Święto Soli, organizowane od wielu lat przez Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka, to zabawa dla każdego! Tegoroczna, już 19. edycja odbędzie się 8 czerwca 2025 r. na dziedzińcu Zamku Żupnego i przebiegać będzie pod hasłem „Święto soli – Piękno soli”. Świętowanie potrwa od godz. 10.00 do 18.00. Zapraszamy również na otwieraną tego dnia wystawę „Piękno soli”.
Święto Soli to jedno z najbardziej barwnych i wyjątkowych wydarzeń kulturalnych Wieliczki. Podczas zabawy przenosimy się do czasów, gdy Zamek Żupny był siedzibą królewskiego przedsiębiorstwa – Żup Krakowskich, wydobywającego sól z kopalni w Wieliczce i Bochni. W jego skład wchodziły też porty solne, magazyny i składy soli w całej Polsce. Powiązane z tym przedsiębiorstwem były również zakłady rzemieślnicze, w których produkowano narzędzia potrzebne do funkcjonowania kopalni.
Handel solą w Wieliczce kwitł przez ponad siedem wieków. Przyjezdni kupcy dobijali targu przy kramach i w karczmach. Okolice rynku i zamku pełne były zgiełku i gwaru. Taką właśnie atmosferę miasta można poczuć podczas solnego święta, na które od lat chętnie przybywają zarówno mieszkańcy Wieliczki, jak i turyści. Wydarzenie wypełnione jest mnóstwem atrakcji: od historycznych, przez artystyczne, po rozrywkowe. Do wspólnej zabawy gości zapraszają rzemieślnicy, artyści i muzealni edukatorzy ubrani w stroje z dawnych epok.
Tak będzie i w tym roku. Zachęcamy do wypróbowania swoich sił w tradycyjnych rzemiosłach, związanych z dawnym solnym przedsiębiorstwem: skręcania liny konopnej, lepienia garnków czy wykonywania beczek z drewna. Zapraszamy też na zajęcia w solnej strefie edukacyjnej, gdzie pod okiem muzealnych pracowników będzie można wykonać solniczki z masy solnej, a potem je malować i dekorować.
Nie można jednak zapominać o bohaterce dnia, czyli soli. Organizatorzy przygotowali wiele związanych z nią aktywności, m.in. warzenie soli na ogniu w warzelni panwiowej, zabawę (dla dzieci) w przelewanie solanki, rzeźbienie w soli, wykonywanie solnej biżuterii czy kruszenie soli w jatce solnej. W planie imprezy jest też sporo zabaw ruchowych m.in. ścianka wspinaczkowa i tory przeszkód. Wszystkim zajęciom towarzyszyć będą muzyka na żywo w wykonaniu Orkiestry Dętej Kopalni Soli „Wieliczka”, występy na scenie, pokazy iluzjonistów, konkursy i loterie. Ze swoją ofertą zaprezentują się polskie historyczne kopalnie soli m.in. z Wieliczki, Bochni i Kłodawy, a także kopalnie i saliny zagraniczne – z Hiszpani. Świętowanie zakończy koncert zespołu Kraków Street Band.
Zapraszamy jednocześnie do odwiedzenia w zamkowych przestrzeniach Muzeum Żup Krakowskich wystawy „Piękno soli”, na której od 8 czerwca do 31 października prezentowane będą solne dzieła natury z polskich i zagranicznych kopalni oraz warzelni. Będą to sole m.in. z Wieliczki, Bochni, Kłodawy, a także Cardony (Hiszpania), Loulé (Portugalia) i okolic Merkers (Niemcy). Okazy, które trafią na ekspozycję, pochodzą z różnych okresów geologicznych. Niektóre z nich mają ponad 250 mln lat, inne zaś powstały już w czasach nam współczesnych. Oprócz ciekawych form solnych na wystawie będą też prezentowane wielkoformatowe zdjęcia z instytucji (kopalni i muzeów), z których sole zostały pozyskane.
Wernisaż wystawy „Piękno Soli” oraz Święto Soli odbędą się w trakcie trwania Forum Inauguracyjnego Szlaku Kulturowego Rady Europy „Historyczne ośrodki produkcji soli w Europie”, którego pomysłodawcą jest Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka. Do współpracy zostały zaproszone polskie i zagraniczne historyczne kopalnie soli, saliny śródlądowe i saliny nadmorskie, które pozostają otwarte dla turystów i prezentują im swoje dziedzictwo. Takich ośrodków w Europie może być około 80.
Program Święta Soli
Godz. 10.50 – przemarsz Reprezentacyjnej Orkiestry Dętej Kopalni Soli „Wieliczka” na trasie: szyb Daniłowicza – aleja Jana Pawła II – dziedziniec Zamku Żupnego
Godz. 11.00 – oficjalne otwarcie Święta Soli przez Jana Godłowskiego, Dyrektora Muzeum Żup Krakowskich Wieliczka
Godz. 10.00 – 17.00 – solna strefa edukacyjna: stanowisko archeologiczne, zjazdy na linie z XIV-wiecznej baszty, wykonywanie solniczek z masy solnej i ich dekorowanie, wykonywanie dokumentu z pieczęcią, ruchoma ścianka wspinaczkowa, puzzle, kolorowanki, karty pracy
Godz. 10.00 – 17.00 – warsztaty i pokazy rzemieślnicze: warzenie soli, skręcanie lin, lepienie garnków, czerpanie papieru, wykuwanie w metalu, wykonywanie beczek, rzeźbienie w soli, wykonywanie solnej biżuterii
Godz. 13.00 i 15.30 – loteria „Kosz z solą”
Godz. 13.30 – magiczny pokaz iluzjonistyczny
Godz. 15.00 – opowiadanie „Chcecie bajki? Oto bajka” Tajemnice kuchennej solniczki
Godz. 17.00 – 18.00 – koncert finałowy zespołu Kraków Street Band
W trakcie Świętą Soli będzie można bezpłatnie zwiedzić Zamek Żupny, obejrzeć wystawę „Piękno soli” oraz fotografii warzelni Salco z Łapczycy, posmakować specjałów w Karczmie u Żupnika. W programie jest też oprowadzanie po dziedzińcu zamkowym osób z niepełnosprawnością słuchu, z tłumaczem PJM.