Podgórze to obecnie jedna z najbardziej rozpoznawalnych krakowskich dzielnic. Przyczynia się do tego m.in. konsekwentne zaangażowanie wielu lokalnych grup i aktywistów. Swego rodzaju „modę na Podgórze” widać choćby po rosnących cenach nieruchomości.
O historii Podgórza mieszkańcy mogli się w ostatnim roku wiele dowiedzieć, dzięki trwającym przez cały rok obchodom 100-lecia połączenia Krakowa z Podgórzem. Do symbolicznego połączenia miast doszło w lipcu 1915 roku, na tzw. Trzecim Moście, w miejscu obecnego mostu Powstańców Śląskich.
Wcześniej Podgórze funkcjonowało jako osobne miasto, założone przez Austriaków w XVIII wieku. To jednak nie był początek osadnictwa na tym terenie, czego najlepszym dowodem są niezwykłe zabytki Podgórza: pochodzący jeszcze z czasów przedchrześcijańskich kopiec Krakusa i kościół św. Benedykta, powstały w miejscu poprzedniej świątyni, z ok. 1000 roku.
Na początku XX wieku to Krakowowi zależało na połączeniu miast. Podgórzanie byli o wiele bardziej sceptyczni, bo to oni dysponowali szybko rozwijającym się przemysłem i nowoczesną administracją, płacili niższe podatki i nie byli ograniczeni wieloma przepisami obowiązującymi w Krakowie. Kraków przeżywał natomiast wtedy trudny czas, brakowało mu terenów do rozwoju przemysłu, a finanse były w fatalnej kondycji.
Ostatecznie jednak do połączenia doszło, a część z obaw mieszkańców Podgórza okazała się trafna. Okres do II wojny światowej był raczej czasem stagnacji, niż rozwoju. Potem Podgórze stało się miejscem tragicznych wydarzeń, m.in. na terenie utworzonego tam getta i obozu koncentracyjnego Płaszów. Czasy komunistyczne to też nie był dla Podgórza dobry czas – stało się miejscem, do którego lepiej było nie chodzić po zmroku. Z kolei miłośnicy Podgórza do dziś nie mogą też wybaczyć ówczesnym władzom decyzji o przecięciu Krzemionek ruchliwą ulicą.
Aż do granic miasta
Dzisiejszy obszar dzielnicy Podgórze, oprócz najbardziej rozpoznawalnych okolic rynku Podgórskiego i ulic Kalwaryjskiej czy Limanowskiego, to także Zabłocie, Płaszów, Przewóz, Rybitwy – aż do granic miasta za drogą S7, w rejonie Brzegów.
We wcześniejszym podziale administracyjnym Podgórzem była jednak cała część Krakowa na południe od Wisły. Stąd do dziś w ogłoszeniach o wynajmie mieszkania można zobaczyć „Podgórze” w przypadku nieruchomości nawet na końcu Ruczaju. Podobnie jak krańce Prądnika Białego bywają czasem „Krowodrzą”.
Czas ogromnych inwestycji
W dzielnicy trwają teraz dwie ogromne inwestycje komunikacyjne: w przyszłym roku pierwsze samochody mają pojechać nowym odcinkiem drogi S7, który wpisuje się we wschodnią obwodnicę miasta. Budowane są m.in. dwa mosty, które połączą Podgórze z Nową Hutą. Bliżej centrum powstaje natomiast łącznica kolejowa, która znacząco skróci podróż pociągiem z Krakowa Głównego do Skawiny, która ma być obsługiwana przez linię Szybkiej Kolei Aglomeracyjnej. Na razie ta inwestycja wiąże się przede wszystkim z utrudnieniami, ale do końca roku mają one ustąpić.
Tuż obok, u zbiegu ulic Limanowskiego i Powstańców Śląskich, powstaje oczekiwane od dawna Muzeum Podgórza. W tym celu przebudowywany jest dawny Zajazd pod św. Benedyktem, który stał przez lata niewykorzystany.
Symbole w remoncie
W przyszłym roku dawną świetność ma odzyskać również najważniejszy z podgórskich parków – park Bednarskiego. Zarząd Zieleni Miejskiej ma już przygotowaną koncepcję rewitalizacji. W trakcie przygotowania jest natomiast koncepcja zagospodarowania zniszczonych obiektów sportowych Korony na Krzemionkach. Odnowione mają zostać boiska sportowe oraz budynek stadionowego zaplecza, w którym oprócz szatni i sanitariatów powstanie lokal gastronomiczny oraz salka fitness. Ponadto, na terenie stadionu utworzona zostanie trasa biegów przeszkodowych oraz ścieżka zdrowia.
Na obecny wizerunek dzielnicy zapracowały m.in. wyjątkowo prężne środowiska zaangażowanych mieszkańców. Najbardziej znanym przykładem jest stowarzyszenie Podgórze.pl, ale aktywność wykazują także mniejsze grupy, działające czasem w zupełnie lokalnej, osiedlowej skali. To – oprócz bogatej historii i zabytków – bardzo istotny element potencjału Podgórza.
