii ograniczającej strefę postojową (rys. 5.2.4.3 lit. b). Przy wyznaczaniu tej strefy linia równoległa do krawężnika powinna być umieszczona w taki sposób, aby szerokość chodnika pozostawionego dla ruchu pieszych wynosiła co najmniej 2,0 m. Wyjątkowo dopuszcza się pozostawienie chodnika o szerokości 1,5 m. Linie wyznaczające postój na chodniku mogą być stosowane samodzielnie lub stanowić uzupełnienie znaku pionowego D-18 „parking” z tabliczką określającą sposób ustawienia pojazdu. Przykłady wyznaczenia miejsc postojowych na chodniku pokazano na rys. 5.2.4.3."
Czy wystarczy na odszkodowania?
Jasno z tego wynika, że linie wyznaczające miejsca parkingowe owszem można malować na chodniku, ale tylko tak by zostawić pieszym 2 lub wyjątkowo 1,5 m szerokość wolnego chodnika, ale nie mniej. Byłoby to złamaniem zapisów przywołanego wyżej rozporządzenia.
Bardzo często spotykałem się w ZIKiT ze strachem przed wychodzeniem poza zapisy "czerwonej książeczki". Wynika to z tego, że w wypadku kolizji, wypadku etc. poszkodowani mogą żądać odszkodowania od zarządcy ruchu za organizację ruchu niezgodną z obowiązującymi przepisami. W przypadku wypadków jest to nawet odpowiedzialność karna. Trzeba więc zapytać, czy jeśli matka z wózkiem przepychając się przez nielegalnie zawężony wymalowanymi liniami chodnik porysuje elementami wózka karoserię parkującego samochodu to czy Zarządowi Infrastruktury Komunalnej i Transportu starczy pieniędzy na wypłacanie odszkodowań?
