Pałac Wielopolskich, w którym zapadają najważniejsze decyzje dotyczące przyszłości miasta, mieści się w centrum Krakowa, przy placu Wszystkich Świętych. Na co dzień w budynku urzęduje prezydent (obecnie Aleksander Miszalski, wcześniej przez ponad 20 lat Jacek Majchrowski), jak również swoje obrady ma Rada Miasta Krakowa.

Jak czytamy w miejskiej broszurze, poświęconej budynkowi, „do magistratu wchodzi się przez ozdobny portal, zwieńczony dwiema kamiennymi rzeźbami: atrybutami miejskiej władzy”. „Po prawej stronie Dignitas – Dostojeństwo w paradnym stroju ze sztandarem i tarczą opiera lewą stopę na żółwiu. Po lewej Labor – Praca w stroju strażnika z toporem na długim drzewcu i latarnią. Pod prawą stopą postaci leży mały smok. Portal wykonał popularny podówczas w Krakowie rzeźbiarz Edward Stehlik” – czytamy we wspomnianej broszurze, przygotowanej przez Wydział Promocji i Turystyki UMK.

Przez drzwi wejściowe wchodzi się do dużej, pałacowej sieni. Warto tutaj zwrócić uwagę na pochodzącą z XVII wieku dekorację sklepienia oraz na szachownicową posadzkę z białego i szarego marmuru. Co czeka nas dalej? „Z sieni na piętro prowadzi reprezentacyjna klatka schodowa. Na pierwszym podeście wmurowano pamiątkową tablicę z wyrytymi nazwiskami pracowników magistratu, poległymi oraz zamordowanymi w czasie II wojny światowej. Pochodzi z 1947 roku, w 1994 roku dopisano brakujące nazwiska. Dalej mijamy popiersia Mikołaja Kopernika i Jana Kilińskiego, symbolizujące dwa stany miejskie, czyli inteligencję oraz rękodzielników” – napisano w broszurze.

Monarsze portrety

Na pierwszym piętrze znajdują się Sale Portretowa i Dietla. To część dobudowanego na początku XX wieku ryzalitu. W Sali Portretowej mieści się galeria dwudziestu pięciu portretów monarszych, pochodzących ze zburzonego krakowskiego ratusza. Przedstawiają one władców: od mitycznego Kraka do Fryderyka Augusta. W holu prezydenckim znajdują się natomiast wejścia do gabinetów prezydenta miasta, jego zastępców oraz dyrektora magistratu.

Na drugim piętrze jest Sala obrad im. Stanisława Wyspiańskiego. To właśnie tam odbywają się sesje Rady Miasta Krakowa. Jak czytamy w broszurze, obecny wygląd sali pochodzi z 1928 roku i jest dziełem trzech architektów: Boratyńskiego, Kreislera i Stadnickiego oraz malarza Bukowskiego. Strop kasetonowy jest polichromowany na zielono i złocony, natomiast belki nośne są wsparte na profilowanych wspornikach.

„Pod stropem znajduje się fryz z okrągłymi tarczami oraz bukietami przewiązanymi banderolami, na których umieszczono łacińskie nazwy cnót obywatelskich” – czytamy w broszurze. Wśród nich są m.in. spes (nadzieja) oraz custodia (opiekuńczość). W sali obrad znajdują się półkoliste stoły radnych, które tworzą sektory. Przy zachodniej ścianie ulokowano podium, z fotelem przewodniczącego, jego zastępców oraz mównicą. Na ścianie zawieszono kilim ze stylizowanym herbem miasta, godłami cechów oraz inicjałami prezydentów, zaprojektowany przez Bogdana Tretera.

Jest jeszcze sala kupiecka, w której znajdują się portrety prezydentów, urzędujących po 1990 roku: Jacka Woźniakowskiego, Krzysztofa Bachmińskiego, Józefa Lassoty oraz Andrzeja Gołasia. To kontynuacja galerii portretów, która została ulokowana w Holu Prezydenckim.

Wytwórnia zapałek

Jaka jest historia Pałacu Wielopolskich? W pierwszej połowie XVI w. swoją siedzibę zbudował tutaj hetman Jan Tarnowski. Później pałac należał do Ostrogskich, Zamoyskich, a od połowy XVII wieku do Wielopolskich. Za ich czasów dobudowano do pałacu północne skrzydło od strony klasztoru franciszkanów. W czerwcu 1787 roku gościł tutaj ostatni polski król, Stanisław August Poniatowski. W 1850 roku, podczas wielkiego pożaru Krakowa, pałac spłonął. Po odremontowaniu w dawnej magnackiej siedzibie funkcjonowały: zakład fotograficzny, łaźnia, kawiarnia i wytwórnia zapałek.

W 1866 roku, gdy Kraków odzyskał samorząd, władze miasta zakupiły budynek na swoją siedzibę. Po przebudowie 8 lutego 1867 roku w dawnej sali balowej odbyło się pierwsze posiedzenie krakowskiej Rady Miejskiej. W 1903 roku podjęto decyzję o rozbudowie budynku. W wyniku trwających do 1913 roku prac powstał wielki gmach.

Motyw przewodni

Jak wyjaśniali urzędnicy, tegorocznym motywem przewodnim Dnia Otwartego Magistratu są obchody Jubileuszu Tysiąclecia Królestwa Polskiego. – Program wydarzenia podkreśla naszą dumę z historii Krakowa, ale uwzględnia także ważne dla miasta tematy i jego współczesne ambicje – troskę o klimat i środowisko, dialog z mieszkańcami, kulturę. Jak co roku przygotowaliśmy dla mieszkańców i gości warsztaty, animacje, artystyczne pokazy, spacery tematyczne i koncerty – podkreślał Przemysław Walaszczyk, dyrektor Wydziału Komunikacji Społecznej Urzędu Miasta Krakowa.