Smog to problem trapiący mieszkańców Krakowa od kilkunastu lat. Władze miejskie i wojewódzkie do tej pory zdają się nie zaprzątać sobie głowy jakością powietrza w mieście i coraz głośniejszymi głosami sprzeciwu mieszkańców miasta.
Po spektakularnym uchyleniu przez WSA uchwalonego w listopadzie 2013 r. przez Sejmik Województwa zakazu palenia węglem, szansa na prędkie rozwiązanie problemu legła w gruzach. Z drugiej strony, świadomość mieszkańców ciągle rośnie. Działa coraz więcej organizacji, które otwarcie walczą z obecnym stanem powietrza, takich jak Krakowski Alarm Smogowy. Pojawiają się także oddolne inicjatywy mniejszych grup. Jedną z nich jest bluza lokalnej marki Krakowskim Targiem – Smog Wawelski.
– Nowy nasz wyrób to protest przeciwko problemowi, jakim od lat jest marna jakość krakowskiego powietrza – mówi Maciej z Krakowskim Targiem.
Bluza w kolorze grafitowym posiada bardzo oryginalny nadruk. Na przedniej części przedstawiony jest pochłaniacz gazów z napisem „smog wawelski” oraz jednym z rekordowych stężeń gazu PM10 zanotowanych w Krakowie. Od pochłaniacza w stronę kaptura wiedzie wąż. Na kapturze nadrukowana jest maska przeciwgazowa. Osoba ubrana w bluzę wygląda, jakby miała na sobie maskę przeciwgazową.
– Przesłanie jest jasne: w Krakowie nie da się oddychać. Bluza ma szokować, wzbudzać zainteresowanie. Osoba, która ją nosi musi wyróżniać się w tłumie. Chcemy zwiększyć świadomość o złej jakości krakowskiego powietrza wśród zwykłych ludzi: przechodniów, współtowarzyszy podróży tramwajem, czy znajomych ze studiów – mówi przedstawiciel marki Krakowskim Targiem.
Protest fashion to jeden ze skutecznych sposobów na zwiększenie społecznej świadomości, a pośrednio osiągnięcia nieformalnego wpływu na lokalne władze. – Dzięki ‘wyprowadzeniu’ bluzy na ulice oraz eksponowaniu jej na piersiach klienteli Krakowskim Targiem, mamy nadzieję otworzyć oczy mieszkańcom Krakowa i odwiedzającym miasto turystom, na problem smogu – dodaje.
O tym jak niebezpieczne może być skażenie powietrza pokazuje doświadczenie wielkiego smogu londyńskiego z 1952 r., kiedy w wyniku zwiększonego stężenia pyłów PM10 w ciągu 5 dni zanotowano ponad 4 tysiące zgonów.
Smog wawelski może być równie niebezpieczny. Warto go lepiej poznać, co umożliwi garść zebranych poniżej statystyk.
SMOG WAWELSKI TO:
2,7 | razy większa zachorowalność na astmę oskrzelową wśród dzieci
2,8 | mld zł to roczny koszt zanieczyszczenia powietrza w Małopolsce
3. | miejsce w Unii Europejskiej pod względem zanieczyszczenia powietrza
6,6 | razy większe ryzyko obturacji ostrzeli wśród mieszkańców
8. | miejsce na świecie w rankingu WHO pod względem zanieczyszczenia powietrza
16 | % smogu stanowi komunikacya samochodowa w mieście
42 | % smogu stanowi niska emisya w mieście
123 | razy większe średnioroczne stężenie rakotwórczego benzoapirenu niż w Londynie
151 | dni w roku z przekroczonym dopuszczalnym stężeniem pyłu PM10 (>50 mg/m3)
350 | zgonów rocznie z powodu chorób wywołanych smogiem
531 | mg/m3 to rekordowe stężenie PM10 zanotowane w 2012 r. w Krakowie
1062 | % przekraczające dopuszczalną normę
2400 | papierosów rocznie pali mieszkaniec Krakowa oddychając smogiem wawelskim
Krakowskim Targiem to marka odzieżowa stylizowana na lata międzywojenne, związana z Krakowem oraz terenami byłej Galicyi.