Przedstawienie oparte jest na awangardowej powieści francuskiego pisarza Georges'a Pereca, wydanej w 1978 roku. W „Życiu instrukcji obsługi” autor prezentuje historie mieszkańców dziesięciopiętrowej kamienicy paryskiej.

– Główny bohater, autor powieści, postanowił napisać sto rozdziałów, czyli sto scen, co było dla niego szansą na przezwyciężenie kryzysu duchowego i twórczego – wyjaśnia Katarzyna Kalwat, reżyserka sztuki.

Powieść Pereca po raz pierwszy na scenie

Punktem wyjścia spektaklu „Art of Living” jest próba wiernego odwzorowania tematyki i struktury dzieła Georges'a Pereca, która nawiązuje do układania puzzli.

– Niewiele wycięliśmy z oryginału. Spektakl może trwać bardzo długo, chociaż nikt dokładnie nie wie ile, gdyż wiele scen jest improwizowanych i granych w duchu performatywnym – tłumaczy Katarzyna Kalwat. – Z jednej strony jest swoboda, ale praca nad tym materiałem wymaga też ogromnej koncentracji, trzymania się wielu sensów, znaczeń i przenoszenia ich do kolejnych scen, żeby się nie pogubić – podkreśla.

W spektaklu pojawiają się trzy grupy postaci: narrator (port-parole samego Pereca, przyglądający się życiu kamienicy i prowadzący opowieść o niej), postaci wiodące (Bartlebooth, hrabina de Beaumont, Winckler, Roschach) oraz chór bezosobowych mieszkańców – grający ich aktorzy w każdej kolejnej scenie wcielają się w innych bohaterów, odgrywając coraz to nowe osoby.

– Tych postaci jest bardzo dużo i musieliśmy dokonać wyboru. Najpierw podzieliliśmy powieść na coś w rodzaju interteksów. Szukaliśmy różnych funkcji języka, z których korzysta sam Perec, dlatego spektakl podobnie jak powieść składa się z cytatów, odwołań, odniesień encyklopedycznych, tych związanych z historią sztuki, instrukcji obsługi, reklam. To materiał wyjściowy, z którego Perec pisał i my tak podzieliliśmy postaci. Zespół aktorski otrzymał różne funkcje językowe i poprzez nie dopiero budowaliśmy bohaterów – mówi reżyserka spektaklu.

Odzwierciedlenie życia całego społeczeństwa

Tym, co ciekawi twórców w powieści Pereca, jest aktualna dziś opowieść o próbie spojenia świata składającego się z niezliczonej ilości trudnych do pogodzenia elementów, przedmiotów czy historii. Szczególnie ważny jest także wątek wykluczenia tożsamościowego i kulturowego.

– Tak jak Perec pisze tę powieść, żeby sobie z tym kryzysem poradzić, tak my w pewnym sensie również na scenie pokonujemy ten opór i staramy się widza przeprowadzić przez wszystkie sto rozdziałów, w których odbija się biografia Pereca, czyli te wszystkie dotkliwe wątki związane z kryzysem kulturowym, tożsamościowym, które ostatecznie w finałowej scenie prowadzą do jakiegoś aktu wyzwolenia – zdradza Katarzyna Kalwat.

Premiera spektaklu „Art of Living” odbędzie się 9 grudnia na Scenie Kameralnej Starego Teatru. Warto zarezerwować sobie minimum pięć godzin. Sztukę będzie można także obejrzeć 10 i 12 grudnia oraz 17 i 19 stycznia.

Na scenie pojawią się: Roman Gancarczyk, Radosław Krzyżowski, Iwona Budner, Sebastian Grygo (gościnnie), Urszula Kiebzak, Zbigniew Kosowski, Paweł Kruszelnicki, Katarzyna Krzanowska, Agnieszka Kwietniewska (gościnnie), Aleksandra Nowosadko, Przemysław Przestrzelski, Alicja Wojnowska i Aleksander Wnuk (gościnnie).