Kraków świętuje 45. rocznicę wpisu od początku roku. Przy drogach wjazdowych do miasta pojawiły się nowe tablice witające w Mieście Światowego Dziedzictwa, a u wlotu historycznej Drogi Królewskiej na Stare Miasto, pod Barbakanem, odsłonięto pamiątkową płytę.

Obchody rozpoczną się 6 września konferencją prasową w budynku prałatówki Bazyliki Mariackiej. Tego samego dnia mieszkańcy będą mogli zobaczyć na wieży bazyliki odrestaurowaną koronę z 1666 roku. Jeden z symboli Krakowa powróci na iglicę wieży po krótkiej renowacji.

Film dokumentalny

Kulminacja uroczystości nastąpi w dniach 7-9 września. Pierwszego dnia w siedzibie Towarzystwa Miłośników Historii i Zabytków Krakowa odbędzie się inauguracja Europa Nostra Heritage Hub – satelity tej zasłużonej, międzynarodowej organizacji na Europę Środkową. Uroczystość wzbogacą dyskusje panelowe z udziałem ekspertów z Polski, Węgier, Ukrainy i Litwy.

W pałacu Krzysztofory zainaugurowana zostanie wystawa poświęcona działalności Społecznego Komitetu Odnowy Zabytków Krakowa. Ekspozycję pn. „45 lat odnowy Krakowa – miasta na Liście Światowego Dziedzictwa” będzie można oglądać do 8 października. Podczas inauguracji na pobliskiej Wieży Ratuszowej zabije dzwon Bolesław. Wernisażowi towarzyszyć będzie pokaz filmu dokumentalnego pt. „Kamienie mają głos, by przeszłość opowiedzieć przyszłości” w reżyserii Marty Węgiel zrealizowanego przez TVP Kraków, opowiadającego proces przemiany miasta. Materiał jest ilustrowany archiwaliami od lat 70. XX wieku, przez czasy transformacji po dziś. Film będzie można obejrzeć na antenie TVP Kraków i TVP Historia.

7 września wieczorem w Bazylice Mariackiej nastąpi uroczyste wręczenie Europejskiej Nagrody Dziedzictwa (European Heritage Award / Europa Nostra Award) za prace konserwatorskie przy słynnym Ołtarzu Wita Stwosza przeprowadzone w latach 2015–2021. Wydarzeniu towarzyszyć będzie prezentacja ołtarza i koncert organowy.

Pochód Kopernikański na zakończenie

8 września przebiegać będzie pod znakiem uroczystego sympozjum w siedzibie Rady Miasta Krakowa. Przybierze ono formę ogólnodostępnej konferencji, na której swoje wystąpienie wygłosi m.in. prof. Krzysztof K. Pawłowski – jeden z architektów wpisu z 1978 roku. Podczas zaplanowanej później części panelowej przewidziane są wystąpienia przedstawicieli miast historycznych z całego świata, w tym m.in. Warszawy, Wilna, Lwowa, Wiednia, Ratyzbony, Dubrownika, Quito czy Szirazu.

Jubileuszowa sesja zakończy się na Zamku Królewskim na Wawelu, na którym odsłonięta zostanie pamiątkowa tablica z emblematem Światowego Dziedzictwa.

9 września ulicami miasta przejdzie uroczysty Pochód Kopernikański – parada z elementami tańca, muzyki, akrobacji i  astronomii. Barwne widowisko przygotowane przez zespół Teatru KTO połączy jubileusz 45-lecia wpisu UNESCO z 550. rocznicą urodzin Mikołaja Kopernika. Korowód ruszy o godz. 17.00 spod Bramy Floriańskiej.

Kraków. Pierwsze takie miejsce w Europie

We wrześniu 1978 roku, podczas pierwszego posiedzenia Komitetu Światowego Dziedzictwa UNESCO, zapadła decyzja o wpisie centrum Krakowa na prestiżową listę miejsc o szczególnym znaczeniu dla dziedzictwa świata. W pierwszym zestawieniu dawna stolica kraju znalazł się w gronie 12 takich miejsc na świecie, razem z pobliską Kopalnią Soli w Wieliczce.

Magistrat przypomina, że Kraków był pierwszym miejscem w Europie, w którym wyróżniono nie pojedyncze obiekty, ale cały zespół miejski z Zamkiem Królewskim na Wawelu, Starym Miastem, Kazimierzem oraz dawnym przedmieściem Stradom. W ślad za wpisem na Listę Światowego Dziedzictwa jesienią 1978 roku powstał Społeczny Komitet Odnowy Zabytków Krakowa, a kilka lat później – Narodowy Fundusz Rewaloryzacji Zabytków Krakowa.

W 2013 Kraków dołączył do Sieci Miast Kreatywnych UNESCO jako pierwsze nieanglojęzyczne Miasto Literatury.