Wkrótce najważniejsza sesja w roku. Czym jest absolutorium i wotum zaufania?

Zdjęcie ilustracyjne fot. Krzysztof Kalinowski/LoveKraków.pl
11 czerwca radni Krakowa będą dyskutować i głosować nad przyjęciem absolutorium za zeszły rok oraz wyrażeniem wotum zaufania dla prezydenta miasta. Dlaczego to najważniejsza sesja Rady Miasta Krakowa w roku? Jak wygląda przygotowanie do niej? Na te pytania odpowiadają przewodniczący Komisji Rewizyjnej Michał Ciechowski (Prawo i Sprawiedliwość) oraz przewodnicząca Komisji Budżetowej i Finansów Małgorzata Potocka (Nowa Lewica).
11 czerwca odbędzie się tzw. Sesja Absolutoryjna i już sama nazwa wskazuje, jaki temat ją zdominuje, jak również jakie kluczowe decyzje dotyczące finansów i zarządzania miastem podejmie Rada Miasta Krakowa.

Przede wszystkim podczas obrad zostaną zaprezentowane następujące dokumenty: sprawozdanie finansowe, sprawozdanie z wykonania budżetu miasta za rok 2024 wraz z opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej oraz Raport o stanie Gminy. Jak wyjaśnia radna Małgorzata Potocka, na podstawie tych dokumentów udziela się prezydentowi absolutorium i wotum zaufania. – Zanim projekty uchwał zostaną przedstawione do głosowania na Radzie Miasta, są opiniowane przez właściwe komisje RMK – twierdzi przewodnicząca Komisji Budżetowej i Finansów.

Jak tłumaczy, sprawozdanie z wykonania budżetu miasta jest kluczowym dokumentem w procesie zarządzania finansami publicznymi na poziomie lokalnym. – Celem sprawozdania z wykonania budżetu jest szczegółowa prezentacja, jak środki budżetowe były wykorzystywane w danym roku budżetowym. Dokument ten pokazuje, czy planowane przychody i wydatki zostały zrealizowane zgodnie z budżetem, uchwalonym przez radę miasta – wyjaśnia Potocka.

Finanse miasta

Dzięki sprawozdaniu radni mogą ocenić, czy prezydent i podlegli mu urzędnicy efektywnie zarządzają miejskimi finansami.

Jak przypomina z kolei Michał Ciechowski, przewodniczący Komisji Rewizyjnej, sprawozdanie podlega badaniu przez biegłego rewidenta. – Komisja Rewizyjna rozpatruje sprawozdanie finansowe jednostki samorządu terytorialnego wraz z opinią biegłego rewidenta o tym sprawozdaniu, sprawozdanie z wykonania budżetu miasta wraz z opinią Regionalnej Izby Obrachunkowej o tym sprawozdaniu oraz informację o stanie mienia jednostki samorządu terytorialnego, a następnie w terminie do dnia 15 czerwca roku następującego po roku budżetowym, przedstawia Radzie Miasta wniosek w sprawie absolutorium dla prezydenta miasta – wyjaśnia radny Prawa i Sprawiedliwości.

I dodaje, że absolutorium jest jednym z ważniejszych aktów, podejmowanych przez Radę Miasta Krakowa. – Absolutorium to decyzja, wyrażająca pozytywną ocenę działalności finansowej w konkretnym przedziale czasu. Przeważnie jest to rok budżetowy. Absolutorium jest wyrazem końcowej oceny działalności prezydenta w tym zakresie. Nie może być efektem niezadowolenia rady z całokształtu działalności prezydenta, ale musi ściśle odnosić się do wykonywania budżetu gminy – tłumaczy Ciechowski.

Wyjaśnia, że w procesie udzielenia absolutorium konieczne jest uzyskanie odpowiedzi na pytanie, jak wykonano planowany budżet, jakie są przyczyny rozbieżności pomiędzy stanem planowanym a rzeczywistym, i czy winą za owe rozbieżności można obciążyć prezydenta, czy też były one wynikiem obiektywnych uwarunkowań.

Małgorzata Potocka uzupełnia: – Udzielenie absolutorium jest potwierdzeniem, że budżet został zrealizowany zgodnie z planami, bez istotnych naruszeń. W przeciwnym razie, czyli nieudzielenia absolutorium,  mogą zostać podjęte dalsze działania kontrolne lub wyciągnięte konsekwencje wobec osób odpowiedzialnych za ewentualne nieprawidłowości.

Wotum zaufania

Radna Nowej Lewicy wyjaśnia, że natomiast wotum zaufania to kolejna procedura demokratyczna, w ramach której rada miejska wyraża swoje poparcie dla działalności prezydenta Krakowa.

– Udzielenie wotum zaufania jest formą potwierdzenia, że rada miasta ma zaufanie do sposobu zarządzania i realizacji polityki lokalnej przez władze wykonawcze. Przed głosowaniem nad wotum zaufania przedstawiany jest radzie Raport o stanie Gminy, który zawiera informacje o stanie realizacji zadań społecznych, gospodarczych i finansowych, po czym odbywa się dyskusja nad raportem – tłumaczy Małgorzata Potocka.

Po jej zakończeniu przeprowadza się głosowanie nad udzieleniem wotum. – W Polsce brak wotum zaufania przez kolejne dwa lata daje radzie możliwość wszczęcia procedury odwołania prezydenta poprzez referendum – dodaje przewodnicząca Komisji Budżetowej i Finansów.

– Obydwa mechanizmy (absolutorium i wotum zaufania) są kluczowe dla demokratycznej kontroli działań władzy lokalnej i służą budowaniu zaufania publicznego oraz odpowiedzialności za podejmowane decyzje – kwituje Małgorzata Potocka.