Dziś liderami są Amsterdam i Bilbao. Czy polskie miasta mają szansę na wprowadzenie takich rozwiązań? – na pytanie opowiadają prof. Stanisław Mazur, rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie i Liliana Śmiech, wiceprezes think tanku Warsaw Institute.

DODBE – czy to jest dobre?

Dzielnice o dodatnim bilansie energetycznym (DODBE) to takie obszary miejskie lub grupy połączonych budynków, które charakteryzują się zerową emisję gazów cieplarnianych netto i aktywnie zarządzają roczną – lokalną lub regionalną – nadwyżką produkcji energii.

– Głównym celem DODBE jest identyfikacja i aktywizacja potencjału odbiorców końcowych energii (mieszkańców) poprzez zwiększenie ich udziału w jej produkcji oraz poprawę efektywności lokalnego systemu energetycznego poprzez dwustronną wymianę z siecią (bilansowanie) oraz inteligentne zarządzanie własnym zużyciem – tłumaczy Liliana Śmiech, wiceprezes think tanku Warsaw Institute.

Dzielnice DODBE wytwarzają więcej energii niż zużywają. Plusem koncepcji jest także to, że może wpłynąć na redukcję emisji dwutlenku węgla w miastach. „Dzielnice i dystrykty o dodatnim bilansie energetycznym” to program, który zakłada stworzenie 100 takich dzielnic w Europie do 2025 r. Bierze w nim udział 20 państw członkowskich UE.

Warto inwestować w dzielnice o dodatnim bilansie energetycznym

O tym, dlaczego warto postawić na koncepcję DODBE, przekonuje prof. Stanisław Mazur, który przyznaje, że kluczowymi argumentami są bezpieczeństwo i korzyści finansowe.

– Podejście oparte na sąsiedztwie może również wzmacniać lokalne społeczności i ich potencjał współpracy. Korzyści z dzielnic energetycznie samowystarczalnych to także rozwój lokalnych firm i tworzenie miejsc pracy w wyniku rewitalizacji miast i poprawy infrastruktury społecznej, dostępności, bezpieczeństwa i przestrzeni publicznych – wylicza rektor Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie.

Innym argumentem za energooszczędnymi i elastycznymi energetycznie obszarami miejskimi jest przyśpieszenie rozwoju i komercjalizacji nowoczesnych technologii i usług biznesowych. Technologia DODBE może znaleźć zastosowanie także w sektorze ciepłowniczym, który wymaga szczególnej transformacji.

Czy polskie miasta mogą być drugim Amsterdamem?

Wiele miast europejskich wkroczyło na drogę budowania DODBE. W Amsterdamie, który jest liderem rynku, działa już sześć takich dzielnic. Spośród innych wymienić należy również Bilbao.

– W Polsce mamy przykłady miast, które podjęły starania mające na celu transformację energetyczną w kierunku samowystarczalności energetycznej (np. Bydgoszcz, Konin, Ostrów Wielkopolski, Inowrocław, Wałbrzych). Wciąż jednak koncepcja DODBE w naszym kraju realizowana jest w ograniczonym zakresie. Aby to zmienić potrzebujemy zmiany myślenia mieszkańców i włodarzy oraz sposobu postrzegania miasta. Polskie miasta potrzebują inwestycji w panele fotowoltaiczne oraz pompy ciepła. Należy lepiej zintegrować komunikację miejską, rozwijać e-mobilność, budować magazyny energii oraz dokonywać renowacji budynków w zakresie efektywności energetycznej – mówi prof. Stanisław Mazur, jeden z założycieli stowarzyszenia Lepszy Kraków.

Dzielnice DODBE. Co zrobić, by projekt wszedł w życie?

Sukces wdrażania koncepcji DODBE zależy nie tylko od dostępności rozwiązań technicznych, ale również od uruchomienia zaangażowania społecznego i wypracowania odpowiednich modeli biznesowych. Aktualnie mieszkańcy budynków wielorodzinnych mają możliwość korzystania z energii wyprodukowanej z instalacji prosumenckiej na pokrycie zużycia energii w przestrzeniach wspólnych (oświetleniu korytarzy, windach itp.). – Niestety brak jest mechanizmów rozliczania, które umożliwiałyby obniżenie rachunków za indywidualne zużycie energii w zabudowie wielorodzinnej. Wprowadzenie ustawy o prosumencie zbiorowym oraz lokatorskim niezwykle silnie przyczyni się do wdrożenia koncepcji DODBE – oceniają specjaliści.

Nie bez znaczenia jest również wprowadzenie odpowiednich wymagań w zakresie planowania i zagospodarowania przestrzennego, które obligować oraz premiować będą te inwestycje, które będą odznaczały się dodatnim bilansem energetycznym. Również powszechność wykorzystania świadectw charakterystyki energetycznej i zwiększenie ich znaczenia w świadomości społecznej oraz wpływu na decyzje konsumenckie będzie również krokiem przybliżającym nas do rozwoju DODBE w Polsce.