Na ekspozycji „Osobiste. Kostiumy teatralne Kantora” można zobaczyć pełną kolekcję ze zbiorów Cricoteki, która nigdy dotąd nie była prezentowana.

– To pierwszy raz, gdy pokazujemy ją w tak dużym zestawieniu. Zrekonstruowaliśmy też garderobę aktorską, w której umieszczone są kasetki aktorów wykorzystywane przed spektaklami, a w przestrzeni wystawy stanął długi, 8-metrowy stół. Dzięki temu możemy zobaczyć, w jaki sposób Kantor tworzył kostiumy razem ze swoim krawcem. Pokazujemy też archiwalne zdjęcia, kopie obiektów i wiele innych ciekawostek – mówi Justyna Droń, kuratorka wystawy.

Kostiumy jako dzieła sztuki

Na wystawie zaprezentowanych zostało ponad 200 kostiumów teatralnych Tadeusza Kantora. Pochodzą one z lat 1961–1990. Jest to więc przekrój kolekcji z niemalże 30 lat.

– Pierwszym spektaklem z 1961 roku, do którego Kantor robił kostiumy, jest „Nosorożec” wystawiany przez Stary Teatr w Krakowie. Mamy także kostiumy z „Wariata i zakonnicy”, „Kurki wodnej”, „Nadobniś i Koczkodanów” oraz z „Umarłej Klasy”. Oczywiście są także stroje z późniejszych spektakli. Każdy z nich jest odrębną opowieścią. To dzieła sztuki. Choć prezentowane są w dużym zagęszczeniu, ich autonomia jest bardzo widoczna – wyjaśnia Justyna Droń.

Wśród eksponowanych kostiumów znalazły się także stroje biskupów ze spektaklu „Gdzie są niegdysiejsze śniegi”. To lniane szaty dość mocno wyróżniające się kolorem. Są zupełnym przeciwieństwem innych kostiumów Kantora, który kojarzony jest głównie z odcieniami szarości.

Niekonwencjonalna instalacja

Bogdan Renczyński, kurator wystawy i jednocześnie aktor Teatru Cricot 2, zaaranżował kostiumy w sposób bardzo nietypowy. Nie jest to tradycyjne pokazanie ich w gablotach. Wszystkie kostiumy zawieszone są w przestrzeni, a ponadto odbijają się w wielkoformatowych lustrach.

– Kostiumy Kantora nie pozwalają na tradycyjne pokazanie (…). Mają taką energię i siłę, że nie da się ich powiesić w sposób tradycyjny. Nie da się ich unicestwić, związać, zasznurować, zamknąć w gablocie. Mają swoją dynamikę, biografię, wydają dźwięki, mają swój oddech. Tylko w takiej, dynamicznej formie są autentyczne – tłumaczy Bogdan Renczyński.

Prezentacji towarzyszy bogaty program edukacyjny kierowany zarówno do dzieci, jak i dorosłych. Wydarzenia dedykowane są także osobom z niepełnosprawnościami oraz uchodźcom z Ukrainy. W programie m.in. spotkania dla seniorów, warsztaty, oprowadzania i pokazy artystyczne.

Wystawa „Osobiste. Kostiumy teatralne Kantora” będzie otwarta dla zwiedzających od 7 lipca do 12 lutego 2023 roku.