Autorem pomnika jest Bronisław Chromy – wybitny krakowski artysta, którego dziełem jest m.in. rzeźba smoka wawelskiego obok Smoczej Jamy, ale także wiele innych rzeźb znanych krakowianom, w tym fontanna na placu Wolnica, figura ukrzyżowanego Jezusa z nowohuckiej Arki, pomnik Piwnicy pod Baranami w parku Decjusza czy pomnik psa Dżoka nad Wisłą.
Czyżyńska rzeźba przedstawia trzy wydobywające się z ziemi płomienie, nad którymi szybuje orzeł, trzymający w dziobie wieniec. Upamiętnia polskich lotników poległych na wszystkich frontach II wojny światowej. Monument został odsłonięty w 1989 roku, a od co najmniej kilku lat jego stan, w tym jego najbliższa okolica, pozostawia wiele do życzenia.
Ogrodzenie pojawiało się i znikało
Jeszcze w 2018 roku prowizorycznie ogrodzono teren wokół pomnika, do czasu przeprowadzenia podstawowych napraw, w 2023 roku teren został ogrodzony ponownie, już w większej skali. Mniej więcej rok później Zarząd Zieleni Miejskiej uspokajał, że nie jest to jednak konieczne.
– Na podstawie wykonanej ekspertyzy technicznej obiektu stwierdzono, że pomnik wymaga remontu, aczkolwiek nie stanowi zagrożenia. Miejsce zostało ponownie udostępnione mieszkańcom, ściągnięto ogrodzenie, a pomnik wyczyszczono – informowali urzędnicy. Zapowiadali przy tym, że nie mają środków na to, by przeprowadzić wycenione na ok. 1,4 mln zł prace.
– W opracowanym projekcie budowlanym remontu pomnika uwzględniono poprawę dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Przebudowane zostaną schody oraz powstanie nowy pojazd przy zachowaniu pierwotnych walorów estetycznych oraz utrzymaniu walorów architektonicznych całego pomnika osadzonego w zabytkowej przestrzeni reliktowo zachowanego fortu Twierdzy Kraków – zapowiadali.
Zgłasza się siedem firm
W tym roku pieniądze się znalazły i ZZM mógł rozpisać przetarg na wybór wykonawcy. Zainteresowanie było duże: zgłosiło się siedem firm, a większość z nich zmieściła się w planowanym budżecie. Najniższą ofertę zaproponowała firma WZD Polska, która chce przeprowadzić prace za niecałe 1,2 mln zł.
Po podpisaniu umowy wykonawca dostanie 190 dni na przeprowadzenie robót, co oznacza, że jeszcze w tym roku mieszkańcy odwiedzający park Lotników Polskich będą mogli zobaczyć pomnik i jego otoczenie w nowej odsłonie.
Kompleksowe prace konserwatorskie mają przywrócić dawny wygląd pomnika i zabezpieczyć go przed dalszym niszczeniem. Obejmą m.in. czyszczenie powierzchni, usunięcie zabrudzeń i osadów, a także uzupełnienie ubytków. Pomnik zostanie zabezpieczony przed działaniem warunków atmosferycznych. Kamienny podest zostanie zdemontowany i ułożony od nowa. Całość prac będzie prowadzona pod nadzorem konserwatora zabytków.