Lwów ratuje zabytki

Zdjęcie średniowiecznej rzeźby Chrystusa z Katedry Ormiańskiej transportowanego do schronu obiegło świat. To właśnie tam cenna figura będzie czekać na koniec mrocznych czasów.

Mieszkańcy i konserwatorzy cały czas przenoszą do schronów przeciwlotniczych zabytki ze względu na groźbę działań wojennych ze strony Rosjan. Te, których nie da się przenieść – czyli m.in. fontanny na rynku nieopodal Ratusza – zostają owinięte w materiały ogniotrwałe i ochronne.

Witraże znajdujące się w świątyniach i innych budynkach są zasłaniane ekranami ochronnymi, część z nich jest demontowana.

„Mamy nadzieję, że te prewencyjne działania nie zostaną poddane testom przez prawdziwe wybuchy. To wzruszające, że chronione są te bezbronne, ale tak cenne elementy zabytków. Dziś dziękujemy wszystkim zaangażowanym” – napisali na Facebooku przedstawiciele tamtejszego Towarzystwa Opieki nad Zabytkami.

Apel o pomoc

Lwowska Rada Miejska i Zarząd Ochrony Środowiska Historycznego Lwowa zwróciły się z apelem o wsparcie do polskich instytucji, które mogą udzielić pomocy w zabezpieczeniu materialnego dziedzictwa Lwowa.

– W związku z działaniami wojennymi na terytorium Ukrainy, zwracam się z pilną prośbą o pomoc i dostarczenie na potrzeby zabezpieczenia przed pożarem zabytków nieruchomych zgromadzonych we Lwowie, budynków sakralnych, muzeów i archiwów. Pilnie potrzebujemy jak największej ilości gaśnic piankowych i proszkowych, a także koców i tkanin niepalnych dla zabezpieczenia drewnianych elementów wyposażenia kościołów i cerkwi oraz zbiorów muzealnych. Dla zabezpieczenia witraży, także na budynkach użyteczności publicznej, potrzebujemy waty mineralnej – apeluje o pomoc Lilija Onyszczenko, dyrektorka Zarządu Ochrony Środowiska Historycznego Lwowskiej Rady Miejskiej.

Apel skierowany jest do wszystkich instytucji publicznych i prywatnych, do służb konserwatorskich i instytucji zajmujących się ochroną i rewaloryzacją dziedzictwa kulturowego, do miast partnerskich, środowiska muzealnego, uniwersyteckiego, bibliotek, archiwów, firm budowlanych, składów budowlanych, supermarketów, jednostek straży pożarnej, OSP, firm ochrony, a także firm zajmujących się rewaloryzacją i konserwacją.

Inicjatywa odbywa się we współpracy z Narodowym Instytutem Dziedzictwa, Narodowym Instytutem Polskiego Dziedzictwa Kulturowego za Granicą „Polonika” i Fundacją Dziedzictwa Kulturowego.

Krakowska zbiórka

– Wobec realnego zagrożenia kontynuacją działań wojennych na bezpowrotną utratę i nieodwracalne zniszczenie narażone jest wielokulturowe i wielonarodowe dziedzictwo Ukrainy. Brutalność najeźdźców dotyczy w tej chwili obszarów o szczególnym znaczeniu historycznym i symbolicznym dla Ukrainy, obiektów wpisanych do narodowych rejestrów zabytków, ale także zabytków o szczególnym statusie dóbr światowego dziedzictwa. Na terenie dotkniętym wojną zagrożone są muzea, galerie sztuki, obiekty sakralne, zespoły pałacowe, kolekcje sztuki, archiwa, zabytkowe nekropolie. Dlatego apelujemy o wsparcie, które pozwoli zabezpieczyć dobra kultury przed zniszczeniami wojennymi. Prosimy o zbiórkę materiałów służących zabezpieczeniu bezcennych obiektów zabytkowych przed pożarami. Liczy się każda pomoc! – apeluje Robert Piaskowski, pełnomocnik prezydenta Krakowa ds. kultury.

Zbiórka prowadzona jest w miejskich halach magazynowych przy ul. Bartników 10, w dni robocze w godz. 9.00–18.00, a w weekendy w godz. 9.00–15.00.

Potrzebne są gaśnice piankowe i proszkowe, koce gaśnicze i inne tkaniny niepalne, wełna mineralna do zabezpieczenia witraży i okien w muzeach, hełmy przeciwpożarowe i odzież niepalna.

Apel konserwatorów zabytków

Samorządowi konserwatorzy zabytków w Polsce wystąpili z apelem, w którym domagają się poszanowania dla ukraińskiego dziedzictwa. Zapewniają również, że są gotowi udzielić pomocy.

– Żadne słowa nie wyrażą tragizmu sytuacji, w jakiej znalazły się ukraińskie miasta. Bombardowane i ostrzeliwane przez całą dobę, zamknięte w kordonach wojskowych, znajdują się na skraju katastrofy humanitarnej – napisali w liście.

Konserwatorzy podkreślają, że planowe, systematyczne niszczenie obejmuje również zabytki tych miast.

– Prowadzony ostrzał historycznych dzielnic Charkowa, centrum Kijowa czy zagrożenie, przed jakim stają teraz Odessa i Lwów, napawa trwogą i prawdziwym strachem. Putin i jego wojska prowadzą wojnę z ludźmi, ale też z wielonarodowym dziedzictwem Ukrainy. (…) Jako konserwatorzy miast stanowczo potępiamy działania wojsk rosyjskich i domagamy się poszanowania dla ukraińskiego dziedzictwa. Przypominamy, że za jego niszczenie spotka najeźdźców międzynarodowy proces. Kary nie unikną także szeregowi żołnierze. Naszych przyjaciół z miast w Ukrainie, którzy na co dzień sprawują opiekę nad tamtejszymi zabytkami, chcemy zapewnić o gotowości do udzielenia wszelkiej pomocy, która jest w naszym zasięgu – napisali polscy konserwatorzy zabytków.