„Fight with Art” to nowa wystawa prezentowana w Muzeum Sztuki i Techniki Japońskiej Manggha. Ekspozycja przedstawia dzieła ukraińskich artystów, którzy udowadniają, że walczyć można także za pomocą sztuki.
Ewelina Bajorek-Dziuban: FestivALT, krakowska organizacja żydowska zajmująca się sztuką i aktywizmem, we współpracy z Muzeum Komiksu i Muzeum Manggha, zorganizowała wystawę sztuki ukraińskiej pt. „Fight with Art”. Co oznacza ta nazwa?
Monika Prylińska, dyrektor ds. współpracy FestivALT-u: Artyści nie zawsze potrafią i chcą walczyć z bronią w ręku, ale przecież istnieją różne sposoby walki. Można np. nie odwiedzać instytucji wspierających Rosjan bądź zrezygnować z kupna rosyjskich produktów. Można także tworzyć sztukę i tą drogą wyrażać swoje poglądy.
Celem wystawy jest więc pokazanie, że walczyć można także za pomocą sztuki.
Tak, to prawda. Natomiast drugi ważny aspekt to fizyczne wsparcie artystów z Ukrainy. Chcemy, aby część dzieł trafiła na specjalną aukcję. Zebrane środki zostaną oczywiście przeznaczone na honorarium artystów, ale nie tylko. Pieniądze trafią także do różnych organizacji pomocowych, np. tych, które zajmują się przewozem lekarstw na Ukrainę czy ratują zwierzaki.
Część prac artystów została sprowadzona z Ukrainy. Jak udało się je przetransportować?
Duża w tym zasługa Aliny Wiatkiny. To Ukrainka, która zajmuje się przewozem sprzętu paramedycznego dla żołnierzy pomiędzy Polską a Ukrainą. Zgodziła się, aby razem z transportami przewieźć dzieła sztuki zgromadzone we Lwowie.
A co z pozostałymi dziełami?
Część prac powstała już tutaj w Polsce, bo niektórym artystom udało się uciec z kraju. Z kolei inne zostały przesłane w formie elektronicznej do Artura Wabika, dyrektora Muzeum Komiksu i wydrukowane. FestivALT wraz z Muzeum Komiksu organizuje także Sferę Sztuki, oferując ukraińskim artystom przestrzeń do tworzenia swych dzieł. Dzięki temu wystawa będzie się stale zmieniać.
Na wystawie znajdziemy prace 13 artystów. Czego dotyczą i jaką techniką zostały wykonane?
Anya Matwijczuk, Social Media Manager FestivALT: Przeważa technika graficzna i komiksowa, ale są także kolaże czy akwarele. Większość prac mówi o wojnie. Przedstawiają to, co od kilku tygodni dzieje się w Ukrainie. Jednak są też takie, które wyrażają ekspresję artysty.
MP: Dużo obrazów jest dosłownych i widać, że dotyczą wojny. Są na nich czołgi, druty kolczaste, a nawet ofiary. Ale część jest bardzo symboliczna, także odbiór może być naprawdę różny.
Która praca zrobiła na Pani największe wrażenie?
Mnie najbardziej wzruszył obraz zabitych starszych ludzi. Na początku wojny faktycznie dwoje staruszków jadących w samochodzie zginęło w trakcie wybuchu. I to jest pokazane tak dosłownie, jednak w formie komiksowej. Artysta stworzył bardzo mocne zestawienie. Komiks kojarzy nam się przecież z czymś pozytywnym, z rozrywką, a tutaj przedstawia śmierć.
Dużo też jest antywojennych prac. Nasz tytułowy obraz, który promuje tę wystawę, przedstawia czołg, a w lufie ma bukiet kwiatów. To świadczy o tym, że ludzie pragną pokoju.
W zapowiedzi wystawy „Fight with Art” można przeczytać, że jest unikalna. Dlaczego?
Jesteśmy pierwszą instytucją razem z Mangghą i Muzeum Komiksu, która zdecydowała się na pokazanie wojennej wystawy Ukraińców. To także inna forma pomocy i działalności charytatywnej. Chcemy pokazać, że walczyć można na różne sposoby i każdy z nas może się w tę walkę zaangażować.
Także poprzez odwiedzenie wystawy?
MP: Tak, dzięki temu możemy pokazać, że nie jesteśmy obojętni i wyrazić swoje poparcie dla Ukrainy.
Viktoria Steblyk, Ukrainian Senior Programme Manager w FestivALT: Myślę, że każdy powinien zobaczyć tę wystawę, ponieważ poszerza ona informacje o wojnie. A ludzie muszą wiedzieć, co dzieje się w moim kraju. Muszą uwierzyć, że to prawda.
AM: Ważne jest także promowanie naszej kultury i dziedzictwa, bo to jedna z niewielu rzeczy, której nie da się nam odebrać siłą. Walczymy za pomocą sztuki.
Wystawa „Fight with Art” będzie prezentowana w Muzeum Manggha do 30 kwietnia 2022 roku. Galeria CentrALT na ul. Józefińskiej 9 organizuje również spotkania dla ukraińskich seniorów. W programie lekcje języka polskiego, wycieczki, warsztaty i spotkania. Więcej szczegółów tutaj.
